Qō CIX. De veritate 16 des cuius obiectū eſt veritas. cū gͦ ob̓m ſit pͥus hītu ⁊ actu videt̉ ꝙ veritas nō ſit virtꝰ ſꝫ aliꝗd p̄us v̓tute. ¶ Pͣ. Sic̄ ph̓s dic̄ in. 4. ethi. ad veritatē ꝑtinet ꝙ aliꝗs ꝯfiteat̉ extre ma circa ſeipſum: ⁊ neqꝫ maiora neqꝫ minora. ſed hoc nō ſemꝑ ē laudabile. neqꝫ in bonis: qꝛ vt dr̄ ꝓuer. 27. Laudet te alienꝰ ⁊ nō os tuū. nec ēt in malis: qꝛ ꝯͣ quoſdā dr̄ Iſa. 3. Pctm̄ ſuū qͣſi ſodoma p̄dicauerūt nec abſconderūt. gͦ veritas nō ē virtꝰ. ¶ Pͣ. Oīs virtus aut ē theologica aut intellectualis aūt moralis. ſꝫ v̓itas nō ē v̓tus theologica: qꝛ nō hꝫ deū ꝓ ob̓o: ſꝫ res tꝑales. dic̄ enī Tullius ꝙ veritas ē ꝑ quā īmutata ea q̄ ſunt aūt fuerūt aut futura ſunt dicuntur. ſil̓r ēt nō eſt virtus ītellectualis: ſꝫ finis eaꝝ. neqꝫ ēt ē virtus moralis: qꝛ nō cōſiſtit in medio īter ſuꝑfluū ⁊ dimi nutū: qͣꝫto enī aliꝗs plus dic̄ veꝝ tāto meliꝰ ē. gͦ veritas nō ē v̓tꝰ. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē ꝙ ph̓s ī. 2. ⁊. 3. ethi. pōit v̓itatē īter ceteras virtutes. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ veritas dupl̓r acipi pōt. Unoº ẜm ꝙ veritati aliꝗs dic̄ veꝝ: ⁊ ſic veritas nō ē virtꝰ: ſꝫ ob̓ꝫ vel finis virtutis: ſic n. accepta veritas nō ē hītus ꝗ ē genꝰ v̓tutis. ſꝫ eqͣlitas q̄dā ītellectꝰ vel ſigni ad rē ītellectā ⁊ ſignatā. vel ēt rei ad ſuā regulā: vt in pͦ habitū ē. Alioº pōt dici veritas qͣ aliꝗs veꝝ dic̄ ẜm ꝙ ꝑ eā aliꝗs dr̄ verax. ⁊ ta lis veritas ſiue veracitas neceſſe ē ꝙ ſit virtus: qꝛ hoc ip̄ꝫ qd̓ ē dicere veꝝ ē bonꝰ actus. virtus aūt ē q̄ bonū facit ha bentē: ⁊ opus eiꝰ bonū reddit. ¶ Ad pͥmū gͦ dd̓ꝫ ꝙ rō illa ꝓcedit de veritate pͦ mō dicta. ¶ Ad 2ᵐ dd̓ꝫ ꝙ ꝯfiteri id qd̓ ē circa ſeip̄m inqͣꝫtum ē ꝯfeſſio veri ē bonū ex genere. ſꝫ hoc nō ſufficit ad hoc ꝙ ſit v̓tutis actꝰ. ſꝫ ad hoc reꝗrit̉ ꝙ vlterius debitis circūſtanſtijs veſtiat̉. q̄ ſi nō obſeruen tur erit actus vitioſus: ⁊ ẜꝫ hoc vitioſuꝫ ē ꝙ aliꝗs ſine debita cā laudet ſeip̄m etiā de vero. vitioſum ē etiā ꝙ aliꝗs pctm̄ ſuū publicet qͣſi ſe de hoc laudādo vel qͣlitercūqꝫ īutiliter manifeſtādo. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m ꝙ ille ꝗ dic̄ veꝝ profert aliqͣ ſigna cōformia rebus.ſ. vel verba vel aliqͣ facta exteriora aūt quaſcunqꝫ res exteriores. circa huiuſmodi aūt res ſunt ſole virtutes morales ad qͣs etiaꝫ ꝑtinet vſus exterioꝝ membroꝝ ẜm ꝙ ſit ꝑ īperium volūtatis. vnde veritas voluntatis nō ē virtus theologica neqꝫ ītellectua lis: ſꝫ moralis. Eſt aūt in medio īter ſuꝑfluū ⁊ diminutuꝫ dupl̓r. Uno ꝗdeꝫ mō ex ꝑte obiecti. Alioº ex ꝑte actus Ex ꝑte ꝗdem obiecti: qꝛ veꝝ ẜꝫ ſuā rōnē īportat qͣꝫdā eqͣlitatem. eqͣle aūt eſt mediū inter maius ⁊ minus. vnde ex hoc ipſo ꝙ aliꝗs dicit veꝝ de ſeipſo medium tenet īter eū qui maiora dicit de ſeipſo ⁊ inter eum qui minora. Ex par te aūt actus mediū tenet inquātū veꝝ dicit qn̄ opꝫ ⁊ ẜm ꝙ or. ſuꝑfluū aūt ꝯuenit illi ꝗ īportune ea q̄ ſua ſūt māifeſtat. defectꝰ aūt ꝯpetit illi ꝗ occultat qn̄ māifeſtare oꝫ. Ad ſecundum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ v̓itas non ſit ſpālis v̓tus. Ueꝝ.n. ⁊ bonuꝫ ꝯuertunt̉: ſꝫ bonitas nō ē ſpālis v̓tus: qnīmo oīs v̓tus ē bo nitas: qꝛ bonū facit hn̄tē. gͦ veritas nō ē ſpālis v̓tus. ¶ Pͣ. Manifeſtatio eiꝰ qd̓ ad ip̄m hoīeꝫ ꝑtinet ē actꝰ v̓itatis de qͣ nūc loꝗmur. ſꝫ hoc ꝑtinet ad quālꝫ v̓tutē: lꝫ.n. virtutis habitꝰ manifeſtat̉ ꝑ ꝓpriū actū. gͦ v̓itas nō ē ſpālis v̓tus. ¶ Pͣ. Ueritas vite dr̄ qͣ ꝗs recte viuit: de qua dr̄ Iſa. 38. Memento q̄ſo qūo ambulaueriꝫ corā te in v̓itate ⁊ ī corde ꝑfecto: ſꝫ qͣlibꝫ v̓tute recte viuit̉: vt pꝫ ꝑ diffōnē v̓tutis ſupra poſitā. gͦ v̓itas nō ē ſpālis v̓tus. ¶ Pͣ. Ueritas videtur idē eē ſimplicitati: qꝛ vtriqꝫ opponit̉ ſimulatio: ſꝫ ſim plicitas nō ē ſpālis v̓tus: qꝛ fac̄ ītentionē rectā qd̓ reꝗrit̉ ī oī v̓tute. gͦ ēt v̓itas nō ē ſpālis v̓tus. ¶ Sꝫ ꝯͣ eſt ꝙ in ſcd̓o ethi. cōnumerat̉ alijs v̓tutibꝰ. ¶ Rn̄º dd̓m ꝙ ad rōnem v̓tutis hūane ꝑtinet ꝙ opꝰ hoīs bonū reddat. vn̄ vbi ī actu hoīs īuenit ſpālis rō bonitatis: nec̄e ē ꝙ ad hoc diſpōatur hō ꝑ ſpālē v̓tutē: cū aūt bonū ẜm Aug. in li. de naͣ boni ꝯſiſtit in ordīe nec̄e ē ſpālē rōnē boni ꝯſiderari ex d̓termi nato ordine. ē aūt ꝗdā ſpālis ordo ẜm ꝙ exteriora nr̄a vl̓ v̓ba vl̓ fcā debite ordinant̉ ad aliꝗd ſic̄ ſignū ad ſignatū. ⁊ ad hoc ꝑficit̉ hō ꝑ v̓tutē v̓itatis. vn̄ manifeſtū ē ꝙ v̓itas ē ſpālis v̓tus. ¶ Ad pͥmū gͦ dd̓m ꝙ veꝝ ⁊ bonū ſub̓o ꝗdeꝫ ꝯuertunt̉: qꝛ oē veꝝ eſt bonū ⁊ oē bonū ē veꝝ: ſꝫ ẜꝫ rōneꝫ inuicē ſe excedūt: ſic̄ ītellectꝰ ⁊ volūtas īuicē ſe īcludunt. nā ītellectꝰ ītelligit volūtatē ⁊ multa alia. ⁊ volūtas appe tit ea q̄ ꝑtinēt ad ītellectū ⁊ multa alia. vn̄ veꝝ ẜm rōneꝫ ꝓpriā qͣ ē ꝑfectio ītellectꝰ ē qd̓dā ꝑticulare bonū inqͣꝫtuꝫ appetibile qd̓dā ē. ⁊ ſil̓r bonū ẜm ꝓpriā rōnē ꝓut ē finis appetitꝰ ē qd̓dā veꝝ inqͣꝫtū ē qd̓dā ītelligibile. qꝛ gͦ v̓tus: īcludit rōnē bonitatis: pōt eē ꝙ v̓itas ſit ſpālis v̓tus: ſicut veꝝ ē ſpāle bonū: nō aūt pōt eē ꝙ bonitas hoīs ſit ſpālis v̓tus: cū magis ẜm rōnē ſit genꝰ v̓tutis. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ habitꝰ v̓tutū ⁊ vitioꝝ ſortiunt̉ ſpēꝫ ex eo qd̓ ē ꝑ ſe ītentū: nō aūt ab eo qd̓ ē ꝑ accn̄s ⁊ p̄ter ītētionē ꝙ aūt aliꝗs manifeſtat qd̓ circa ip̄m ē. ꝑtinet ꝗdē ad v̓tutē v̓itatis: ſic̄ per ſe ītentū. ad alias aūt v̓tutes pōt ꝑtinere ex ꝯn̄ti p̄ter pͥncipalē ītentionē. fortis.n. ītēdit fortiter agere. ꝙ aūt forti ter agēdo aliꝗs manifeſtet fortitudinē quā hꝫ: hoc cōſe. tur p̄ter eiꝰ pͥncipalē ītentionē. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m ꝙ v̓itas vite eſt v̓itas ẜm quā aliꝗd ē veꝝ: nō v̓itas ẜm quā aliꝗs di cit verū. dr̄ aūt vita v̓a ſic̄ ⁊ q̄lꝫ alia res ex hoc ꝙ attingit ſuā regulā ⁊ mēſurā.ſ. diuinā legē ꝑ cuiꝰ ꝯformitatē recti tudine hꝫ. ⁊ talis veritas ſiue rectitudo cōis ē ad quālibꝫ v̓tutē. ¶ Ad 4ᵐ dd̓ꝫ ꝙ ſimplicitas dr̄ ꝑ oppoſitū duplici tati qͣ.ſ. aliꝗs aliud hꝫ in corde ⁊ aliud on̄dit exteriꝰ. ⁊ ſic ſimplicitas ad hāc v̓tutē ꝑtinet. facit aūt ītentionē rectaꝫ nō ꝗdē directe: qꝛ hoc ꝑtinet ad oēm v̓tutē: ſꝫ excludēdo duplicitatē qͣ hō vnū p̄tendit ⁊ aliud ītendit. Ad tertium ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ veritas nō ſit ꝑs iuſtitie. Iuſtitie.n. ꝓpriū eē vr̄ ꝙ reddat alteri debitū: ſed ex hoc ꝙ aliꝗs dic̄ veꝝ nō vr̄ alteri debitū reddere: ſic̄ ſit in oībꝰ p̄miſſis iuſtitie ꝑtibꝰ. ergo v̓itas nō eſt ꝑs iuſtitie. ¶ Pͣ. Ueritas ꝑtinet ad ītellectum: iuſtitia aut ē in volūtate: vt. ſupra habituꝫ ē. gͦ v̓itas nō eſt pars iuſtitie. ¶ Pͣ. Triplex diſtīguit̉ v̓itas ẜꝫ Hie ro.ſ. v̓itas vite ⁊ veritas iuſtitie ⁊ v̓itas doctrine: ſed nulla iſtaꝝ eſt ꝑs iuſtitie. nā v̓itas vite ꝯtinet in ſe oēm v̓tutem vt dcm̄ ē. v̓itas aūt iuſtitie ē idē iuſtitie. vn̄ nō ē ꝑs eiꝰ. ve ritas aūt doctrine ꝑtinet magis ad v̓tutes intellectuales. gͦ veritas nullo mō ē ꝑs iuſtitie. ¶ Sed ꝯͣ eſt ꝙ Tulliꝰ po nit veritatē īter ꝑtes iuſtitie. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ ſic̄ ſupra dictū eſt: ex hoc aliqͣ v̓tus iuſtitie ānectit̉ ſic̄ ſecūdaria pͥnci pali ꝙ partiꝫ ꝗdē cū iuſtitia ꝯuenit: ꝑtiꝫ aūt deficit ab eiꝰ ꝑfecta rōne. Uirtus aūt v̓itatis ꝯuenit ꝗdē cuꝫ iuſtitia in duobꝰ. Uno ꝗdē mō in hoc ꝙ ē ad alteꝝ. manifeſtatio.n. quā diximꝰ eē actū v̓itatis eſt ad alteꝝ: inqͣꝫtū.ſ. ea q̄ circa ip̄m ſūt vnꝰ hō alteri manifeſtat. Alioº inqͣꝫtū iuſtitia eqͣ litatē quādā in rebꝰ ꝯſtituit. ⁊ hoc ēt facit v̓tus veritatis. adequat.n. ſigna rebꝰ exn̄tibꝰ circa ip̄m. Deficit aūt a ꝓpria rōne iuſtitie qͣꝫtū ad rōnē debiti. nō.n. hec v̓tus atten dit debitū legale qd̓ attēdit iuſtitia. ſꝫ potiꝰ debitū morale inqͣꝫtū.ſ. ex honeſtate vnꝰ hō alteri dꝫ veritatis manifeſtationē. vn̄ veritas ē ꝑs iuſtitie inqͣꝫtū ānectit̉ ei ſic̄ v̓tus ſcd̓aria pͥncipali. ¶ Ad pͥmū gͦ dd̓ꝫ ꝙ qꝛ hō eſt aīal ſociale: naliter vnus hō dꝫ alteri id ſine quo ſocietas humana ſeruari nō poſſet: nō aūt poſſent hoīes adinuicē cōuiuere niſi ſibi īuiceꝫ crederent tanqͣꝫ ſibi inuicē veritatē manifeſtantibꝰ. ⁊ iō v̓tus veritatis aliquo mō attendit rōnem debiti. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ veritas ẜm ꝙ eſt cognita ꝑtinet ad intellectū: ſꝫ hō per ꝓpriam voluntatē per quā vtit̉ et habitibꝰ ⁊ mēbris ꝓfert exteriora ſigna ad veritatē manifeſtandaꝫ: ⁊ ẜm hoc manifeſtatio veritatis eſt actus vo luntatis. ¶ Ad 3ᵐ dd̓ꝫ ꝙ veritas de qͣ nunc loꝗmur differt a veritate vite vt dcm̄ eſt. Ueritas aūt iuſtitie dr̄ dupliciter. Unoº ẜm ꝙ ipſa iuſtitia eſt rectitudo q̄dam rep 4
