Queſtio. LXI. 61 perantia que fortis iuſta ⁊ prudens nō ē: nec fortitudo ītegra: que prudens temperans ⁊ iuſta non ē. nec v̓a iuſticia q̄ prudēs ⁊ fortis ⁊ tēperans nō eſt: hoc āt nō ꝯtingeret ſi p̄dicte qͣtuor v̓tutes eēnt adinuicē diſtincte: diuerſe.n. ſpecies eiuſdē generis nō denoīant ſe inuicē. ergo p̄dicte virtutes nō ſunt ab inuicē diſtincte. ¶ Pͣ. Eoꝝ que ab inuiceſunt diſtincta: qd̓ ē vniꝰ nō attribuit̉ alteri: ſed illud qd̓ eſt tēperātie attribuit̉ fortitudini. Dicit.n. Ambroſius ī pͥmo libro de offi. Iure ea fortitudo vocatur qn̄ vnuſqꝫ ſeip̄ꝫ vincit: nullis illecebris emollitur atqꝫ inflectit̉. De tēperātia ēt dicit ꝙ modum vel ordinē ſeruat oīum que vel agēda vel dicēda arbitramur. ergo vr̄ ꝙ hmōi virtutes non ſunt adinuicem diſtincte. ¶ Pͣ. Philoſophus dicit in. 2. ethicoꝝ: ꝙ ad virtutem hec reꝗrūt̉. Primū quidē ſi ſciēs. deinde ſi eligens. ⁊ ſi eligēs p̄ter hoc ꝗdē tertiū ſi firme ⁊ īmobiliter habeat ⁊ oꝑat̉. ſed hoꝝ pͥmū vr̄ ad prudentiā ꝑtinere q̄ ē recta rō agibiliū. Scd̓m.ſ. eligere ad tēperantiam: vt aliꝗs nō ex paſſione: ſꝫ ex electiōe agat paſſionibꝰ refrenatis. Tertiū vt aliquis ꝑꝑ debitū finē operet̉: rectitudinē quādā cōtinet: q̄ vr̄ ad iuſtitiā ꝑtinere aliud.ſ. firmi tas ⁊ īmobilitas ꝑtinet ad fortitudinē. ergo quelibet harū virtutū ē gn̄alis ad oēs virtutes. ergo nō diſtinguunt̉ adinuicem. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē qd̓ Augu. dicit in libro de moribꝰ eccleſie ꝙ qͣdripartita dr̄ v̓tus ex ip̄iꝰ amoris vario affectu⁊ ſubiūgit de p̄dictis qͣtuor v̓tutibus. predicte ergo qͣtuor virtutes ſunt ab inuicē diſtincte. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ ſicut ſupra dcm̄ ē: predicte qͣtuor virtutes dupl̓r a diuerſis accipiunt̉. quidā.n. accipiūt eas. ꝓut ſignificāt quaſdā gn̄ales ꝯditiones hūani animi q̄ īueniunt̉ in oībꝰ virtutibꝰ. ita.ſ. ꝙ prudentia nihil ſit aliud qͣꝫ quedā rectitudo diſcretiōis in ꝗbuſcūqꝫ actibꝰ vel materijs. iuſtitia v̓o ſit qͥdā rectitudo animi ꝑ quā hō oꝑatur qd̓ dꝫ in quacunqꝫ mā: tēpe rantia v̓o ſit q̄dā diſpō animi q̄ moduꝫ ꝗbuſcūqꝫ paſſionibus vel oꝑationibꝰ īponit ne vltra debituꝫ efferant̉: fortitudo v̓o ſit quedā diſpō aīe ꝑ quā firmet̉ in eo qd̓ eſt ẜm rōnem ꝯͣ quoſcunqꝫ īpetꝰ paſſionū vel oꝑationū labores. hec āt qͣtuor ſic diſtincta nō īportāt diuerſitateꝫ habiturus virtuoſoꝝ qͣꝫtū ad iuſtitiā: tēperātiā: ⁊ fortitudinē: cuilibe: enim v̓tuti morali: ex hoc ꝙ ē hītus cōuenit quedā firmitas vt a ꝯͣrio nō moueat̉: qd̓ dcm̄ ē ad fortitudinē ꝑtīere: ex hoc v̓o ꝙ ē v̓tꝰ: hꝫ ꝙ ordinet̉ ad bonū in quo īportat̉ rō recti vel debiti. qd̓ dicebat̉ ad iuſtitiā pertinere in hov̓o ꝙ ē virtus moralis rōem participās. hꝫ ꝙ modū rōis in oībꝰ ſeruet ⁊ vltra ſe nō extēdat: qd̓ dicebat̉ ꝑtinere ad temperantiā: ſolū aūt hoc qd̓ ē diſcretiōem hēre qd̓ attribuebat̉ prudētie: vr̄ diſtingui ab alijs tribꝰ inquātuꝫ hoc ē ip̄ius rōis ꝑ eēntiam. alia vo tria importāt quādā ꝑticipationē rōnis ꝑ modū applicatiōis cuiuſdā ad paſſiones vel oꝑationes. Sic igit̉ ẜm predicta prudētia ꝗdem eēt virtꝰ diſtincta ab alijs tribꝰ: ſꝫ alie tres nō eēt virtutes diſtīcte ab inuicem. Manifeſtū ē enim ꝙ vna ⁊ eadē virtꝰ: ⁊ ē habitus ⁊ eſt uirtus: ⁊ ē moralis. Alij v̓o ⁊ melius accipiunt has quatuor virtutes ẜm ꝙ determinant̉ ad mas ſpāles vnaqueqꝫ ꝗdē illarū ad vnā maꝫ in qͣ pͥncipal̓r laudat̉ illa gn̄alis cōditio a qͣ nomē virtutis accipit̉: vt ſupra dcm̄ ē: ⁊ ẜm hoc manifeſtuꝫ ē ꝙ p̄dicte virtutes ſunt diuerſi hītus ẜm diuerſitatē obiectorū diſtincti. ¶ Ad primū ergo dd̓ꝫ ꝙ Grego. loꝗtur de p̄dictis qͣcuor virtutibꝰ ẜm pͥmā acceptiōem. Uel pōt dici ꝙ iſte qͣtuor virtutes denoīant̉ ad inuicem ꝑ redūdātiā quādā: id.n. qd̓ ē prudētie redundat in alias virtutes inquātū a prudētia dirigūtur. vnaq̄qꝫ v̓o aliarū redūdat in alias ea rōne ꝙ ꝗ pōt qd̓ ē difficiliꝰ pōt: ⁊ id qd̓ minꝰ ē difficile. vn̄ ꝗ pōt refrenare cōcupiſcentias delectabiliū ẜm tactū ne modū excedāt: qd̓ ē difficillimuꝫ ex hoc ipſo reddit̉ habilior vt refrenet audaciā in periculis mortis: ne vltra modū ꝓcedat qd̓ eſt longe faciliꝰ: ⁊ ẜꝫ hoc fortitudo dr̄ temꝑata. tēꝑantia ēt dr̄ fortis ex redundantia fortitudinis intemꝑantiā: inquātū.ſ. ille ꝗ per fortitudinē hꝫ animum firmū cōtra pericula mortis: qd̓ ē diſficillimū: ē habilior vt retineat animi firmitatē cōtra īpetꝰ delectationū. qꝛ vt dicit Tullius in pͥmo de officijs. Non eſt conſentaneū vt qui metu nō frangit̉: cupiditate frāgatur: nec qui inuictum ſe a labore p̄ſtiterit. vincia voluptate aliqn̄ poſſit. Et per hoc ēt pꝫ rn̄ſio ad ſcd̓m. Sic.n. temperantia in oībus modum ſeruat: ⁊ fortitudo ꝯͣ illec ebras voluptatum animum ſeruat inflexum: vel inquantuꝫ iſte virtutes denominant quaſdā generales cōditiones virtutum vel ꝑ redūdantiā predictā. ¶ Ad tertiū dd̓m ꝙ ille qͣtuor generales virtutū ꝯditiōes qͥs pōit ph̓s nō ſūt ꝓpͥe p̄dictis v̓tutibus. ſꝫ pn̄t eis appropriari ẜꝫ modū iā dcm̄. Ad quintuꝫ ſic proceditur. Uidetur ꝙ incōuenienter hmōi quatuor virtutes diuidantur in virtutes exēplares: purgati animi: purgatorias: ⁊ polliticas. Ut enim Macrobius dicit in 2º ſuꝑ ſomnium Scipiionis virtutes exēplares ſunt q̄ in ipſa diuina mēte cōſiſtūt: ſed ph̓s in. io. ethicoꝝ dicit: ꝙ ridiculuꝫ eſt deo iuſtitiā: fortitudinē: tēperantiā: ⁊ prudētiā attribuere. ergo virtutes hmōi non poſſunt eſſe exēplares. ¶ Pͣ. Uirtutes purgati animi dn̄r q̄ ſunt abſqꝫ paſſionibus. Di cit enī ibidē Macrobius ꝙ tēperātie purgati animi eſt ter renas cupiditates nō reprimere: ſed penitus obliuiſci. fortitudinis aūt paſſiōes ignorare: nō vincere: dictū eſt aūt ſu pra ꝙ hmōi virtutes ſine paſſionibꝰ eſſe nō poſſunt. ergo hmōi virtutes purgati animi eſſe nō poſſūt. ¶ Pͣ. Uirtutes purgatorias dicit eſſe eoꝝ ꝗ quadā hūanoꝝ fuga ſolis ſe inſerūt diuinis: ſed hoc videt̉ eſſe vitioſum. Dicit eniꝫ. Tullius in pͥmo de officijs: ꝙ ꝗ deſpicere ſe dicūt ea q̄ pleriqꝫ mirant̉.ſ. īperia ⁊ magiſtratꝰ: his nō mō laudi. verū etiā vitio dādū puto ergo nō ſūt alique virtutes purgatorie. ¶ Pͣ. Uirtutes politicas eſſe dicit. ꝗbꝰ boni viri reipublice cōſulūt: vrbeſqꝫ tuent̉: ſꝫ ad bonū cōe ſola iuſtitia legalis ordinat̉: vt ph̓us dicit in. 5. ethicoꝝ. ergo alie virtutes nō debēt dici politice. ¶ Sꝫ cōtra eſt qd̓ Macrobius ibidē dicit Plotinus īter ph̓ie ꝓfeſſores cū Platone pͥnceps. Quattuor ſūt inꝗt quaternaꝝ gn̓a virtutū ex his pri me politice vocant̉ ſcd̓e purgatorie: tertie āt iā purgati anmi. qͣrte exēplares. ¶ Rn̄º. dicēdū ꝙ ſicut auguſtinus dicit in libro de moribꝰ eccleſie. Opꝫ ꝙ aīa aliꝗd ſequat̉ ad hoc ꝙ ei poſſit virtꝰ īnaſci. ⁊ hoc deꝰ ē quē ſi ſeꝗmur beneviuimꝰ. Opꝫ igit̉ ꝙ exēplar hūane virtutis in deo p̄exiſtat ſicut ⁊ in eo p̄exiſtūt oīuꝫ reꝝ rōnes. Sic igit̉ virtꝰ pōt cō ſiderari: vel ꝓut eſt exēplariter in deo: ⁊ ſic dn̄r virtutes exēplares: ita.ſ. ꝙ ipſa diuina mēs in deo dicat̉ prudētia: tēperātia vero cōuerſio diuine intentiōis ad ſeip̄m ſicut ī nobis tēꝑantia dicit̉ ꝑ hoc ꝙ ꝯcupiſcibilis cōformat̉ rōni fortitudo āt dei ē eius īmutabilitas: iuſtitia vero d̓i ē obſeuatio legis eterne in ſuis oꝑbꝰ: ſicut Plotinꝰ dixit. Et qꝛ hō ẜm ſuā nam ē aīal politicū: virtutes hmōi ꝓut in hoīe exiſtūt: ẜm cōditiōeꝫ ſue naͣe politice vocant̉: ꝓut.ſ. hō ẜ has virtutes recte ſe hꝫ ī rebꝰ hūanis gerēdis ẜꝫ quē modū hactenꝰ de his virtutibꝰ locuti ſumꝰ. Sed qꝛ ad hoīem ꝑtinet vt āt ad diuina ſe trahat quātū pōt: vt ēt ph̓us dicit in io. ethicoꝝ. ⁊ hoc nobis in ſacra ſcriptura cōmēdat̉ mul tipliciter. vt ē illd̓ Matth̓. 5. Eſtote ꝑfecti ſicut ⁊ pater ve ſter celeſtis perfectus eſt neceſſe eſt ponere quaſdaꝫ virtutes medias interpoliticas: que ſunt virtutes humane ⁊ exemplares: que ſunt virtutes diuine: que quidem virtutes diſtinguuntur ẜm diuerſitateꝫ motus ⁊ termini: ita .ſ. ꝙ quedam ſunt virtutes tranſcendentium ⁊ in diuinaꝫ ſimilitudinem tendentiū ⁊ he vocātur virtutes purgatorie. ita.ſ. ꝙ prudentia oīa mundana diuinorum contēplatione deſpiciat: omnēqꝫ anime cogitationem in diuina ſola dirigat. temperātia vero relinpuat inquantū natura patitur que corporis vſus requiritur: fortitudinis auteꝫ ē vt aīa nō terreat̉ ꝑꝑ receſſum a corpore: ⁊ acceſſuꝫ ad ſuꝑna: iuſtitia v̓o ē vt tota aīa ꝯſentiat ad hmōi ꝓpoſiti viam. Quedā v̓o ſunt virtutes iam aſſequētiū diuinā ſil̓itudinē que vocātur virtutes iam purgati animi. ita.ſ. ꝙ prudētia ſola diuina intueat̉ tēperātia: terrenas cupiditates neſciat. fortitudo paſſiones ignoret: iuſtitia cū diuina mente ꝑpetuo ſedere ſociet̉. eā.ſ. īmitando: qͦs ꝗdē vitutes dicimꝰ eē beatoꝝ: vl̓ aliqͦꝝ in hac vita ꝑfectiſſimoꝝ. ¶ Ad pͥmuꝫ ergo dd̓ꝫ ꝙ ph̓us loꝗt̉ de his virtutibus ẜm ꝙ ſūt circa res hūanas: puta iuſtitia circa emptiones vel vēditiones:
