Qō CXIX. De prodigalitate pauit ſub̓am ſuam luxurioſe viuendo. gͦ videtur ꝙ ꝓdiga litas magis opponatur temꝑantie ⁊ īſenſibilitati qͣꝫ auari tie ⁊ liberalitati. ¶ Sꝫ ꝯͣ eſt ꝙ ph̓s in. 2. ⁊ in. 4. ethi. ponit ꝓdigalitatē oppoſitā liberalitati ⁊ illiberalitati quā nunc auaritiā dicimus. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ in moralibus attendit̉ oppoſitio vitioꝝ ad inuicē ⁊ ad virtutē ẜm ſuꝑ abundātiā ⁊ defectuꝫ. differunt aūt auaritia ⁊ ꝓdigalitas ẜm ſuꝑabū dantiam ⁊ defectū diuerſimode. nā in affectiōe diuitiarū auarus ſuꝑabundat plus debito eas diligēs. ꝓdigus autē deficit minus debito eaꝝ ſollicitudinē gerens: circa exteriora vero ad ꝓdigalitatē ꝑtinet excedere ꝗdem in dādo: deficere aūt in retinendo ⁊ acꝗrendo. ad auaritiaꝫ aūt ꝑti net eꝯͣrio deficere ꝗdē in dando ſuꝑabundare aūt in accipiēdo ⁊ retinēdo. vn̄ pꝫ. ꝙ ꝓdigalitas auaritie opponitur. ¶ Ad pͥᵐ gͦ dd̓ꝫ ꝙ nihil ꝓhibꝫ eidē ineſſe oppoſita ẜm diuerſa. ab illo tn̄ aliꝗd magis denoīat̉ qd̓ ineſt pͥncipalius. ſic̄ aūt ī liberalitate q̄ mediū tenet p̄cipua ē datio ad quā acceptio ⁊ retentio ordinant̉: ita ēt auaritia ⁊ ꝓdigalitas p̄cipue attendunt̉ ẜm dationē. vnde ille ꝗ ſuꝑabundat in dando vocat̉ ꝓdigus. qui aūt deficit in dando vocat̉ aua rus. ꝯtingit aūt qn̄qꝫ ꝙ aliquis deficit in dando ꝗ tn̄ non excedit in accipiēdo: vt ph̓s dicit in. 4. ethi. ſil̓r ēt ꝯtingit ꝙ aliꝗs excedat in dando: ⁊ ex hoc eſt ꝓdigus: ⁊ ſil̓ cū hoc excedat in accipiendo vel ex qͣdam neceſſitate: qꝛ dum ſu perabundat in dando deficiunt ei ꝓpria bona. vn̄ cogitur idebite acꝗrere qd̓ ꝑtīet ad auaritiā vl̓ ēt ꝑꝑ aī īordinatio nē: dū.ſ. non dat ꝓpter bonū: qͣſi ꝯtēpta virtute non curat vnde ⁊ qͣlitercūqꝫ accipiat. ⁊ ſic non ẜꝫ idē ē ꝓdigus ⁊ aua rus. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ ꝓdigalitas attēditur circa paſſiones pecunie: nō ſicut ſuꝑabundās in eis: ſed ſic̄ deficiens. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m ꝙ ꝓdigus nō ſuꝑabundat in dando ſemꝑ voluptates circa qͥs ē intēperantia. ſꝫ qn̄qꝫ ꝗdeꝫ ex eo ꝙ total̓r diſponit̉ vt diuitias nō curet qn̄qꝫ aūt ꝓpter aliꝗd aliud vt frequētius: tn̄ ad ītēperantias declinant: tū qꝛ ex quo ſuꝑflue expendunt in alijs: et in rebꝰ voluptuoſis expendere non verent̉: ad qͣs magis īclinat ꝯcupiſcētia car nis: tū etiā qꝛ nō delectant̉ in bonis v̓tutū querūt ſibi cor porales delectationes. ⁊ inde eſt ꝙ ph̓s in. 4. ethi. dicit ꝙ multi ꝓdigoꝝ fiunt intemperati. Ad ſecundum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ prodigali tas nō ſit pctm̄. Dicit eniꝫ apoſtolus pͥma ad Thimotheū vlti. Radix omnium maloꝝ eſt cupiditas. ſed non eſt radix prodigalitatis q̄ ei opponitur. ergo prodigalitas non eſt peccatum. ¶ Pͣ. Apoſtolus prima ad Thimot. vlti. dicit. Diuitibus huius ſeculi precipe facile tribuere cōicare: ſed hoc maxime faciunt ꝓdigi. ergo ꝓdigalitas nō eſt pctm̄. ¶ Pͣ. Ad prodigalitatem ꝑtinet ſuperabundare in datione ⁊ deficere in ſollicitudine diuitiaꝝ. ſed hoc maxime cōuenit viris perfectis īplētibꝰ qd̓ dn̄s dicit Matth̓. 6. Nolite ſolliciti eē in craſtinū ⁊ Matth̓. 19. Uende oīa q̄ habes ⁊ da pauperibꝰ. ergo ꝓ digalitas nō eſt pctm̄. ¶ Sꝫ ꝯͣ eſt ꝙ filius ꝓdigus vitupe ratur de ſua ꝓdigalitate. Luc. 15. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ ſic̄ dcm̄ eſt: ꝓdigalitas opponit̉ auaritie ẜm oppoſitionē ſuꝑabūdantie ⁊ defectus: mediū aūt virtutis per vtrūqꝫ horum corrūpit̉. ex hoc aūt eſt aliꝗd vitioſum ⁊ pctm̄ qd̓ corrum pit bonū virtutis. vn̄ relinꝗtur ꝙ ꝓdigalitas ſit peccatū. ¶ Ad pͥmū gͦ dd̓ꝫ ꝙ illud verbū apl̓i ꝗdā exponūt nō de cupiditate actuali: ſꝫ de quadā habituali cupiditate que eſt cōcupiſcentia fomitis ex qua oīa pctā oriunt̉. Alij ve ro dicunt ꝙ loꝗtur de cupiditate generali reſpectu cuiuſ cunqꝫ boni: ⁊ ſic manifeſtū eſt ꝙ prodigalitas ex cupidita te orit̉. prodigus.n. aliqd̓ bonum tēporale cupit cōſeꝗ īordinate vel placere alijs: vel ſaltē ſatiſfacere ſue voluntati in dando: ſed ſiꝗs recte cōſideret apl̓s loꝗtur ibi ad litteram de cupiditate diuitiaꝝ. nam ſupra p̄miſerat. Qui vo lunt diuites fieri ⁊c̄. ⁊ ſic dr̄ eſſe auaritia radix oīum maloꝝ: nō qꝛ oīa mala ſemꝑ ex auaritia oriant̉: ſed qꝛ nulluꝫ malum eſt qd̓ nō īterdum oriat̉ ex auaritia. vn̄ ⁊ ꝓdigalitas qn̄qꝫ ex auaritia naſcit̉: ſicut cuꝫ aliquis ꝓdige multa cōſumit intentōe captandi fauorem aliquoꝝ a ꝗbus diui tias accipiat. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ apl̓s monet diuites vt facile tribuāt ⁊ cōicent ſua ẜꝫ ꝙ opꝫ: qd̓ nō faciunt prodigi: qꝛ vt ph̓s dicit in. 4. ethi. dationes eoꝝ nō ſunt bone neqꝫ boni gr̄a neqꝫ ſcd̓m ꝙ opꝫ: ſed qn̄qꝫ dant multa illis quos oporteret pauperes eſſe.ſ. hiſtrionibꝰ ⁊ adulatoribus: bonis aūt nihil dant. ¶ Ad 3ᵐ dd̓ꝫ ꝙ ſuperexceſſus prodigalitatis nō attendit̉ pͥncipal̓r ẜm quātitatem dati: ſed magis inqͣꝫtum excedit id qd̓ fieri opꝫ. vn̄ qn̄qꝫ liberalis maiora dat qͣꝫ prodigus ſi neceſſarium ſit. Sic ergo dd̓m eſt ꝙ illi ꝗ ītentōe ſequēdi xp̄m omnia ſua dant: ⁊ ab animo ſuo omnium tēporaliū ſollicitudinē remouēt nō ſunt pro digi: ſed perfecti liberales. Ad tertium ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ ꝓdigalitas ſit grauius peccatum qͣꝫ auaritia. Per auaritiam.n. aliꝗs nocet ꝓximo cui bona ſua nō cōicat: ꝑ prodigalitateꝫ aut quis ſibiipſi nocet. dicit.n. ph̓us in. 4. ethi. ꝙ corruptio diuitiaꝝ per quas hō viuit eſt q̄dā ipſiꝰ eſſe perditio. grauius aūt peccat ꝗ ſibiipſi nocet: ẜm illud Ecc. 14. Qui ſibi neqͣꝫ eſt cui bonus erit: ergo ꝓdigalitas eſt grauius pctm̄ qͣꝫ auaritia. ¶ Pͣ. Inordinatio q̄ ꝓuenit cum aliqͣ cōditione laudabili minꝰ eſt vitioſa: ſed īordina tio auaritie qn̄qꝫ eſt cū aliqua laudabili conditione. vt pꝫ in illis ꝗ nolunt ſua expendere nec aliena accipere. prodi galitatis aūt inordinatio ꝓuenit cū cōditiōe vituperabili. vn̄ ⁊ ꝓdigalitatē attribuimꝰ ītēperatis hoībus: vt ph̓s dicit in. 4. ethi. ergo ꝓdigalitas eſt grauius pctm̄ qͣꝫ auari tia. ¶ Pͣ. Prudētia p̄cipua eſt īter morales v̓tutes: vt ſupra habitū eſt: ſed ꝓdigalitas magis opponit̉ prudētie qͣꝫ auaritie. dr̄.n. ꝓuer. 21. Theſaurus deſiderabilis ⁊ oleuꝫ in habitaculo iuſti ⁊ īprudēs homo diſſipabit illud. ⁊ ph̓s dicit in. 4. ethi. ꝙ inſipiētis eſt ſuꝑabundāter dare ⁊ non accipere. gͦ ꝓdigalitas eſt grauiꝰ pctm̄ qͣꝫ auaritia. ¶ Sꝫ ꝯͣ eſt ꝙ ph̓s dicit in. 4. ethi. ꝙ ꝓdigꝰ multū videt̉ melior illiberali. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ ꝓdigalitas ẜm ſe ꝯſiderata mi nus pctm̄ eſt qͣꝫ auaritia. ⁊ hoc triplici rōne. pͦ ꝗdē qꝛ aua ritia magis differt a v̓tute oppoſita. magis.n. ad liberaleꝫ pertinet dare in quo ſuꝑabundat ꝓdigus: qͣꝫ accipere vel retinere in quo ſuperabūdat auarus/ 2º qꝛ ꝓdigꝰ ē multis vtilis ꝗbus dat: auarus aūt nulli: ſed nec ſibiipſi: vt dr̄ in. 4. ethi. 3º qꝛ ꝓdigalitas eſt facile ſanabilis. ⁊ per hoc ꝙ declinat ad etatem ſenectutis q̄ eſt ꝯͣria ꝓdigalitati. et per hoc ꝙ peruenit ad egeſtatem de facili dū multa īutiliter cōſumit: ⁊ ſic pauper factus nō pōt in dando ſuꝑabū dare. ⁊ ēt qꝛ de facili perducit̉ ad virtuteꝫ ꝑꝑ ſil̓itudineꝫ quā hꝫ ad ipſam: ſed auarꝰ non de facili ſanat̉ rōne ſupra dicta. ¶ Ad pͥmū gͦ dd̓ꝫ ꝙ differentia ꝓdigi ⁊ auari non attendit̉ ẜm hoc qd̓ eſt peccare in ſeip̄m ⁊ in aliū. nā ꝓdi gus peccat in ſeip̄m: dum bona ſua cōſumit. vn̄ viuere de beret: peccat ēt in alteꝝ cōſumēdo bona ex ꝗbus alijs de beret ꝓuidere: ⁊ p̄cipue hoc apparet in clericis q̄ ſunt diſpenſatores bonoꝝ eccl̓ie q̄ ſunt pauperum quos defrau dant ꝓdige expendendo. ſil̓r ēt auarus peccat in alios inquātuꝫ deficit in dationibus: peccat ⁊ in ſeip̄m inqͣꝫtū de ficit in ſumptibꝰ. Un̄ dr̄ Eccleſiaſtes. 6. Uir cui deꝰ dedit diuitias nec tribuit ei poteſtatē vt comedat ex eis: ſꝫ tn̄ in hoc ſuꝑabundat ꝓdigus: qꝛ ſic ſibi ⁊ ꝗbuſdaꝫ alijs nocet ꝙ tn̄ aliꝗbꝰ ꝓdeſt. auarus aūt nec alijs nec ſibi ꝓdeſt: qꝛ nō audet vti ēt ad ſuā vtilitatē bonis ſuis. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ cum de diuitijs cōiter loꝗmur: iudicamꝰ de eis ẜm ꝓpriam rōnem ipſoꝝ: ſic̄ circa ꝓdigalitatē attendimꝰ ꝙ ſu perflue cōſumit diuitias. circa auaritiā vero ꝙ ſuperflue