Queſtio CXI. 123 git̉. vocat̉ gr̄a gratū faciēs. Alia v̓o quā vnꝰ cooꝑa tur alteri ad ad deū reducat̉: hmōi aūt donuꝫ voca tur gratia gratis data: qꝛ ſupra facultatē naͣe ſupra meri­ ꝑſone hoī ꝯcedit̉. Sꝫ qꝛ dat̉ ad vt ip̄e ſeip̄aꝫ iuſtificet̉: ſꝫ vt potiꝰ ad iuſtificationē alteriꝰ cooꝑet̉: vo cat̉ gratū faciēs: hac dic̄ Apl̓s.i. ad Cor. 12. Unicuiqꝫ dat̉ māifeſtatio ſpūs ad vtilitatē.ſ. alioꝝ. Ad pͥᵐ dd̓­ gr̄a dr̄ face gratū effectiue: ſꝫ formal̓r.ſ. qꝛ hāc iuſtificat̉ dignꝰ efficit̉ vocari deo gratꝰ: ẜꝫ dr̄ ad Col̓. pͥº. Dignos nos fec̄ ī ꝑtē ſortis ſctōꝝ in lumine. Ad 2ᵐ dd̓ꝫ: gr̄a ẜm gratis dat̉ excludit rōnē debiti. pōt aūt intelligi duplex debitū. Unū ꝗdē ex merito proueniēs: qd̓ refert̉ ad ꝑſonā cuiꝰ agere meritoria oꝑa: ẜm illd̓ ad Ro. 4. Et oꝑat̉ merces īputat̉ ẜꝫ debitū: ẜꝫ gratiā. Alid̓ eſt debitū ẜꝫ ꝯditionē nāe: puta ſi dicamꝰ debitū hoī hēat rōnē alia ad hūanā ꝑtinēt naꝫ. Neutro āt dr̄ debitū ꝑꝑ deꝰ creature obliget̉: ſꝫ potiꝰ inqͣꝫtū crea­tura dꝫ ſubijci deo vt ī ea diuina ordinatio īpleat̉: ꝗdē ē vt talis naͣ tales ꝯditiōes vl̓ ꝓpͥetates hēat: talia oꝑās talia ꝯſequat̉. Dona igit̉ naͣlia carēt pͥmo debito: aūt ca­rent ſecūdo debito: ſꝫ dona ſuꝑnaͣlia vtroqꝫ d̓bito carēt: ſpāliꝰ ſibi nomē gr̄e vēdicant. Ad 3ᵐ dd̓m: gratia gratū faciēs addit aliꝗd ſupra rōnē gratie gratis date: qd̓ ēt ad rationē gratie ꝑtinet: qꝛ.ſ. hoīeꝫ gratū facit deo. ideo gratia gratis data que hoc non facit retinet ſibi nomen cōe ſicut in pluribus alijs contingit: ſic opponūtur. due ꝑtes diuiſionis ſicut gratum faciens non faciens gratum. Ad ſecundū ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ gr̄a īcōue­nienter diuidat̉ oꝑantē co­operantē. Gratia.n. accn̄s qd̓dā ē: vt ſupra dctm̄ ē: ſed ac cidēs pōt agere ī ſb̓iectū. nulla gratia dꝫ dici oꝑās. . Si gratia aliꝗd oꝑet̉ ī nob̓ maxīe oꝑat̉ ī nob̓ iuſtifi cationē: ſꝫ ſolū gratia oꝑat̉ in nob̓. Dicit.n. Aug. ſuꝑ illd̓ Io. 14. Oꝑa ego facio ip̄e faciet: creauit te ſine te non iuſtificabit te ſine te. nulla gr̄a dꝫ dici ſimpl̓r oꝑās. . Cooꝑari alicui videt̉ ꝑtinē ad īferiꝰ agēs: aūt ad principaliꝰ: ſꝫ gratia pͥncipaliꝰ oꝑat̉ ī nob̓ qͣꝫ liberū arbitriū ẜm illd̓ Ro. 9. eſt currētis neqꝫ volētis: ſed miſerētis dei. gratia dꝫ dici cooꝑans.. Diuiſio dꝫ dari oppoſita: ſꝫ oꝑari cooꝑari ſūt oppoſita. idē.n. pōt ope­rari cooꝑari. incōuenienter diuidit̉ gratia oꝑantē cooꝑantē. Sꝫ ꝯͣ ē qd̓ Aug. dic̄ in li. de arbi. Cooꝑando deꝰ in nob̓ ꝑficit qd̓ oꝑando īcipit: qꝛ ipſe vt velim oꝑat̉ incipiēs volētibꝰ cooꝑat̉ ꝑficiēs: ſꝫ oꝑatiōes dei ꝗbus mouet nos ad bonū ad gr̄aꝫ ꝑtinēt. ꝯueniēter gr̄a diuidi tur oꝑātē cooꝑantē. Rn̄º dd̓ꝫ ſic̄ ſupra dcm̄ eſt: gr̄a dupl̓r pōt ītelligi. Unoº diuinū auxiliū nos mouet ad bn̄ volēdū agēdū. Alioº hītuale donū nob̓ diuinitꝰ in ditū. vtroqꝫ aūt gr̄a dicta ꝯueniēter diuidit̉ oꝑanteꝫ cooꝑantem. Oꝑatio.n. alicuiꝰ effectꝰ attribuit̉ mobili ſꝫ mouēti. ī illo effectu ī mēs noſtra ē mota mo uens. ſolus āt deꝰ mouēs: oꝑtio deo attribuit̉: ẜꝫ dr̄ gr̄a oꝑans: in illo aūt effectu ī mēs noſtra mouet mo uet̉ oꝑatio ſolū attribuit̉ deo: ſꝫ ēt aīe: ẜꝫ hꝰ dr̄ gratia cooꝑans. eſt āt ī nob̓ duplex actꝰ: pͥmꝰ ꝗdē īterior volunta tis: qͣꝫtū ad iſtū actū voluntas ſe hꝫ vt mota: deꝰ aūt vt mouēs: p̄ſertim volūtas incipit bonū velle priꝰ ma volebat: ẜm deꝰ mouet hūanā mētē ad hūc actū dr̄ gratias oꝑās. Aliꝰ āt actꝰ ē exterior: a volūtate īpe ret̉: vt ſupra hītū ē: ꝯn̄s eſt ad hūc actū oꝑatio attribua tur volūtati: qꝛ ēt ad hūc actū deꝰ nos adiuuat īterius cōfirmādo volūtatē vt ad actū ꝑueniat exteriꝰ facultatē operādi p̄bendo reſpectu hmōi actꝰ dr̄ gratia cooꝑās. vn̄ poſt p̄miſſa v̓ba ſubdit Aug. Vt aūt velimꝰ oꝑat̉. aūt volumꝰ vt ꝑficiamꝰ nob̓ cooꝑatur. Si igit̉ gratia accipiat̉ pro gratuita dei motiōe mouet nos ad bonū meritoriū: cōuenienter diuidit̉ gratia oꝑantem cooꝑantē. Si v̓o accipiat̉ gr̄a habituali dono: ſic eſt duplex gr̄e effectꝰ ſi­cut cuiuſlibet alteriꝰ fore: qͦꝝ primꝰ ē: ſecūdus eſt oꝑa tio: ſic̄ caloris oꝑatio eſt facere calidū: exterior calefactio. Sic igit̉ hītual̓ gratia inqͣꝫtū aīaꝫ ſanat vl̓ iuſtificat ſiue gra­tam deo fac̄ dicit̉ gratia oꝑans: inqͣꝫtū v̓o ē pͥnᵐ oꝑis me­ritorij qd̓ ex libero arbitrio ꝓcedit dicit̉ cooꝑās. Ad pͥᵐ dd̓ꝫ: ẜm gratia eſt q̄dā qͣlitas accidentalis agit in aīaꝫ effectiue: ſꝫ formal̓r: ſicut albedo dicit̉ facē albā ſuꝑ ficiē. Ad 2ᵐ dd̓ꝫ deꝰ ſine nobis nos iuſtificat: qꝛ per motū liberi arbitrij iuſtificamur dei iuſtitie ꝯſenti­mus. ille tn̄ motꝰ eſt gratie ſꝫ effectꝰ. vn̄ tota oꝑatio pertinet ad gratiā. Ad 3ᵐ dd̓ꝫ: cooꝑari dr̄ aliꝗs alicui ſolū ſic̄ ſecundariū agēs pͥncipali agēti: ſꝫ ſicut adiuuās ad p̄ſuppoſitū finē. āt gratiā oꝑantem adiuuat̉ a deo vt bonū velit: p̄ſuppoſito fine ꝯn̄s eſt vt gratia nob̓ cooperet̉. Ad 4ᵐ dd̓ꝫ gratia operās cooperās ē eadem gratia: ſic diſtinguitur: ſed diuerſos effectus: vt ex ſupra dictis patet. Ad tertiuꝫ ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ gratia ꝯueniē ter diuidat̉ ī p̄uenientē ſubſequē tem. Gratia enī eſt diuine dilectionis effectꝰ: ſꝫ dei dilectio nūqͣꝫ eſt ſubſequens: ſed ſemꝑ preueniens: ẜm illd̓.1. Io. 4. quaſi nos dilexerimꝰ deū: ſed qꝛ ipſe prior dilexit nos. ergo gratia dꝫ poni preueniēs ſb̓ſequēs.. gratia gratū faciens eſt vna tm̄ in hoīe ſit ſufficiens: ẜm illud. 2. ad Cor. 12. Sufficit tibi gratia mea. ſed idem non poteſt eſſe prius poſterius. ergo gratia inconuenienter diuiditur in preuenientem ſubſequentē.. Gratia co­gnoſcitur per effectus: ſed infiniti ſunt effectus gratie quoꝝ vnus p̄cedit aliū. ergo ſi penes hos gratia deberet diuidi in preuenientē ſubſequentē: videt̉ īfinite eēt ſpēs gra­tie. infinita aūt relinquunt̉ a qualibet arte. non ergo gratia conuenienter diuiditur in preuenientem ſubſequentem. Sed cōtra eſt gratia dei ex eius miſericordia proue­nit: ſꝫ vtrūqꝫ in pſal. legit̉. Miſericordia eiꝰ preueniet me­ iterum. Miſericordia eius ſubſequetur me. ergo gratia conuenienter diuidit̉ ī p̄uenientē ſubſequentē. Rn̄º. dd̓m ſicut gratia diuiditur in oꝑantē cooperātē ẜꝫ di­uerſos effectꝰ: ita etiā in preuenientē ſubſequentē quali­tercūqꝫ gratia accipiat̉. ſunt aūt qn̄qꝫ effectus gratie in no­bis: quoꝝ primus eſt vt anima ſanet̉: ſecūdus vt bonū ve lit: tertius eſt vt bonū qd̓ vult efficaciter oꝑetur: quartꝰ ē vt in bono perſeueret: quintꝰ eſt vt ad gl̓iaꝫ ꝑueniat: gratia ẜm cauſat in nobis primū effectū vocat̉ p̄ueniēs reſpectu ſecundi effectus: prout cauſat in nob̓ ſecūdū vo catur ſubſequēs reſpectu primi effectus: ſicut vnus effe ctus ē poſterior vno effectū prior alio: ita gratia pōt dici preueniēs ſubſequēs ẜꝫ eūdē effectū reſpectu diuerſoꝝ: eſt qd̓ Aug. dicit in li. de na gratia. Preuenit vt ſa nemur: ſubſequit̉ vt ſanati vegetemur: preuenit: vt voce­mur: ſubſequit̉: vt glorificemur. Ad pͥᵐ ergo dd̓m: dilectio dei noīat aliꝗd eternū. nūqͣꝫ pōt dici niſi p̄ue­niens: ſed gratia ſignificat effectū tꝑalem pōt p̄cedere ali quid ad aliꝗd ſubſeꝗ. gratia pōt dici p̄ueniēs ſub­ſequens. Ad 2ᵐ dd̓ꝫ gratia diuerſificat̉ ē p̄ueniens ſb̓ſequens: ẜꝫ eēntiā: ſꝫ ſolū ẜꝫ effectū: ſicut de oꝑāte cooꝑāte dictū eſt: qꝛ etiā ẜꝫ gr̄a ſubſequens ad gl̓iaꝫ ꝑtinet ē alia nūero a gratia p̄ueniēte quā nūc iuſtificamur. ſic̄.n. charitas vie euacuat̉ ſꝫ ꝑficit̉ ī patria ita etiā de lumine gratie eſt dd̓m. qꝛ neutrū in ſui rōne imperfectionē īportat. Ad 3ᵐ dd̓m: qͣꝫuis effectꝰ gra­tie poſſint eſſe infiniti numero ſicut ſunt infiniti actꝰ hūani: tn̄ oēs reducunt̉ ad aliqͣ determinata in ſpecie. preterea omnes conueniunt in hoc vnus alium precedit. Ad quartū ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ gr̄a gratis da ta īcōuenient̓ ab apl̓o diſtinguat̉. .n. donū qd̓ nobis a deo gratis dat̉ pōt dici gr̄a gratis data: ſꝫ īfinita ſunt dona nob̓ gratis a deo cōcedunt tam in bonis aīe qͣꝫ in bōis corꝑis: tn̄ nos deo gratos non fa­ciunt. gratie gratis date pn̄t ꝯp̄hendi ab aliqͣ certa diuiſiōe.. Gratia gratis data diſtinguit̉ ꝯͣ gratiā gra­tuꝫ facientē: ſꝫ fides ꝑtīet ad gratiā gratū faciētē: qꝛ ip̄aꝫ iuſtificamur. ẜꝫ illd̓ Ro. 5. Iuſtificati igit̉ ex fide ⁊cͣ. in cōuenient̓ ponit̉ fides īter gratias gratis datas: p̄ſertī cuꝫ alie v̓tutes ibi ponant̉: vt ſpes charitas.. oꝑatio ſanitatū loꝗ diuerſa gn̓a linguaꝝ miracula q̄dā ſunt inter pretatio etiā ſermonū ad ſapīam vel ſcientiā ꝑtinet ẜꝫ illud Q 3