Qō XLII. De ſeditione peccata mortalia. ¶ Rn̄º. dd̓m: ꝙ ſicut ꝯtētio īportat qͣꝫdam ꝯͣdictionē verboꝝ: ita etiā rixa īportat quādā cōtradictionē in factis. vn̄ ſuꝑ illud Gal̓. 5. rixe: dicit glo. ꝙ rixe ſunt qn̄ ex ira inuicē ſe percutiūt. ⁊ iō rixa videt̉ eſſe qd̓dā pͥuatū bellū qd̓ īter p̓uatas ꝑſonas agit̉: non ex aliqua publica auctoritate: ſed magis ex inordinata volūtate. ⁊ iō ri ra ſemꝑ īportat peccatū. ⁊ in eo quidē qui alterū inuadit iniuſte eſt pctm̄ mortale. inferre enī nocumētuꝫ ꝓximo ēt opere manuali nō eſt abſqꝫ mortali pctō. in eo aūt ꝗ ſe defendit pōt eſſe ſine pctō: ⁊ qn̄qꝫ cū pctō veniali: ⁊ qn̄qꝫ cuꝫ pctō mortali ẜm diuerſuꝫ motū animi eius ⁊ diuerſuꝫ modum ſe defendēdi. nā ſi ſolo aīo repellēdi iniuriā illataꝫ ⁊ cuꝫ debita moderatione ſe defendat nō eſt pctm̄: nec ꝓpͥe pōt dici rixa ex parte eius. Si v̓o cū aīo vindicte vel odij vel cū exceſſu debite moderatiōis ſe defendat ſemꝑ ē pec catuꝫ: ſed veniale quidē qn̄ aliꝗs leuis motꝰ odij vel vindicte ſe īmiſcet. vel cū nō multū excedat moderatā defen ſionē. mortale autē qn̄ obfirmato ī aīo īpugnantē īſurgit ad eū occidēduꝫ vel euꝫ grauiter ledēdū. ¶ Ad pͥᵐ gͦ dd̓ꝫ ꝙ rixa nō ſimpl̓r noīat cōtētionē: ſed tria in p̄miſſis v̓bis Iſidori ponunt̉ q̄ inordinationē rixe declarāt. pͦ ꝗdeꝫ ꝙ ꝓmptitudinē hꝫ animi ad cōtēdēduꝫ qd̓ ſignat cuꝫ dicit: Semꝑ ad ꝯͣdicēdū paratꝰ.ſ. ſiue alius bene ſiue male dicat: aut faciat. 2º. qꝛ in ipſa ꝯͣdictione delectat. vn̄ ſequit̉ Et in iurgio delectat̉. 3º. qꝛ ipſe alios ꝓuocat ad ꝯͣdictiones: vnde ſequit̉: Et ꝓuocat cōtēdētē. ¶ Ad 2ᵐ dd̓ꝫ ꝙ ibi nō ītelligit̉ ꝙ ſerui Iſaac ſint rixati: ſed ꝙ incole terre rirati ſunt ꝯͣ eos: vnde illi peccauerūt: nō autē ſerui Iſaac qͥ calūniā patiebāt̉. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m ꝙ ad hoc ꝙ iuſtū ſit bellum requirit̉ qd̓ fiat auctoritate publice ptātis: ſicut ſupra dictū eſt. rixa aūt fit ex pͥuato affectu ire vel odij. ſi enī mi niſter pͥncipis aūt iudicis publica ptāte aliquos īuadat ꝙ ſe defendāt: nō dicunt̉ ipſi rixari: ſed illi qui publice ptāti reſiſtūt. ⁊ ſic illi qui inuadūt nō rixant neqꝫ peccāt: ſed illi qui ſe inordinate defendunt. Ad ſecundum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ rixa nō ſit filia ire. Dicit̉ enī Iaco. 4. Un̄ bella ⁊ lites in vobis: nōne ex ꝯcupiſcētijs q̄ militāt in mē bris veſtris: ſed ira nō ꝑtinet ad ꝯcupiſcibilē. ergo rixa nō ē filia ire: ſꝫ magis ꝯcupiſcētie. ¶ Pͣ. Prouerb̓. 28. dr̄ Qui ſe iactat ⁊ dilatat iurgia ꝯcitat. ſed ideꝫ videt̉ eſſe rixa qd̓ iurgiū. ergo videt̉ ꝙ rixa ſit filia ſuꝑbie vel inanis gl̓ie ad quā ꝑtinet ſe iactare ⁊ dilatare. ¶ Pͣ. Prouerb̓. 18. dicitur Labia ſtulti īmiſcēt ſe rixis. ſed ſtultitia differt ab ira. nō enī opponit̉ māſuetudini: ſꝫ magis ſapiētie vel prudētie. ergo rixa nō eſt filia ire. ¶ Pͣ. Prouerb̓. x. dicit̉: Odiuꝫ ſuſcitat rixas. ſed odiū orit̉ ex iuidia: vt Greg. dicit. 3. moral̓. gͦ rixa nō eſt filia ire ſed īuidie. ¶ Pͣ. Prouerb̓. 17. dr̄ Qui meditat̉ diſcordias ſeminat rixas. ſed diſcordia eſt filia īanis glorie: vt ſupra dictū ē. ergo ⁊ rixa. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē qd̓ Grego. dicit. 3. moral̓. ꝙ ex ira orit̉ rixa. ⁊ ꝓuerb̓. 15. ⁊. 29. dicit̉ Uir iracūdus ꝓuocat rixas. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ ſic̄ dictū eſt: rixa īportat qͣꝫdā ꝯͣdictionē vſqꝫ ad facta ꝑuenientē dum vnus alteruꝫ ledere molit̉. dupl̓r aut vnus aliū ledere intendit. Unoº qͣſi ītēdēs abſolute maluꝫ ipſiꝰ: ⁊ talis leſio ꝑtinet ad odiū: cuius intētio ē ad ledēdū inimicū vel ī ma nifeſto vel in occulto. Alioº aliꝗs intēdit aliuꝫ ledere eo ſciēte ⁊ repugnāte qd̓ īportat̉ noīe rixe. ⁊ hoc ꝓprie ꝑtinet ad irā que ē appetitꝰ vindicte. nō enī ſufficit irato ꝙ laten ter noceat ei ꝯͣ quē iraſcit̉: ſed vult ꝙ ipſe ſentiat: ⁊ ꝙ ꝯͣ vo luntatē ſuā aliꝗd patiat̉ in vindictaꝫ eius qd̓ fecit: vt pꝫ ꝑ ea que ſupra dicta ſunt de paſſione ire. ⁊ iō rixa ꝓprie orit̉ ex ira. ¶ Ad pͥᵐ ergo dd̓m ꝙ ſic̄ ſupra dictuꝫ eſt: oēs paſſio nes iraſcibilis ex paſſionibꝰ ꝯcupiſcibilis oriunt̉. ⁊ ẜꝫ hoc illud qd̓ ꝓxime orit̉ ex ira: orit̉ etiā ex ꝯcupiſcētia: ſic̄ ex p̄ma radice. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m: ꝙ iactatio ⁊ dilatatio ſui q̄ fit ꝑ ſuꝑbiā vel īanē gloriā nō directe ꝯcitat iurgiū aut rixā: ſꝫ occaſional̓r: inqͣꝫtū.ſ. ex hoc cōcitat̉ ira dū aliꝗs ſibi ad iniuriā reputat: qd̓ alter ei ſe p̄ferat. ⁊ ſic ex ira ſequunt̉ iurgia ⁊ rixe. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m: ꝙ: ira ſic̄ ſupra dictū eſt īpedit iudiciū rōnis. vn̄ hꝫ ſil̓itudinē cū ſtultitia. ⁊ ex hoc ſequit̉ ꝙ habeāt cōeꝫ effectū. ex defectu enī rōnis ꝯtingit ꝙ aliꝗs inordinate aliuꝫ ledere molit̉. ¶ Ad 4ᵐ dd̓m: ꝙ rixa ⁊ ſi qn̄qꝫ ex odio oriat̉. nō tn̄ ē ꝓpͥus effectꝰ odij: qꝛ p̄ter ītētio neꝫ odiētis eſt ꝙ rixoſe ⁊ manifeſte inimicū ledat. qn̄qꝫ.n. etiā occulte ledere q̄rit: ſꝫ qn̄ videt ſe p̄ualere cū rixa ⁊ iugio leſionē ītendit. ſed rixioſe aliquē ledere ē ꝓpͥus effectꝰ ire rōne iaꝫ dicta. ¶ Ad 5ᵐ dd̓m ꝙ ex rixis ſequit̉ odiuꝫ ⁊ diſcordia in cordibꝰ rixātiū. ⁊ iō ille ꝗ meditat̉.i. ꝗ ītēdit ī ter aliquos ſeminare diſcordias: ꝓcurat ꝙ ad īuicē rixentur: ſic̄ qd̓libet peccatū pōt īportare actū alteriꝰ peccati or dinādo illū in ſuū finē. ſed ex hoc nō ſequit̉ ꝙ rixa ſit filia inanis glorie proprie ⁊ directe. ¶ De ſeditione que opponitur paci. Qō XIII. conſiderandū ē de ſeditioEinde ne que opponit̉ paci. ¶ Et circa hoc queruntur duo. ꝑ vtrum ſit ſpāle pctm̄. 2º. vtrū ſit mortale pctm̄. Ad primum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ ſeditio n̄ ſit ſpāle pctm̄ ab alijs diſtinctuꝫ. Qꝛ vt Iſidorꝰ dicit ī lib. ethymologiaꝝ: Seditioſus ē ꝗ diſſenſio nē aīoꝝ facit ⁊ diſcordias gignit: ſꝫ ex hoc ꝙ aliꝗs aliquod pctm̄ ꝓcurat nō peccat alio pctī gn̄e niſi illo quo ꝓcurat. gͦ videt̉ ꝙ ſeditio nō ſit ſpāle pctm̄ a diſcordia diſtinctuꝫ. ¶ Pͣ. Seditio diuiſionē qͣꝫdā īportat: ſꝫ nomē etiā ſciſma tis ſumit̉ a ſciſſura: vt ſupra dcm̄ ē. gͦ pctm̄ ſeditiōis nō vi det̉ eē diſtīctum a pctō ſciſmatis. ¶ Pͣ. Oē ſpāle pctm̄ ab alijs diſtīctū vl̓ ē vitiū capitale: aut ex aliquo vitio capita li orit̉: ſꝫ ſeditio nꝫ ꝯputat̉ īter vitia capitalia: nꝫ īter vitia q̄ ex capitalibꝰ oriūt̉: vt pꝫ ī. 2. moral̓. vbi vtraqꝫ vitia nūe rant̉. gͦ ſeditio nō ē ſpāle pctm̄ ab alijs diſtīctū. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē ꝙ. 2. ad Cor. 12. ſeditōes ab alijs pctīs diſtīguūt̉. ¶ ℟º. dicēdū ꝙ ſeditio ē quoddā ſpāle peccatū qd̓ qͣꝫtuꝫ ad aliꝗd cōuenit cū bello ⁊ rixa: qͣꝫtum aūt ad aliꝗd differt ab eis. ꝯuenit ꝗdē cū eis in hoc ꝙ īportat qͣꝫdā ꝯdictionē. differt aūt ab eis in duobus. Primo ꝗdē qꝛ bellū ⁊ rixa īportāt mutuā īpugnationeꝫ in actu. ſꝫ ſeditio poteſt dici ſiue fiat huiuſmodi īpugnatio in actu: ſiue ſit p̄paratio ad talē īpugnationem. vnde glo. 2. ad Cor. 12. dicit ꝙ ſeditōes ſunt tu multus ad pugnā: cū.ſ. aliꝗ ſe p̄parant ⁊ ītendūt pugnare 2º. differūt: qꝛ bellū ꝓprie ē ꝯͣ extraneos ⁊ hoſtes: qͣſi mul titudīs ad multitudinē: rixa aut ē vniꝰ ad vnū: vel paucorum ad paucos: ſeditio aūt ꝓprie ē īter ꝑtes vniꝰ multitu dinis inter ſe diſſentientes: puta cum vna pars ciuitatis excitat̉ in tumultū ꝯͣ aliā. ⁊ ideo qꝛ ſeditio hꝫ ſpāle bonuꝫ cui opponit̉.ſ. vnitatē ⁊ pacē multitudinis: iō ē ſpāle pecca tū. ¶ Ad pͥmū gͦ dd̓m ꝙ ſeditioſus dr̄ ꝗ ſeditionē excitat. ⁊ qꝛ ſeditio qͣꝫdā diſcordiā īportat: iō ſeditioſus ē ꝗ diſcordiā facit: nō qͣꝫcunqꝫ ſꝫ īter partes alicuius multitudinis. peccatū aūt ſeditionis nō ſolū ē in eo ꝗ diſcordiā ſeīat: ſed etiā in eis ꝗ inordinate ad inuicē diſſentiunt. ¶ Ad 2ᵐ di cēdum: ꝙ ſeditio differt a ſciſmate in duobus. Primo qui dem qꝛ ſciſma opponit̉ ſpūali vnitati multitudinis.ſ. vnitati eccleſiaſtice. ſeditio aūt opponit̉ tꝑali vel ſeculari mul titudinis vnitati: puta ciuitatis vel regni. 2º. qꝛ ſciſma nō īportat aliquam preparationem ad pugnam corporalem: ſed ſolum importat diſſenſionem ſpiritualē. ſeditio auteꝫ importat p̄parationē ad pugnā corporalē. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m: ꝙ ſeditio ſicut ⁊ ſciſma ſub diſcordia cōtinet̉. vtrūqꝫ eniꝫ eſt diſcordia quedam non vnius ad vnum: ſed partiū mul titudinis ad inuicem.
