Seite
Qō. CLII. De virginitate tem. Dicit enim aug. in pͥmo de ciui. dei ꝙ pudicitia ē que­dam virtus anime. non gͦ eſt aliquid ad caſtitatem perti­neus: ſꝫ etiā per ſeipſam virtus a caſtitate diſtincta. Pͣ. Pudicitia a pudore dr̄ qui videt̉ idē eſſe verecūdie. ſꝫ ve­recūdia ẜm Damaſcenū eſt de turpi actu: qd̓ conuenit oī actui vitioſo. gͦ pudicitia non magis pertinet ad caſtitateꝫ qͣꝫ ad alias virtutes. Pͣ. Ph̓us dicit in. 3. ethi. ꝙ omnis intemꝑantia generaliter eſt maxime exprobrabilis: ſꝫ ad pudicitiaꝫ pertinere videtur fugere ea que exprobrabilia ſunt. gͦ pudicitia pertinet ad omnes partes temꝑantie: nō aūt ſpecialiter ad caſtitatem. Sed ꝯͣ ē qd̓ Aug. dicit in lib. de perſeuerantia. Predicanda eſt etiā pudicitia vt ab eo qui hꝫ aures audiendi nihil genitalibus membris illi­citum perpetretur. ſed vſus genitalium membroꝝ ꝓprie pertinet ad caſtitatem. gͦ pudicitia ꝓprie ad caſtitatem ꝑti net. Rn̄º. dd̓m: ꝙ ſicut dictū eſt: nomen pudicitie a pu dore ſumitur: in quo verecundia ſignatur. ⁊ ideo opꝫ ꝙ pu dicitia ꝓprie ſit circa illa de quibus homines maxime ve recundantur. Maxime autē verecūdantur hoīes de acti­bus venereis: vt aug. dicit in. 4. de ciui. dei: intātū ꝙ etiaꝫ ꝯcubitus ꝯiugalis qui honeſtate nuptiaruꝫ decoratur ve­recundia non careat. ⁊ hoc ideo qꝛ motus genitalium mē brorum non ſubijcitur imperio rōnis ſicut motus alioruꝫ exterioruꝫ membrorum. Uerecundatur aūt homo nō ſo­lum de illa ꝯmixtione venerea: ſed ēt de ꝗbuſcūqꝫ ſignis eius: vt ph̓s dicit in. 2. retorice. ⁊ ideo pudicitia attendit̉ ꝓprie circa venerea: ⁊ p̄cipue circa ſigna venereoꝝ: ſicut ſunt aſpectus īpudici oſcula ⁊ tactus ⁊ quia hoc magis ſo­lent deprehendi ideo pudicitia magis reſpicit huiuſmodi exteriora ſigna. caſtitas aūt magis ipſam veneream com­mixtionem. ⁊ ideo pudicitia ad caſtitatem ordinatur: non quaſi virtus ab ipſa diſtincta: ſed ſicut exprimens caſtita­tis circunſtantiam quandam. interdum tamen vnum pro alio ponitur. Ad pͥmum gͦ dd̓m ꝙ aug. ibi accipit pudi­citiam pro caſtitate. Ad 2ᵐ dicendum: ꝙ qͣꝫuis omnia vitia habeant turpitudinem quandam: ſpecialiter tamen vitia intemperantie vt ex ſupra dictis pꝫ. Ad 3ᵐ dd̓m: ꝙ inter vitia intemperantie precipue ſunt exprobrabilia peccata venerea: tum propter inobedientiam genitalium membrorum: tum etiam propter hoc ꝙ ratio ab huiuſmo di maxime abſorbetur. De virginitate. Qō. CLII. Einde conſiderandum eſt de vir­ginitate. Et circa hoc qͦ­runtur quinqꝫ. pͦ in quo conſiſtat virgi­nitas. 2º vtrum ſit licita. 3º vtrum ſit virtus. 4º de excellētia eius reſpectu matrimonij. 5º de excellentia eius re­ſpectu aliarum virtutum. Ad primum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ virginitas nō cōſiſtat in integritate carnis. Dicit .n. Aug. in li. de nuptijs ⁊ concupiſcētia carnis: ꝙ virgini­tas eſt in carne corruptibili incorruptiōis perpetua medi tatio: ſed meditatio nō pertinet ad carnem. ergo virgini­tas nō conſiſtit in carne. Pͣ. Uirginitas pudicitiā quā­dam īportat. ſed Augu. dicit in pͥmo de ciui. dei: ꝙ pudici­tia cōſiſtit in anima. ergo virginitas nō conſiſtit in carnis incorruptione. Pͣ. Carnis integritas videtur cōſiſtere in ſignaculo virginalis pudoris. ſed qn̄qꝫ abſqꝫ virginita­tis preiudicio frangit̉ illud ſignaculum. Dicit enim Aug. in pͥmo de ciui. dei: ꝙ illa membra poſſunt diuerſis caſibꝰ vulnerata vim perpeti. ⁊ medici quādoqꝫ ſaluti opitulan tes hoc ibi faciunt qd̓ horret aſpectus. Obſtetrix etiam virginis cuiuſdaꝫ integritatē manu velut explorans duꝫ inſpicit perdidit. ⁊ ſubdit. Non opinor quēqͣꝫ tam ſtulte ſapere vt huic periſſe aliquid exiſtimet etiaꝫ de ipſius cor poris ſanctitate quāuis membri illius integritate iaꝫ per dita. ergo virginitas nō conſiſtit in carnis incorruptione. Pͣ. Corruptio carnis maxīe in ſeminis reſolutione con ſiſtit q̄ pōt fieri ſine concubitu vel in dormiēdo vel etiam vigilando. ſed ſine cōcubitu nō videtur perdi virginitas. Dicit enim Augu. in lib. de virginitate: ꝙ virginalis inte­gritas ⁊ per piam cōtinentiam ab omni concubitu īmuni tas angelica portio eſt. ergo virginitas nō conſiſtit in car­nis incorruptiōe. Sed ꝯͣ eſt qd̓ Augu. in eodem lib. di­cit ꝙ virginitas eſt continentia qua ītegritas carnis ipſi creatori anime ⁊ carnis vouetur: ꝯſecrat: ſeruat̉. Rn̄º. dicendum ꝙ nomen virginitatis a virore ſumptū videt̉. ⁊ ſicut illud dicit̉ virens ⁊ in ſuo virore perſiſtere qd̓ non eſt ex ſuperabundantia caloris aduſtionem expertuꝫ: ita etiam virginitas hoc īportat ꝙ perſona cui ineſt īmunis ſit a concupiſcentie aduſtione: q̄ eſſe videt̉ in cōſumatio­ne maxime delectationis corporalis qualis eſt venereoꝝ delectatio. Unde Ambro. dicit in lib. de virginitate ꝙ ca ſtitas virginalis eſt expers cōtagionis integritas. In dele ctatione autem venereorum tria eſt conſiderare. Unum quidem qd̓ eſt ex parte corporis.ſ. violatio ſignaculi vir­ginalis. Aliud auteꝫ eſt in quo coniungit̉ id qd̓ eſt anime cum eo qd̓ eſt corporis.ſ. ipſa reſolutio ſeminis delectatio nem ſenſibilem cauſans. Tertium aūt eſt ſolum ex par­te anime.ſ. ꝓpoſitum perueniendi ad taleꝫ delectationē. In quibus tribus id qd̓ pͥmo poſitū eſt per accidens ſe hꝫ ad moralem actum ꝗ nō cōſideratur per ſe niſi ſcd̓m ea q̄ ſunt anime. Scd̓m vero maͣliter ſe habet ad actū mora­lem. nā ſenſibiles paſſiones ſunt materia moraliū actuū. Tertiū vero ſe habet formaliter ⁊ cōpletiue: qꝛ rō mora­lium in eo qd̓ eſt rōnis ꝯplet̉. qꝛ ergo virginitas dicit̉ per remotionē p̄dicte corruptionis: cōſequēs eſt ꝙ integritas membri corporalis per accn̄s ſe habeat ad virginitatem: ipſa aūt īmunitas a delectatiōe q̄ cōſiſtit in ſemīs reſolu­tione ſe habet maͣliter. ip̄m aūt ꝓpoſitum perpetuo abſti nendi a tali delectatōe ſe habet formaliter ⁊ cōpletiue in virginitate. Ad pͥmū gͦ dd̓m ꝙ illa diffinitio Auguſtini tangit ꝗdem in recto id qd̓ eſt formale in virginitate. naꝫ per meditationē intell̓r ꝓpoſituꝫ rōnis. Ꝙ aūt addit̉ per petua: nō ſic intell̓r ꝙ oporteat virginem ſemꝑ actu taleꝫ mediationē habere: ſed qꝛ hoc dꝫ in ꝓpoſito gerere vt per petuo in hoc perſeueret. Id v̓o qd̓ eſt maͣle tangit̉ in obli­quo cum dr̄: incorruptiōis in carne corruptibili: qd̓ addit̉ ad oſtēdendū virginitatis difficultatem: nā ſi caro corrū­pi nō poſſet nō eēt difficile perpetuā īcorruptōis medita tionē habere. Ad 2ᵐ dd̓ꝫ ꝙ pudicitia eſt ꝗdem eētia­liter in aīa: maͣliter aūt ī carne: ⁊ ſil̓r virginitas. Un̄ Aug. dicit in li. de virginitate ꝙ licet v̓ginitas in carne ſeruet̉: ac per hoc corporalis ſit: tn̄ ſpūalis eſt quaꝫ fouet ⁊ ſeruat ꝯtinētia pietatis. Ad 3ᵐ dd̓m ꝙ ſicut dictuꝫ eſt integri tas corporalis membri per accidēs ſe hꝫ ad virginitateꝫ: inqͣꝫtum.ſ. per hoc ꝙ ex ꝓpoſito voluntatis abſtinet ꝗs a delectatione venerea: remanet integritas in membro cor poreo. vn̄ ſi cōtingat ꝙ per alium modū aliquo caſu mē­bri integritas corrumpat̉: nō magis p̄iudicat virginitati qͣꝫ ſi corrūpat̉ manus aut pes. Ad 4ᵐ dd̓m ꝙ delecta­tio q̄ eſt ex ſeminis reſolutiōe dupliciter pōt contingere. Unoº vt ꝓcedat ex mētis ꝓpoſito: ⁊ ſic tollit virginitatē: ſiue fiat per cōcubitum ſiue abſqꝫ cōcubitu. Facit autem mentionē Aug. de concubitū: qꝛ huiuſmodi reſolutio cōi­ter ⁊ naͣliter ex concubitu cātur. Alioº pōt ꝓuenire p̄ter ꝓpoſitū mentis vel in dormiēdo vel per violentiā illatā cui mēs nō cōſentit: qͣꝫuis caro delectationē exꝑiat̉: vel ēt ex infirmitate naͣe: vt pꝫ in his ꝗ fluxū ſeminis patiunt̉: ⁊ ſic nō perdit̉ v̓ginitas: qꝛ talis pollutio nō accidit per īpu­dicitiā quā virginitas excludit.