Seite
ſenobite qui videlicet in cōnuini monaſterij re­gula ⁊ vita obedientie maiorū deſeruiūt: alij ſūt anachorite qui videlicet edificant ſollitudines: ⁊ qͣꝫuis in cōmuni vita poſita: priuate tamē con templationi vacant: alij ſunt heremite qui vide licet ſolitarie in deſertis degunt: alij ſunt giraua gi ideſt vagabundi ⁊ circūcelliones. xxiij. q. v. c. i. Religio vero dicta eſt: quia per eā vni deo religamur ad diuinū cultū vinculo ſeruiendi: ⁊ in clericos ſeculares qui vſurpato nomine ſecu lares dicūtur. extra de offi. or. licet: ad differenti am regulariū qui proprio carent quod nō cōtin git in iſtis. Nam ⁊ ẜm Auguſtinuꝫ. xvi. q. i. legi. Bonus monachus vix bonū clericū facit. Sꝫ eccleſiaſticarū perſonarū duo ſunt genera. Naꝫ aliud eſt dignitatis: aliud ordinis. Dignitatis vt papa: patriarcha: primas: archiepiſcopꝰ: ſiue me tropolitanus quod idē eſt: epiſcopus: archidya conus: ⁊ archipreſpyter: ⁊ prepoſitus. Quāuis omnes qui preſint prepoſiti generaliter rite vo centur. extra de verb. ſign. qͣꝫuis. In choro vero perſone ſunt: decanus: ſubdecanus: cantor ſiue precantor: ſuccentor: theſaurarius ſiue ſacriſta. archiacola ⁊ huiuſmōi. Dignitates autē vt ⁊ or­dines a lege originē ⁊ exemplū traxerūt. Iuxta illud. Conſtitues eos principes ſuper omnē ter­ram: quāqͣꝫ quidā dicūt dignitates a gentilitate ſumpſiſſe initiū. Ordinis autē perſone ſūt: ſacer dos: dyaconus: ⁊ ceteri quos inferius proſequi mur. Qualiter a veteri ritu tam gētiliū qͣꝫ he breoruꝫ ad cultum preſentis eccleſie tranſlatio perſonaꝝ facta ſit: ⁊ qualit̉ ab illis ꝑſone digni­tatū in eccleſia originē habuerūt. breuiter vide amus: ⁊ quidā dominus papa ꝗ pater vl̓ cuſtos patrū eſt vicē gerit ſūmi pontificis. Romanꝰ imperator monarche ſimilitudinē gerit. Sena­toria ⁊ patriciorū dignitas manet in eccleſia in quattuor patriarchis: ⁊ in eccleſia romana ī car dinalibus. lxxxvi. di. conſtantinꝰ. Primates qui tribus archiepiſcopis preeſſe habent. regem ex­primūt qui tribus ducibus preeſt. Metropolita ni ſeu archiepiſcopi ducibus cōparātur: qui plu ribus comitibus preſunt: ſicut illi pluribus epiſ­copis. Pelagius tamē papa dicit. vi. q. iij. ſcitote. ꝙ vna prouintia habet regē ⁊ metropolitanū e­piſcopi comitū ſimilitudineꝫ gerunt. Coepiſcopi quorū poteſtas ſublata eſt. lxviij. di. quāuis. ⁊. c. coepiſcopi: preſidū: ⁊ prefectorū. Prepoſiti ve ro tribunos militū imitantur: archipreſpyteri: tri bunos plebis. Cancellarij: Pretores: Archidya coni. Centurones: Decani: Decuriones: Preſpy­teri Curati: aduocatos. Perſone quoqꝫ or­dinū ab illis originē habuerūt. Nam preſpyteri vices gerūt ediliū: dyaconi quaternionū: ſubdy­aconi duū virorum: exorciſte queſtores imitant̉ hoſtiarij: aule ianitores: lectores: carminū relato res: accoliti carminū ſcriptores. Sane epiſcopa­lis ordo ẜm Iſidorū. xxi. di. cleros: quadriparti­tus eſt: videlicet in patriarchis: archiepiſcopis: metropolitanis: atqꝫ epiſcopis. Apoſtolica autē fides: ſicut ait Anacletus papa. xxij. di. ſacr̄o. ca­put ⁊ cardo eſt aliarū: quoniā ſicut hoſtiū cardi ne regitur ſic illiꝰ auctoritate omnes eccleſie re guntur: ⁊ inde dicti ſunt cardinales: per quos tota eccleſia ſicut oſtiū per cardinē gubernatur. Illius autē prelatus papa primus pater patrum vocatur: ⁊ vniuerſalis: quia vniuerſe eccleſie prī cipatur: ⁊ apoſtolicus: quia principis apoſtolorū vice fungitur: ⁊ ſūmus pontifex: quia caput eſt omniū pontificū a quo illi tanqͣꝫ a capite mēbra deſcendūt ⁊ de cuius plenitudine omnes accipi unt: quos ipſe vocat in partē ſollicitudinis non in plenitudine poteſtatis: ext̉ de vſu. pal. ad ho­norē. Hinc eſt melchiſedech cuius ſacerdoti um non eſt ceteris comparatū. Patriarcha vero greca lingua ſūmus patrū interpretat̉: quia pri mū ideſt apoſtolicū retinet locū. xxi: di. cleros: ⁊ ideo quia ſūmo honore fungitur tali nomine cē ſetur: ſicut romanus: cōſtantinopolitanus: antio chenus: allexandrinus: hieroſolomitanus. Dicit etiam patriarcha quaſi pater arche ideſt eccleſie vel pr̄ patꝝ priceps. Archos enī grece priecepi interpretatur latine. Hic eſt Moyſes qui Aarō in pontificem oleo conſecrauit. Archiepiſcopus greco vocabulo dicitur eo ꝙ ſit ſūmus ſeu prin ceps epiſcoporū. Tenet enim vicem apoſtolilcā ⁊ preſidet tam metropolitanis qͣꝫ ceteris epiſco pis. Metropolitani ſeu metropolite a menſura ciuitatū vocatur. Singulis enī prouincijs pre­minent: quorū auctoritati ⁊ doctrine ceteri ſacer dotes ſubiecti ſunt: ſine quibus nihil reliquis e­piſcopis agere licet. Sollicitudo enī totius pro­uintine eis cōmiſſa eſt. Unde pelagius papa ait vi. q. iij. ſcitote. Scitote certam eſſe prouintiam que habet decem aut vndecī. ciuitates ⁊ vnū re gem ⁊ totidē minores poteſtates ſub ſe: ⁊ vnuꝫ metropolitanū alioſqꝫ ſuffraganeos decē vel vn decim epiſcopos iudices: Ad quorū iudiciū om nes cauſe epiſcoporum ⁊ reliquoruꝫ ſacerdotuꝫ ac ciuitatum referantur: Omnes autē ſuperiꝰ deſignati ordines epiſcoporuꝫ ⁊ ſuperiorū vno eodemqꝫ vocabulo epiſcopi nominantur. Sed priuato nomine quidam vtuntur propter diſtin ctionē poteſtatum quam ſingulariter acceperūt Epiſcopatus vocabulum vnde dictum ſit: ſub ti tulo de epiſcopo dicetur. Porro ẜm Anacle­tum papam nonageſimonono diſtinctione: pro­uintie. Primates ⁊ patriarche diuerſorum nomi nū ſed eiuſdem forme atqꝫ officij ſunt. Et ideo quidam primates vſurpant ſibi nomen patriar­che aut aquilegen̄. ⁊ graden̄: Primaria autem dicta eſt a principijs conuerſionis ad fidem. In concilio quoqꝫ affricano: eadem diſtinct. pri ma. Statutum eſt ne prime ſedis epiſcopus prī­ceps ſacerdotum aut ſūmus ſacerdos: aut ali­quid huiuſmodi: ſed tantū prime ſedis epiſcopꝰ