Seite
14 Qō XI. De hereſi finē. ⁊ hoc ꝑtinet ad ſpēꝫ īfidelitatis paganoꝝ ⁊ iudeoruꝫ Alioº per hoc ꝙ intēdit quidē xp̄o aſſentire: ſed deficit in eligēdo ea ꝗbus xp̄o aſſentiat: qꝛ nō eligit ea q̄ ſunt vere a xp̄o tradita: ſed ea q̄ ſibi ꝓpria mēs ſuggerit. ⁊ iō hereſis ē infidelitatis ſpēs ꝑtinēs ad eos qui fide xp̄i ꝓfitent̉: ſꝫ eiꝰ dogmata corrūpūt. Ad pͥmuꝫ ergo dd̓m ꝙ hoc mō ele­ctio ꝑtinet ad infidelitatē: ſicut ⁊ volūtas ad fidē: vt ſupra dictū eſt. Ad ſcd̓m dd̓m ꝙ vicia habēt ſpēm ex fine ꝓ­ximo: ſed ex fine remoto habēt genus ⁊ cām: ſicut cū aliꝗs mecat̉ vt furet̉: eſt ibi ꝗdē ſpēs mechie ex ꝓprio fine ⁊ ob­iecto. ſed ex fine vltimo oſtendit̉ ꝙ mechia ex furto orit̉: ⁊ ſub eo cōtinet̉ ſicut effectus ſub cauſa. vel ſicut ſpēs ſub genere: vt pꝫ ex his q̄ ſupra de actibꝰ dicta ſunt in cōi. Un̄ ⁊ ſimil̓r in ꝓpoſito: finis ꝓximꝰ hereſis eſt adherere falſe ſentētie ꝓprie. ⁊ ex hoc ſpēm hꝫ. ſed ex fine remoto oſten­dit̉ cauſa eiꝰ.ſ. ꝙ orit̉ ex ſuꝑbia vel cupiditate. Ad ter tiū dd̓m ꝙ ſicut hereſis dicit̉ ab eligēdo: ita ſecta a ſectan­do. ſicut Iſid. dicit in li. ethymologiarū. ⁊ iō hereſis ⁊ ſecta ideꝫ ſunt: ⁊ vtrūqꝫ ꝑtinet ad oꝑa carnis: nō quideꝫ qͣꝫtū ad ipſum actū infidelitatis reſpectu ꝓximi ob̓i: ſed rōne cau ſe que eſt vel appetitꝰ finis indebiti ẜm ꝙ orit̉ ex ſuꝑbia vel cupiditate: vt dictū ē. vel etiā aliqua fantaſtica illuſio: que eſt p̓ncipiū errādi: vt etiam ph̓s dicit in. 4. metaphy­fantaſia autē quodāmodo ad carneꝫ pertinet inqͣꝫtū act. eius eſt cum organo corporali. Ad ſecundum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ hereſis nō ſit ꝓprie circa ea que ſunt fidei. Sicut enī ſūt hereſes ⁊ ſecte in xp̄ianis: ita etiā fuerūt in iudeis ⁊ phariſeis: ſicut Iſid. dicit in lib. etymologiarū: ſꝫ eoꝝ diſſenſiones nō erāt circa ea que ſunt fidei. ergo he reſis nō eſt circa ea que ſūt fidei ſicut circa ꝓpriā materiā Pͣ. Ma fidei ſunt res q̄ credunt̉. ſꝫ hereſis nō ſolū eſt circa res ſed ēt circa verba ⁊ circa expōnes ſacre ſcripture Dic̄ enī Hiero. Ꝙ ꝗcunqꝫ aliter ſcripturā intelligit qͣꝫ ſen ſus ſpūs ſcī efflagitat a quo ſcripta eſt: lꝫ ab eccl̓ia nō receſ ſerit: tn̄ hereticus appellari pōt. Et alibi dicit ꝙ ex v̓bis in­ordinate ꝓlatis fit hereſis. gͦ hereſis nō eſt ꝓprie circa ma teriā fidei. Pͣ. Etiā circa ea q̄ ad fidē ꝑtinent īueniunt̉ qn̄qꝫ ſacri doctores diſſentire: ſicut Hiero. ⁊ Aug. circa ceſ ſationē legaliū. ⁊ tn̄ hoc eſt abſqꝫ vicio hereſis. ergo here­ſis nō eſt ꝓprie circa mam fidei. Sꝫ ꝯͣ ē qd̓ Aug. dicit ꝯͣ Manicheos. Qui in eccl̓ia xp̄i morbidū aliquid prauūue ꝗd ſapiūt: ſi correcti vt ſanu rectūqꝫ ſapiāt reſiſtāt cōtuma citer: ſuaqꝫ peſtifera ⁊ mortifera dogmata emēdare nolūt ſed defendere ꝑſiſtūt heretici ſūt. ſꝫ peſtifera ⁊ mortifera dogmata nō ſunt niſi illa q̄ opponunt̉ dogmatibꝰ fidei ꝑ qua iuſtus viuit: vt dr̄ Ro. p. ergo hereſis eſt circa ea que ſunt fidei: ſicut circa ꝓpriā mam. Rn̄º. dd̓m ꝙ de here ſi nūc loꝗmur ẜm ꝙ īportat corruptionē fidei xp̄iane. Nō aūt ad corruptionē fidei xp̄iane ꝑtinet: ſi aliꝗs hēat aliquā falſaꝫ opīonē in his q̄ nō ſunt fidei: puta in geometricalibꝰ vel ēt alijs hmōi q̄ oīno ad fidē ꝑtinere nō poſſunt: ſꝫ ſolū qn̄ aliꝗs hꝫ falſaꝫ opīonē circa ea q̄ ad fidē ꝑtinēt: ad quaꝫ aliꝗd ꝑtinet dupl̓r: ſicut ſupra dictū eſt. Uno mō directe ⁊ pͥncipal̓r: ſicut articuli fidei. Alio ꝗdē mō īdirecte ⁊ ſecun­dario: ſicut ea ex ꝗbꝰ ſequit̉ corruptio alicuiꝰ articuli. ⁊ cir ca vtraqꝫ pōt eē hereſis eo mō quo ⁊ fides. Ad pͥᵐ ergo dd̓ꝫ ꝙ ſicut hereſes iudeoꝝ ⁊ phariſeoꝝ errāt circa opīo­nes aliqͣs ad iudaiſmū vel ad ph̓iam ꝑtinētes. ita ēt xp̄ia­noꝝ hereſes ſunt circa ea q̄ ꝑtinēt ad fidē xp̄i. Ad 2ᵐ di cendū ꝙ ille dicit̉ al̓r exponere ſacrā ſcripturā qͣꝫ ſpūs ſan ctus efflagitat ꝗ ad hoc expoſitionē ſacre ſcripture retor. quet qd̓ ꝯͣriat̉ ei: qd̓ eſt ꝑ ſpūm ſanctū reuelatū. Unde dici tur Ezech̓. 13. de falſis ꝓph̓is ꝗ ꝑſeuerauerūt confirmare ſermonē.ſ. per falſas expoſitiones ſcripture. Sil̓r etiā per uerba q̄ quis loquit̉ ſuā fidē ꝓfitet̉. eſt enī ꝯfeſſio actus fi dei: vt ſupra dictū eſt. Et iō ſi ſit īordinata locutio circa ea que ſūt fidei: ſeꝗ pōt ex hoc corruptio fidei. Un̄ Leo papa in qͣdā epl̓a ad Procerū ep̄m alexādrinū dicit: Ꝙ inimici crucis xp̄i oībus factis ⁊ verbis nr̄is inſidiant̉: vt ſi illam illis vel tenuē occaſionē demus: nos Neſtoriano ſenſui ēt ꝯgruere mētiant̉. Ad 3ᵐ dd̓ꝫ ꝙ ſic̄ Aug. dic̄: ⁊ hēt̉ in de­cre. diſt. 27. q. 3. cap. dixit apl̓o. Siqui ſnīaꝫ ſuā qͣꝫuis falſaꝫ atqꝫ ꝑuerſaꝫ nulla ꝑtinaci aīoſitate defendūt: q̄rūt aūt to­ta ſollicitudīe v̓itatē: corrigi ꝑati cū īuenerit: nequaqͣꝫ ſūt ī­ter hereticos deputādi: qꝛ.ſ. nō habēt electionē ꝯͣdicenteꝫ eccl̓ie doctrine. Sic ergo aliqui doctores vident̉ diſſenſiſ ſe: vel circa ea quoꝝ nihil ītereſt ad fidē vtrū ſic vel al̓r te neāt̉: vel ēt in ꝗbuſdā ad fidē ꝑtinētibꝰ q̄ nōdū erant ꝑ ec­cleſiā determinata. poſtqͣꝫ aūt eſſent auctoritate vl̓is ec­cleſie determinata: ſiꝗs tali ordinationi ꝑtinaciter repu­gnaret hereticus cenſeret̉. q̄ ꝗdē auctoritas pͥncipal̓r reſi­det in ſūmo pōtifice. Dicit̉ enī. 24. q. i. Quotiēs fidei ratio ventilatur arbitror oēs fr̄es nr̄os ⁊ coepiſcopos: nō niſi ad Petrū.i. ad ſui noīs auctoritatē referri debere. Cōtra cu­ius auctoritatē nec Hiero. nec Aug. nec aliquis ſacroꝝ do­ctoꝝ ſuā ſnīam defendit. Un̄ dicit Hiero. ad Damaſuꝫ pa paꝫ. Hec eſt fides papa beatiſſime quā in catholica didici­mus eccl̓ia: in qua ſi minus ꝑite aut parū caute forte aliꝗd poſitū ē: emēdari cupimꝰ a te: qui Petri fidē ⁊ ſedē tenes. ſi aūt hec nr̄a cōfeſſio apoſtolatus tui iudicio cōprobat̉ ꝗ­cunqꝫ me culpare voluerit: ſe imperitū vel maliuolū vl̓ et nō catholicū: nō me hereticū comprobabit. Ad tertium ſic ꝓceditur. Uidet̉ ꝙ heretici ſint tolerandi. Dicit enim apoſtolus. 2. ad Thimo. 2. Seruū dei oꝫ māſuetū eē cū modeſtia corri pientē eos qui reſiſtūt v̓itati: neqn̄ det illis pnīam deꝰ ad cognoſcendā v̓itatē ⁊ reſipiſcāt a laqueis diaboli: ſed ſi he­retici nō tolerant̉ ſed morti tradūt̉: aufert̉ eis facultas pe nitēdi. ergo hoc videt̉ eſſe ꝯͣ p̄ceptū apl̓i. Pͣ. Illud qd̓ ē neceſſariū in eccleſia eſt tolerandū: ſed hereſes ſunt neceſ ſarie in eccleſia. Dicit enī apl̓s. i. ad Corin. xi. Oportet he­reſes eſſe: vt ⁊ qui ꝓbati ſunt manifeſti fiant in vobis. er­go videtur ꝙ heretici ſunt tolerandi. Pͣ. Dn̄s mādauit Matth̓. 13. ſeruis ſuis vt zizaniam permitterent creſcere vſqꝫ ad meſſem que eſt finis ſeculi: vt ibideꝫ exponitur: ſꝫ per zizaniaꝫ ſignificant̉ heretici ẜm expoſitioneꝫ ſanctoꝝ. ergo heretici ſunt tolerandi. Sed cōtra eſt qd̓ apl̓s di­cit ad Titū. 3. Hereticū hominē poſt primā ⁊ ſecundā cor­reptionē deuita: ſciēs qꝛ ſubuerſus ē qui hmōi ē. Rn̄º. dicēdū ꝙ circa hereticos duo ſunt cōſiderāda. Unū ꝗdeꝫ ex parte ipſoruꝫ. Aliud vero ex parte eccleſie. Ex parte ꝙ dem ipſorum eſt peccatum per quod meruerunt non ſolu­ab eccleſia per excōmunicationē ſeparari: ſed etiaꝫ ꝑ mor­tem a mundo excludi. Multo enī grauius eſt corrumpe­re fidem per quā eſt anime vita: qͣꝫ falſare pecuniā: ꝑ quaꝫ temporali vite ſubuenit̉. Unde ſi falſarij pecunie vel alij malefactores ſtatim per ſeculares principes iuſte morti tradunt̉: multomagis heretici ſtatim exquo de hereſi con uincunt̉ poſſent nō ſoluꝫ excōmunicari ſed ⁊ iuſte occidi. Ex parte autem eccleſie eſt miſericordia ad errantiuꝫ cō­uerſioneꝫ: ⁊ ideo nō ſtatim condēnat: ſed poſt primā ⁊ ſecū dam correptionem: vt apoſtolus docet. poſtmoduꝫ vero ſi adhuc pertinax inueniatur: eccleſia de eius conuerſatio ne non ſperans alioruꝫ ſaluti prouidet eū ab eccleſia ſepa­rando per excōmunicationis ſententiā: ⁊ vlterius relinꝗt eū iudicio ſeculari a mundo exterminanduꝫ per morteꝫ. Dicit enim Hiero. ⁊ habetur. 24. q. 3. Reſecande ſunt pu­tride carnes ⁊ ſcabioſa ouis a caulis repellenda: ne tota domus maſſa corpus ⁊ pecora ardeat corrumpatur: putre ſcat: ītereat. Arrius ī alexādria vna ſcintilla fuit: ſꝫ qm̄ no ſtatiꝫ oppreſſus eſt: totum orbē eius flamma populata eſt.