Queſtio. CII. lege ipſum ſacrificium eſt ſacramentum altaris. ergo ī ve­teri lege debuerūt diſtīgui ſacr̄a ꝯͣ ſacrificia.. Sa­crum dr̄ qd̓ ē deo dedicatū ẜm que modū tabernaculum vaſa eius ſacrificari dicebāt̉: ſꝫ oīa cerimonialia erāt ordi nata ad cultū dei: ut dictū ē: ergo cerimonialia omnia ſacra erāt: ergo ana pars cerimonialiū dꝫ ſacra noīari.. Obſeruātie ab obſeruādo dicūtur: ſed oīa p̄cepta legis ob­ſeruari debeāt. Dr̄.n. Deutero. 8. Obſerua caue neqn̄ obliuiſcaris dn̄i dei tui: negligas mādata eiꝰ atqꝫ iudicia cerimonias. ergo obſeruātie debēt poniuna pars ce­rimonialiū.. Solēnitas inter cerimonialia cōputant ſint ī vmbrā futuri: vt pꝫ ad Col̓. 2. Sil̓r ēt oblatiōes et munera: vt pꝫ Apl̓um ad Heb̓. 9. Que tn̄ ſub nullo ho rum cōtineri vident̉. ergo incōueniēs ē predicta diſtinctio cerimonialiū. Sed ꝯͣ eſt qd̓ in ueteri lege ſingula p̄dicta cerimonie uocant̉: ſacrificia.n. dicūt̉ cerimonie. Numeri .15. Offerat vitulū ſacrificia eiꝰ ad libamēta vt cerimonie eiꝰ poſtulāt. De ſacramēto etiā ordinis dr̄ Leuit. 7. Hec ē vnctio Aaron filiorū eius ī cerimonijs. De ſacris ēt dꝫ Exo. 38. Hec ſūt īſtrumēta tabernaculi teſtimōij ī cerimo nias leuitarū. De obẜuātijs ēt dr̄. 3. Reg. 9. Si auerſi fue­ritis ſequētes me: nec obſeruātes cerimonias qͣs ꝓpo ſui nobis. Rn̄º. dd̓ꝫ ſicut ſupra dictū ē: cerimonialia p̄cepta ordinātur ad cultum dei: in ꝗdē cultu conſiderari pn̄t ipſe cultus: colētes: īſtrumēta colēdi. Ipſe auteꝫ cultus ſpāliter cōſiſtit ī ſacrificijs que ī dei reuerentia offe­runtur. Inſtrumēta aūt colēdi ꝑtinēt ad ſacra: ſicut ē taber naculū: vaſa alia huiuſmodi. Ex parte aūt colētiū duo pn̄t cōſiderari.ſ. eorū inſtitutio ad cultū diuinū: qd̓ ſit per quādā cōſecrationē vel populi: uel miniſtroꝝ: ad hoc ꝑ­tinēt ſacramēta: iterū eoꝝ ſingularis cōuerſatio per quaꝫ diſtinguūtur ab his deū non colūt: ad hoc ꝑtinēt obſe­uātie: puta in cibis ueſtimētis alijs huiuſmodi. Ad pͥᵐ ergo dd̓ꝫ ſacrificia offerri oportebat in aliꝗbꝰ lo­cis per aliquos hoīes: totū hoc ad cultū dei ꝑtinet: vn̄ ſicut ſacrificia ſignificat̉ xp̄s īmolatus: ita ēt ſacramen ta ſacra illorū figurabant̉ ſacramēta ſacra noue legis: eorū obſeruātias figurabat̉ cōuerſatio populi noue le­gis: oīa ad xp̄m pertinēt. Ad ſecūdū dd̓m: ſacrifi­ciū noue legis ideſt euchariſtia: cōtinet ipſum xp̄m qui eſt ſatiſfactiones actor. Sctīficauit.n. ſuū ſanguinē populū: vt dr̄ ad Heb̓. vltimo: ideo hoc ſacrificiū etiā ſacramētū ē. ſed ſacrificia ueteris legis cōtinebāt xp̄m: ſꝫ ipſū figu rabāt: ideo dicūtur ſacramēta: ſed ad hoc deſignāduꝫ ſeorſū erāt quedā ſacramēta ī ueteri lege que erant figure future cōſecrationis qͣꝫuis ēt quibuſdā cōſecratiōibꝰ que­ ſacrificia adiūgerētur. Ad 3ᵐ dd̓m: ſacrificia ēt ſacramēta erāt: ſꝫ quedā erāt que erāt ſacra: vtpote ad cul dei dicata: nec tamē erāt ſacrificia: nec ſacramēta: ideo retinebāt ſibi cōmune nomē ſacrorū. Ad qͣtū dd̓m: ea ꝑtinēt ad cōuerſationē populi deū colētis: retinebāt ſi­bi cōmune nomē obſeruātiarū: inquātū a p̄miſſis deficie bāt..n. dicebātur ſacra qꝛ hēbāt īmediatū reſpectū ad cultū dei: ſicut tabernaculū uaſa eiꝰ: ſed quādā con ueniētiā erāt cerimonialia: īquātū ꝑtinebāt ad qͣꝫdā idone­tatē populi colētis deum. Ad qͣntuꝫ dd̓m: ſicut ſacrifi­cia offerebātur ī determinato loco: ita etiā offerebantur in determinatis tꝑibus. vnde ēt ſolēnitates īter ſacra compu­tari uidētur. Oblationes aūt munera cōputātur cuꝫ ſa­crificijs: qꝛ deo offerebantur. vn̄ Apl̓us dicit ad Heb̓. 5. Oīs pōtifex ex hoībꝰ aſſumptꝰ hoībꝰ cōſtituit̉ ī his que ſunt ad deū vt offerat dona ſacrificia pro peccatis. Queſtio. cij. Einde conſiderandū eſt de cau­ſis cerimonialiū precepto . Et circa hoc q̄rūtur ſex. pͥº vtrū p̄cepta cerimonialia hēant cāꝫ. vtru­hēant cāꝫ lr̄alē: vel ſolū figuralē. de cauſis ſacrificiorū. de cauſis ſacra­mētorū. de cauſis ſacroꝝ. de cāis obſeruantiaꝝ. Ad primū ſic ꝓcedit̉. Uidetur cerimonialia p̄cepta hēant cām. Qꝛ ſuꝑ illud Ephe. 2. Legeꝫ mandatoruꝫ decretis euacuans. dicit glo­.i. euacuans legē ueterē qͣꝫtū ad carnales obſeruātias de­cretis.i. p̄ceptis euāgelicis ex rōne ſūt: ſed ſi obſeruanti­ueteris legis ex rōne erant: fruſtra euacuarentur rōna­bilia decreta noue legis. ergo cerimoniales obſeruātie ueteris legis habebant aliquā rōnē.. Uetus lex ſuc­ceſſit legi nature: ſed ī lege naͣe fuit aliqd̓ p̄ceptū quod nul lam rationē hēbat niſi ut hoīs obedientia ꝓbaretur: ſic̄ Au gu. dicit. s. ſuꝑ Gen̄. ad lr̄am de ꝓhibitione ligni uite. et go etiā ī veteri lege aliqua p̄cepta dāda erāt in quibꝰ hoīs obediētia ꝓbaret̉: que de ſe nullā rōnem haberent. C. Opera hoīs dicūtur moralia ẜm ſūt a ratione: ſi igit̉ ce rimonialiū p̄ceptorū ſit aliqua: differēt a moralibus p̄ceptis. videtur ergo cerimonialia p̄cepta hēant ali­quā cām: enī p̄cepti ex aliqua ſumit̉. Sed ꝯͣ ē qd̓ dr̄ ī p̄s. Preceptū dn̄i lucidū illuminans oculos. ſed ceri­monialia ſunt p̄cepta dei. ergo ſunt lucida: qd̓ eēt niſi ha berēt rationabilē cām. Rn̄º. dd̓m: ſapientis ſit or dinare ẜm ph̓m ī pͥº metaphyſice: ea ex diuina ſapientia ꝓcedūt: opꝫ ordinatata: vt Apl̓s dic̄ ad Ro. 13. Ad hoc āt aliqua ſint ordinata duo reqͥrunt̉: Primo ꝗdē ali­qua ordinētur ad debitū finē ē pͥncipiū totius ordinis in rebus agēdis: ea.n. caſu eueniūt p̄ter intentionem finis: vel que non ſerio fiunt: ſed ludo: dicimus īordinata. Se cūdo opꝫ id qd̓ ē ad finem ſit ꝓportionatum fini: ex hoc ſequitur eorū que ſunt ad finē ſumit̉ ex fine: ſicut ratio diſpoſitiōis ſerre ſumitur ex ſectiōe que ē finis eius: vt dr̄ in. 2. phyſicorū. Manifeſtū ē aūt p̄cepta cerimo­nialia ſicut oīa alia p̄cepta legis ſunt ex diuina ſapientia ī­ſtituta. vn̄ dr̄ Deutero. 4. Hec ē ſapiētia ueſtra ītellectꝰ corā populis. vn̄ neceſſe ē dicere precepta cerimonialia ſint ordinata ad aliquē finē ex quo eorū rōnabiles cauſe aſ­ſignari poſſint. Ad pͥmū ergo dd̓m: obſeruantie ve­teris legis poſſunt dici ſine rōne quantum ad hoc ip̄a fa cta in ſui natura rōnem non hēbant: puta ueſtis non ficeretur ex lana lino: poterant tn̄ habere rationeꝫ ex or­dine ad aliud: inquātū.ſ. vel aliquid per hoc figurabatur: vel aliꝗd excludebat̉: ſed decreta noue legis que precipue cōſiſtūt ī fide dilectiōe dei ex ipſa natura actus rotionabi lia ſūt. Ad 2ᵐ dd̓ꝫ: ꝓhibitio ligni ſciētie boni mali fuit ꝓpter hoc illud lignū eēt naliter malū: ſꝫ tn̄ ip̄a ꝓhi­bitio habuit aliquā rationē ex ordine ad aliud: inquantum .ſ. hoc aliquid figurabat̉: ſic ēt cerimonialia p̄cepta vt teris legis habent rationē in ordine ad aliud. Ad tertiuꝫ dd̓m: p̄cepta moralia ẜm ſuā nam hn̄t rōnabiles cau­ſas: ſicut occides. furtū facies. ſꝫ p̄cepta cerimo nialia hn̄t rōnabiles cās ex ordine ad aliud: ut dictum eſt. Ad ſecundum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ p̄cepta cerimonialia hēant cām litteralem: ſed figuraleꝫ tm̄. Inter p̄cepta.n. cerimonialia p̄cipua erant circūciſio īmolatio agni paſcalis: ſed vtrūqꝫ iſtoꝝ hēbat niſi cām figuralē. qꝛ vtrūqꝫ iſtoꝝ datum eſt ī ſignū: Dr̄.n. Gen̄. 17. Circūcidetis carneꝫ p̄putij veſtri. vt ſit ī ſignū federis īter me uos. de celebratiōe phaſe dr̄. Exo. 13. Erit qͣſi ſignū ī manu tua. qͣſi monumētū an oculos tuos. ergo multo magis alia cerimonialia habet niſi cāꝫ figuralē.. Effectus ꝓportionant̉ ſue cāe: ſꝫ oīa cerimonialia ſunt figuralia: ut ſupra dictū. ergo hn̄t niſi cām figuralē.. Illud qd̓ de ſe eſt īdifferēs utrū ſic vl­non ſic fiat: uidet̉ hēre aliquā litteralē cāꝫ: ſed q̄dā ſūt ī p̄ceptis cerimonialibꝰ uidētur differre utrū ſic vel ſic fiāt: ſicut eſt de numero aīalium offerendoruꝫ: alijs hu­iuſmodi particularibus circūſtātijs. ergo p̄cepta veteris le­gis hn̄t rōnē lr̄alē. Sꝫ ꝯͣ. Sicut p̄cepta cerimonialia figurabāt xp̄m: ita ēt hiſtorie ueteris teſtamēti. Dr̄.n. pͥmo ad Cor. 10. omnia ī figuraꝫ cōtingebant illis: ſed in hiſto rijs ueteris teſtamēti p̄ter ītellectū myſticū: ſeu figuraleꝫ ē ēt ītellectꝰ litteralis. ergo ē p̄cepta cerimonialia p̄ter cauſas figurales habebāt ēt cauſas litteras. Rn̄º. dd̓ꝫ ſicut ſupra dcm̄ eſt: eorū ſūt ad finē oꝫ a fine ſumat̉: ſi­nis aūt preceptoꝝ cerimonialiū ē duplex. Ordinabant̉ enī ad cultū dei pro tempore illo: ad figurandū xp̄m: ſicut et