vtilis ſalubris exercitatio in ſacramen tis qua vanam noxiam declinet occu­pationem. non em̄ facile capitur a temp tatorē qui bono vacat exercitio. Vnde hic hieronimus monet ſemper aliquid boni oꝑis facito vt te occupatum dya bolus inueniat plici genere exercitationis..x. De t. Vnt autem exercitationū tres ſpecies. vna ad edificationem. anime pertinet. alia ad corpo­ris fomentum. alia ad vtriuſqꝫ ſubuerſio nem. Cum igitur abſqꝫ ſacramentis qui bus non alligauit potentiam ſuam deꝰ homini gratiam donare poſſet. Predi­ctis de cauſis ſacramēta inſtituit. Quo autem ſunt in quibus ſacramentum con ſiſtit. ſcilicet verba res. verba vt inuo catio trinitatis. res vt aqͣ oleū hꝰ mōi De differentia ſacramentorum veteruꝫ nouorum Am videre reſtat diſtantiā ſa­cramentorum veterum nouo rum ūt ſacramenta vocemus antiquitus res ſacras ſignabāt. vt ſacri ficia oblationes huiuſmodi. Eorum autem differentiam breuiter auguſtinꝰ aſſignat dicens. quia illa promittebant tantū ſignabant. hec autē dant ſalutē De circunciſione. Q Lu­Vit tamen inter illa ſacramen­ta ſacramentū quoddam. ſcili­I cet circunciſionis illud confe­rens remedium contra peccatum quod nunc baptiſmus. vnde Augͥ. Ex quo nūc inſtituta eſt circunciſio in populo dei erat tūc ſignaculum iuſticie fidei ad pur gationem magnis paruulis originaliſ veteriſqꝫ peccati. ſicut baptiſmus ex il­lo valere cepit ad innouationem homi­nis. ex quo inſtitutus eſt. Itē beda ide I ſalutifere curationis auxiliū circunciſio in lege contra originalis peccati vulnꝰ agebat. quod baptiſmꝰ agere reuelate gratie tempore conſueuit. excepto regni celeſtis ianuam nondum intrare poterant. Tamen in ſinu abrahe poſt mortem requie beata conſolati ſuperne pacis ingreſſum ſpe felici expectabant. His aperte traditur per circumciſioneꝫ ex quo inſtituta fuit ſcilicet remiſſioneꝫ peccati originalis actualis paruulis maioribus a deo preſtitam. ſicut nūc p baptiſmum datur. Ca­ De viris qui fuerunt ante circunciſioneꝫ feminis que fuerunt ante poſt. Veritur autem de viris qui fue runt ante circunciſionem. de feminis que fuerūt ante poſt quod remedium contra peccatū habue rint. Quidam dicunt ſacrificia obla­tiones eis valuiſſe ad remiſſionem pec­cati. Sed melius eſt dicere illos qui de abraham prodierunt per circunciſioneꝫ iuſtificatos. mulieres vero per fidem operationem bonam. vel ſuā ſi adultere erant. vel parentum ſi paruule. Eos ve­ro qui fuerunt ante circunciſionem pa­uulos in fide parentum. parentes uero per virtutem ſacrificiorum. ſcilicet quā intelligebant ſpiritualiter in illis ſacri­ficijs iuſtificatos. vnde greg. Quodpud nos ualet aqua baptiſmi hoc egit apud ueteres. uel paruulis ſola fides uel pro maioribus virtus ſacrificij. uel pro his qui ex abrahe ſtirpe prodierunt miſterium circunciſionis. De inſtitutione circunciſionis cauſa­Ic dicendum eſt in quo inſtitu tuta fuerit circunciſio. Et qua­re cur mutata per baptiſmuꝫ abraham primus mandatum circunci­ſionis habuit ad probationem obedien tie. nec ei ſola precepta fuit circunciſio ſꝫ ſemini eius id eſt omnibus hebreis. que fiebat ſecundum legem octaua die lapideo cultro in carne prepucij. Data autem fuit circunciſio pluribus de cau ſis/ ſcilicet ut per obedientiam mandati abraham placeret deo. cui per preuari cationem adam diſplicuerat data etiaꝫ