Diſt. vitam eternam: ⁊ hoc eſt quod Augꝰ. in li. p̄dicto dicit: Factus ē malo dignus eterno: qꝛ hoc ī ſe peremit bonū quod eſſe poſſet eternū. Alia rō ē quia homo ī ſuo eterno peccauit: vn̄ Gregꝰ. dicit in. iiij. dial̓. ꝙ ad magnā iuſticiaꝫ iudicātis ꝑtinet vt nūqͣ careat ſupplicio qui nūqͣ carere voluerūt peccato Et ſi obijciat̉ ꝙ quidā peccātes mortalit̓ ꝓponunt vitā ſua in melius qn̄qꝫ cōmutare: ⁊ ita ſcd̓m hoc nō eēt digni eterno ſupplicio vt vr̄. Dicēdū ē ſcd̓ꝫ quoſdā: ꝙ Gregꝰ. loquit̉ de volūtate q̄ manifeſtat̉ ꝑ opus: qui enī in pcc̄m mortale ꝓpͥa voluntate la bit̉: ſe ponit ī ſtatu a quo erui nō pōt niſi diuinitus adiutus: vn̄ ex hocip̄o ꝙ vult peccare: vult ꝯſeque ter ꝑpetuo ī peccato manere. homo enī ē ſpūs vadens.ſ. ī pcc̄m et nō rediēs ꝑ ſeip̄m: ſicut ſi aliqͥs ſe in foueā ꝓijceret vn̄ exire nō poſſet niſi adiutꝰ: poſ ſet dici ꝙ in eternū ibi manere voluerit ꝙͣtūcunqꝫ aliud cogitaret. Uel pōt dici et meliꝰ ꝙ ex hocipſo ꝙ mortalit̓ peccat finē ſuū ī creatura ꝯſtituit: ⁊ qꝛ ad finē vite tota vita ordinat̉: iō ex hocip̄o totam vitā ſuā ordinat ad illud pcc̄m et vellet ꝑpetuo in pcc̄o ꝑmane̓ ſi hoc ſibi eſſet impune: ⁊ hoc ē quod Gregꝰ. xxix. moral̓. ſuꝑ illd̓ Iob. xl. Eſtauit abyſ. ſum quaſi ſeneſcentē: iniqui iō cū fine deliquerunt qꝛ cū fine vixerūt: voluiſſent quippe ſine fine viue vt ſine fine potuiſſent in iniquitate ꝑmane̓: nā ma gis appetūt peccare ꝙͣ viue̓. Pōt et alia rō aſſigna ri qͣre pena pcc̄i mortalis ſit et̓na: qꝛ ꝑ eā ꝯͣ deū qui ē infinitꝰ peccat̉. vn̄ cū nō poſſit eē pena infinita ꝑ intenſionē: qꝛ creatura nō ē capax alicuiꝰ qualitatꝭ infinite: requirit̉ ꝙ ſit ſaltē duratōe infinita. Eſt ⁊ quarta rō ad hoc idē: qꝛ culpa manet in eternum: cū culpa nō poſſit remitti ſine gr̄a quā hō nō pōt poſt mortē acqͥrere: nec dꝫ pēa ceſſare ꝙͣdiu culpa manet. ¶ Ad j. gͦ dd̓ ꝙ ſic̄ iā dictū eſt: pena nō dꝫ adequari culpe ſcd̓m ꝙͣtitatē duratiōis: vt vr̄ etiaꝫ ſcd̓m leges hūanas accide̓. Uel dd̓. ſicut Gregꝰ. ſol uit: ꝙ ꝙͣuis culpa ſit actu tꝑalis tn̄ volūtate ē et̓na vt iā expoſitū ē. ¶ Ad. ij. dd̓ ꝙ ꝙͣtitati pcc̄i rn̄det ꝙͣtitas pene ſcd̓m intenſionē: et iō pcc̄oꝝ mortaliū inequaliū erūt pene ineqͣles intenſiōe: eqͣles aūt du ratiōe. ¶ Ad. iij. dd̓ ꝙ pene q̄ infligūt̉ his qͥ a ciui tatis ſocietate nō penitus eijciūt̉: ſūt ad correptiōꝫ eoꝝ ordinate. ſꝫ ille pene ꝑ quas aliqͥ totalit̓ a ſocietate ciuitatis extermināt̉: nō ſūt ad correctōꝫ eoꝝ pn̄t tn̄ eē ad correctionē et tranqͥllitatē alioꝝ qͥ ī ci uitate remanēt: et ita dānatio et̓na impiorū eſt ad correctionē eoꝝ qͥ nūc ſunt ī eccleſia: nō enim pene ſūt ad correctione qn̄ infligūt̉ ſꝫ etiā qn̄ determinā tur. ¶ Ad iiij. dd̓ ꝙ impioꝝ pene ī ꝑpetuū dura ture nō erūt oīno ad nihilū vtiles: ſūt enī vtiles ad duo. Primo ad hoc ꝙ in eis dīna iuſticia cōſeruat̉ q̄ eſt deo accepta ꝓpter ſeip̄am: vn̄ Gregꝰ. iiij. dial̓. Om̄ipotēs deꝰ qꝛ pius ⁊ miſeroꝝ cruciatū n̄ paſci tur: qꝛ aūt iuſtꝰ ē ab iniquoꝝ vltiōe ī ꝑpetuū nō ſe dat̉. Scd̓o ad hoc ſūt vtiles: vt de his electi gaude ant dū ī his dei iuſticiā ꝯtemplāt̉: et cū hoc ſe euaſiſſe ꝯgnoſcūt: vn̄ pſal. Letabit̉ iuſtꝰ cū viderit vin dictā. et Eſa. vltimo: Erunt ſcꝫ impij vſqꝫ ad ſatie tatē viſionis.ſ. ſcīs: vt glo. dicit: et hoc ē qd̓ Gregꝰ. dicit ī. iiij. dial̓. Iniqͥ om̄es et̓no ſupplicio deputati ſua qͥdē iniqͥtate puniūt̉: tn̄ ad aliqͥd ardebūt.ſ. vt iuſti oēs et ī deo videāt gaudia q̄ ꝑcipiūt: et in illis ꝑcipiāt ſupplicia q̄ euaſerūt: qͣtenus tāto magis in et̓nū dīne gr̄e ſe debitores eē cognoſcāt: quanto in eternū mala pūiri ꝯſpiciūt q̄ eiꝰ adiutorio vicerūt ¶ Ad. v. dd̓ ꝙ ꝙͣuis pena ꝑ accn̄s rn̄deat aīe: tn̄ ꝑ ſe rn̄det aīe culpa infecte: et qꝛ culpa ī ꝑpetuū in eo manebit: iō etiā pena erit ꝑpetua. ¶ Ad vj. dd̓ ꝙ pena rn̄det culpe ꝓpͥe loquēdo ſcd̓m inordinatō nē q̄ inuenit̉ ī ip̄a et nō ſcd̓m dignitatē eiꝰ in quem peccat̉: qꝛ ſic cuilibet pcc̄o redde̓t̉ pena infinita intenſiōe: ꝙͣuis gͦ ex hoc ꝙ aliqͥs peccat ꝯͣ deū qui eſt actor eēndi mereat̉ ip̄m eē amitte̓: ꝯſiderata tn̄ ip̄i us actꝰ inordinatōe nō debet̉ ei amiſſio eē: qꝛ eſſe p̄ ſupponit̉ ad meritū et demeritū: nec ꝑ inordinatō ne pcc̄i eē tollit̉ vel corrūpit̉: et iō non pōt eē debita pena alicꝰ culpe pͥuatio eē. ¶ Queſtio. ij. Einde queritur d̓ miſericordia dei. Et circa hoc q̄runt̉ tria. ¶ Primo vtꝝ ī deo ſit pone̓ mi ſericordiā. ¶ Scd̓o de effectū ipſius. ¶ Tertio vtꝝ miſericordia dei pati atur penas damnatoꝝ eſſe perpetuas. D primuꝫ ſic procedit̉: vr̄ ꝙ ī deo nō ſit miſericordia. Sicut enī dicit Dama. Miſericordia ē ꝯpaſſio de alienis malis. ſꝫ ꝯpaſſio nō cadit ī deū. gͦ nec miſericordia. ¶ Pͣ. miſericordia miſeriā reſpicit. ſed quāto aliqͥs ē magis pcc̄or tāto magis eſt miſer: qꝛ ꝓuerbioꝝ. xiiij. Miſeros facit ppl̓os pcc̄m. gͦ ſi de us ē miſericors quāto aliqͥs ē magis pcc̄or tāto ma gis ei ꝓuidebit: qd̓ vr̄ abſurdū. ¶ Pͣ. miſericordia inclīat miſericordē ad alienā miſeriā repellendā. gͦ miſericors nec alij miſeriā infert: nec inferri ꝑmittit ſi fieri pōt. ſꝫ deꝰ aliqͦs inducit in miſeriā pene et ꝑmittit eos incide̓ ī miſeriā culpe. gͦ cū ipſe ſit om̄i potēs nō erit miſericors. ¶ Sꝫ ꝯͣ eſt qd̓ in pſal. dr̄ Miſerator et miſericors dn̄s. ¶ Pͣ. ſic̄ deꝰ aliquoſ punit: ita et aliqͥbꝰ parcit: eſt enī p̄ſtabilis ſuꝑ mali cia: Iohel̓. ij. ſꝫ ex hoc ꝙ punit ponimꝰ ī deo iram ꝙͣuis ira ſit paſſio. gͦ ⁊ ex eo ꝙ parcit dꝫ dici miſeri cors: qͣꝫuis miſericordia ī nobis ſit paſſio. ¶ Lteri us vr̄ ꝙ in deo ſcd̓m eandē rōnem dicat̉ bonitas ⁊ miſericordia: ꝯſtat enī ꝙ deꝰ gentiles ex ſola miſeri cordia liberauit: Ro. v. Gētes āt ſuꝑ miſericordia honorare deū. ſꝫ ꝯuerſionē gentiū apl̓us attribuit diuine bonitati. Ro. xj. Uide bonitateꝫ et ſeuerita tem dei. in eos qui ceciderunt ſeueritatē: in te autē bonitatem. gͦ bonitas et miſericordia eiuſdem ſūt