CXIX. De prodigalitate pauit ſub̓am ſuam luxurioſe viuendo. videtur ꝓdiga litas magis opponatur temꝑantie īſenſibilitati qͣꝫ auari tie liberalitati. Sꝫ ꝯͣ eſt ph̓s in. 2. in. 4. ethi. ponit ꝓdigalitatē oppoſitā liberalitati illiberalitati quā nunc auaritiā dicimus. Rn̄º. dd̓m in moralibus attendit̉ oppoſitio vitioꝝ ad inuicē ad virtutē ẜm ſuꝑ abundātiā defectuꝫ. differunt aūt auaritia ꝓdigalitas ẜm ſuꝑabū dantiam defectū diuerſimode. in affectiōe diuitiarū auarus ſuꝑabundat plus debito eas diligēs. ꝓdigus autē deficit minus debito eaꝝ ſollicitudinē gerens: circa exte­riora vero ad ꝓdigalitatē ꝑtinet excedere ꝗdem in dādo: deficere aūt in retinendo acꝗrendo. ad auaritiaꝫ aūt ꝑti net eꝯͣrio deficere ꝗdē in dando ſuꝑabundare aūt in acci­piēdo retinēdo. vn̄ pꝫ. ꝓdigalitas auaritie opponitur. Ad pͥᵐ dd̓ꝫ nihil ꝓhibꝫ eidē ineſſe oppoſita ẜm di­uerſa. ab illo tn̄ aliꝗd magis denoīat̉ qd̓ ineſt pͥncipalius. ſic̄ aūt ī liberalitate mediū tenet p̄cipua ē datio ad quā acceptio retentio ordinant̉: ita ēt auaritia ꝓdigalitas p̄cipue attendunt̉ ẜm dationē. vnde ille ſuꝑabundat in dando vocat̉ ꝓdigus. qui aūt deficit in dando vocat̉ aua rus. ꝯtingit aūt qn̄qꝫ aliquis deficit in dando tn̄ non excedit in accipiēdo: vt ph̓s dicit in. 4. ethi. ſil̓r ēt ꝯtingit aliꝗs excedat in dando: ex hoc eſt ꝓdigus: ſil̓ hoc excedat in accipiendo vel ex qͣdam neceſſitate: qꝛ dum ſu perabundat in dando deficiunt ei ꝓpria bona. vn̄ cogitur idebite acꝗrere qd̓ ꝑtīet ad auaritiā vl̓ ēt ꝑꝑ īordinatio :.ſ. non dat ꝓpter bonū: qͣſi ꝯtēpta virtute non curat vnde qͣlitercūqꝫ accipiat. ſic non ẜꝫ idē ē ꝓdigus aua rus. Ad 2ᵐ dd̓m ꝓdigalitas attēditur circa paſſio­nes pecunie: ſicut ſuꝑabundās in eis: ſed ſic̄ deficiens. Ad 3ᵐ dd̓m ꝓdigus ſuꝑabundat in dando ſemꝑ voluptates circa qͥs ē intēperantia. ſꝫ qn̄qꝫ ꝗdeꝫ ex eo total̓r diſponit̉ vt diuitias curet qn̄qꝫ aūt ꝓpter aliꝗd aliud vt frequētius: tn̄ ad ītēperantias declinant: qꝛ ex quo ſuꝑflue expendunt in alijs: et in rebꝰ voluptuoſis ex­pendere non verent̉: ad qͣs magis īclinat ꝯcupiſcētia car nis: etiā qꝛ delectant̉ in bonis v̓tutū querūt ſibi cor porales delectationes. inde eſt ph̓s in. 4. ethi. dicit multi ꝓdigoꝝ fiunt intemperati. Ad ſecundum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ prodigali tas ſit pctm̄. Dicit eniꝫ apo­ſtolus pͥma ad Thimotheū vlti. Radix omnium maloꝝ eſt cupiditas. ſed non eſt radix prodigalitatis ei opponi­tur. ergo prodigalitas non eſt peccatum.. Apoſtolus prima ad Thimot. vlti. dicit. Diuitibus huius ſeculi pre­cipe facile tribuere cōicare: ſed hoc maxime faciunt ꝓdi­gi. ergo ꝓdigalitas eſt pctm̄.. Ad prodigalitatem ꝑtinet ſuperabundare in datione deficere in ſollicitudi­ne diuitiaꝝ. ſed hoc maxime cōuenit viris perfectis īplē­tibꝰ qd̓ dn̄s dicit Matth̓. 6. Nolite ſolliciti in craſtinū Matth̓. 19. Uende oīa habes da pauperibꝰ. ergo digalitas eſt pctm̄. Sꝫ ꝯͣ eſt filius ꝓdigus vitupe ratur de ſua ꝓdigalitate. Luc. 15. Rn̄º. dd̓m ſic̄ dcm̄ eſt: ꝓdigalitas opponit̉ auaritie ẜm oppoſitionē ſuꝑabū­dantie defectus: mediū aūt virtutis per vtrūqꝫ horum corrūpit̉. ex hoc aūt eſt aliꝗd vitioſum pctm̄ qd̓ corrum pit bonū virtutis. vn̄ relinꝗtur ꝓdigalitas ſit peccatū. Ad pͥmū dd̓ꝫ illud verbū apl̓i ꝗdā exponūt de cupiditate actuali: ſꝫ de quadā habituali cupiditate que eſt cōcupiſcentia fomitis ex qua oīa pctā oriunt̉. Alij ve ro dicunt loꝗtur de cupiditate generali reſpectu cuiuſ cunqꝫ boni: ſic manifeſtū eſt prodigalitas ex cupidita te orit̉. prodigus.n. aliqd̓ bonum tēporale cupit cōſeꝗ īor­dinate vel placere alijs: vel ſaltē ſatiſfacere ſue voluntati in dando: ſed ſiꝗs recte cōſideret apl̓s loꝗtur ibi ad litte­ram de cupiditate diuitiaꝝ. nam ſupra p̄miſerat. Qui vo lunt diuites fieri ⁊c̄. ſic dr̄ eſſe auaritia radix oīum ma­loꝝ: qꝛ oīa mala ſemꝑ ex auaritia oriant̉: ſed qꝛ nulluꝫ malum eſt qd̓ īterdum oriat̉ ex auaritia. vn̄ ꝓdigali­tas qn̄qꝫ ex auaritia naſcit̉: ſicut cuꝫ aliquis ꝓdige multa cōſumit intentōe captandi fauorem aliquoꝝ a ꝗbus diui tias accipiat. Ad 2ᵐ dd̓m apl̓s monet diuites vt fa­cile tribuāt cōicent ſua ẜꝫ opꝫ: qd̓ faciunt prodigi: qꝛ vt ph̓s dicit in. 4. ethi. dationes eoꝝ ſunt bone neqꝫ boni gr̄a neqꝫ ſcd̓m opꝫ: ſed qn̄qꝫ dant multa illis quos oporteret pauperes eſſe.ſ. hiſtrionibꝰ adulatoribus: bo­nis aūt nihil dant. Ad 3ᵐ dd̓ꝫ ſuperexceſſus prodiga­litatis attendit̉ pͥncipal̓r ẜm quātitatem dati: ſed ma­gis inqͣꝫtum excedit id qd̓ fieri opꝫ. vn̄ qn̄qꝫ liberalis ma­iora dat qͣꝫ prodigus ſi neceſſarium ſit. Sic ergo dd̓m eſt illi ītentōe ſequēdi xp̄m omnia ſua dant: ab animo ſuo omnium tēporaliū ſollicitudinē remouēt ſunt pro digi: ſed perfecti liberales. Ad tertium ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝓdigalitas ſit grauius peccatum qͣꝫ auaritia. Per auaritiam.n. aliꝗs nocet ꝓximo cui bona ſua cōicat: prodigalitateꝫ aut quis ſibiipſi nocet. dicit.n. ph̓us in. 4. ethi. corruptio diuitiaꝝ per quas viuit eſt q̄dā ipſiꝰ eſſe perditio. grauius aūt peccat ſibiipſi nocet: ẜm illud Ecc. 14. Qui ſibi neqͣꝫ eſt cui bonus erit: ergo ꝓdigalitas eſt grauius pctm̄ qͣꝫ auaritia.. Inordinatio ꝓuenit cum aliqͣ cōditione laudabili minꝰ eſt vitioſa: ſed īordina tio auaritie qn̄qꝫ eſt aliqua laudabili conditione. vt pꝫ in illis nolunt ſua expendere nec aliena accipere. prodi galitatis aūt inordinatio ꝓuenit cōditiōe vituperabi­li. vn̄ ꝓdigalitatē attribuimꝰ ītēperatis hoībus: vt ph̓s dicit in. 4. ethi. ergo ꝓdigalitas eſt grauius pctm̄ qͣꝫ auari tia.. Prudētia p̄cipua eſt īter morales v̓tutes: vt ſu­pra habitū eſt: ſed ꝓdigalitas magis opponit̉ prudētie qͣꝫ auaritie. dr̄.n. ꝓuer. 21. Theſaurus deſiderabilis oleuꝫ in habitaculo iuſti īprudēs homo diſſipabit illud. ph̓s dicit in. 4. ethi. inſipiētis eſt ſuꝑabundāter dare non accipere. ꝓdigalitas eſt grauiꝰ pctm̄ qͣꝫ auaritia. Sꝫ ꝯͣ eſt ph̓s dicit in. 4. ethi. ꝓdigꝰ multū videt̉ melior illiberali. Rn̄º. dd̓m ꝓdigalitas ẜm ſe ꝯſiderata mi nus pctm̄ eſt qͣꝫ auaritia. hoc triplici rōne. ꝗdē qꝛ aua ritia magis differt a v̓tute oppoſita. magis.n. ad liberaleꝫ pertinet dare in quo ſuꝑabundat ꝓdigus: qͣꝫ accipere vel retinere in quo ſuperabūdat auarus/ qꝛ ꝓdigꝰ ē mul­tis vtilis ꝗbus dat: auarus aūt nulli: ſed nec ſibiipſi: vt dr̄ in. 4. ethi. qꝛ ꝓdigalitas eſt facile ſanabilis. per hoc declinat ad etatem ſenectutis eſt ꝯͣria ꝓdigalitati. et per hoc peruenit ad egeſtatem de facili multa īuti­liter cōſumit: ſic pauper factus pōt in dando ſuꝑabū dare. ēt qꝛ de facili perducit̉ ad virtuteꝫ ꝑꝑ ſil̓itudineꝫ quā hꝫ ad ipſam: ſed auarꝰ non de facili ſanat̉ rōne ſupra dicta. Ad pͥmū dd̓ꝫ differentia ꝓdigi auari non attendit̉ ẜm hoc qd̓ eſt peccare in ſeip̄m in aliū. ꝓdi gus peccat in ſeip̄m: dum bona ſua cōſumit. vn̄ viuere de beret: peccat ēt in alteꝝ cōſumēdo bona ex ꝗbus alijs de beret ꝓuidere: p̄cipue hoc apparet in clericis ſunt di­ſpenſatores bonoꝝ eccl̓ie ſunt pauperum quos defrau dant ꝓdige expendendo. ſil̓r ēt auarus peccat in alios in­quātuꝫ deficit in dationibus: peccat in ſeip̄m inqͣꝫtū de ficit in ſumptibꝰ. Un̄ dr̄ Eccleſiaſtes. 6. Uir cui deꝰ dedit diuitias nec tribuit ei poteſtatē vt comedat ex eis: ſꝫ tn̄ in hoc ſuꝑabundat ꝓdigus: qꝛ ſic ſibi ꝗbuſdaꝫ alijs nocet tn̄ aliꝗbꝰ ꝓdeſt. auarus aūt nec alijs nec ſibi ꝓdeſt: qꝛ audet vti ēt ad ſuā vtilitatē bonis ſuis. Ad 2ᵐ dd̓m cum de diuitijs cōiter loꝗmur: iudicamꝰ de eis ẜm ꝓ­priam rōnem ipſoꝝ: ſic̄ circa ꝓdigalitatē attendimꝰ ſu perflue cōſumit diuitias. circa auaritiā vero ſuperflue