Seite
Phormionis Fol. CXIIII Prologus Phormionis. Oſtqͣꝫ poeta vetus poetā nō pōt retrahere Aftudio:& tranſdere hominem in ocium: Maledictꝭ deterrere(ne ſcribat) parat. ꝗ ita Dictitat quas antehac fecit fabulas tenui eſſe Oratione:& ſcriptura leni: quia nunquam ſcripſit Inſanum adoleſcentulum ceruam videre fugere: Et ſectari canes:& eā plorare:& orare: vt ſubueniat ſibi. Quod ſi intelligeret cū ſtetit olim noua actorꝭ opera Magis ſtetiſſe qͣꝫ ſua: minus multo audacter qͣꝫ nunc Lædit: læderet:& magis placeret quas feciſſet fabulas. Nūe ſi ꝗs eſt ꝗ hęc dicat: aut ſic cogitet: vetꝰ poeta ſi nō Laceſſiſſet prior: nullum inuenire prologum potuiſſet Nouus quem diceret: niſi haberet cui malediceret. Is ſibi reſponſum hoc habeat: in medio omnibꝰ palmā Eſſe poſitam. qui artē attractat muſicā: ille ad famem Hunc a ſtudio ſtuduit reijcere: hic reſpondere voluit: Nō laceſſere: benedictis ſi certaſſet: audiſſet bene quod Ab ipſo allatū eſt: ſibi eſſe id relatū putet. de illo iā finē Oſtqͣꝫ poeta vetus poetam non poteſt. Hoc ini­tium ad deſtructionē perſonæ aduerſarii ſumit̉ coniunctum cum inſinuatione perſonę terentia­nę. a Poſtqͣꝫ poeta vetus poetam nō poteſt. Nota poſtqͣꝫ apud veteres: non pręterito modo­ſed etiam pręſenti adiungi: vt poſtqͣꝫ nos Ama­ryllis habet Galatea reliquit: Quanqͣꝫ ſunt qui pro quoniā accipi velint: Poſtquam poeta vetus poetam non poteſt. Qiiam diu eſt: non qui iam diu fuit: ergo vt vinum vetus non vetus. Ennius. Poſtqͣꝫ poeta vetꝰ po etam. Iocūda repeti­tio: vt diua deam: Et notos pueri puer in­due. v. Poſtqͣꝫ poeta vetus poetam nō po teſt. primū per primam ita: vt extrin ſecus nouū audiri po etam oporteat. b Retrahere a ſtu­dio. Sic loquitur qua ſi rem ſcæniaꝫ magis lędere voluerit Luſci­us qͣꝫ Terentium. c Tranſdere. Trade dere veteres ſonantiꝰ quod nos lenius dici mus tradere: vt tranſ latum: nos trālatum ecōtrario. Et tranſde­re hominē. Comice: et venuſte īſeruit homi nē: vt leuius ter hinc anus cōſeruatam. c. a t. i. d. dedit. h. v. d. e. dempſerat. d Ma­ledictis deterrere. Sen ſus hic eſt ipſe ſe inꝗt aduerſarius fatetur vi ctum: qui a rebus ex­cluſus aduerba dela­pſus eſt. Maledictꝭ de terrere: deē cū vt. Qua rumqꝫ forma pl̓cher­rima Deiopeiā. e Qui ita dictitat. Impudentiam oſten­dit per frequentatiuū verbum. f Quas an̄ hac fecit fabulas. Et hic lentum accuſa torem facit: qui præte rita ingerat:& de qui bus iam ſit iudicatū in meliꝰ. g Tenui eſſe oratione:& ſcriptura leni. Impe­ritum inducit criminatorem: qui hoc obiiciat: quod propriū debet eſſe comici ſtili. Reuera autem hoc deterior Menan­dro Terentius iudicabatur ꝙ nimis ſublimi oratione vteret̉ quod ipſum nunc purgat dicens in tragœdia altiora tranſi­re poſſe: quia nūqͣꝫ inſanū ſcripſit adoleſcentē: ideo videmur lenes: tenueſqꝫ inquit: quia in comœdia ꝓdigia facta ſunt. In tragœdiis cōcitamus:& callide hic non ſolum errori Lu ſcii obuiat reprenēdentis. ſed etiam imperice ſcripſiſſe ip̄m oſtendit Luſciū Lauiniū. h Scripſit. Legitur:& fecit. i Adoleſcentulum. Vt comicam perſonam oſtenderet arti ficioſe imminuit adoleſcentulū: quo magis perſona a ſub limitate diſceſſiſſet. k Ceruam videre fugere: X ſectari canes. Ambiguitas per accuſatiuū caſum perſeuerans vſqꝫ ad vltimū de induſtria factū eſt: vt etiā ipſa pplexitas odi oſa ſit. l Et eam plorare. Orare vt ſubueniant ſibi: Hæc omnis periphraſis. Tragica eſt:& ideo in comœdia vitioſe inducitur. m Cū ſtetit olim noua. Bn̄ hoc poſitum eſt. potuit em̄ reſpōderi: cur igitur ſtetit?& non exacta eſt a po pulo. Cū ſtetit olim noua. Recte olin. qͦ. d. quum adhuc Te rentius non ſcriberet penuria meliorum eſt probata. deinde ꝙ ait noua: hoc ſignificat omnia carmina nouitate ipſa cō­mendari etiam ſi nullius momēti ſunt. n Actoris ope­ra ſtetiſſe: Vna opera:& ſuffragiū ſcęnicorum cōparat: et læ­dit aduerſariū. o Minus multo audacter. Noue dictū. Minus multo audacter. Vt cū dicimus Minis multo auda­cter. p. Qui hͦ dicat aut ſic cogitet. Omne quod in mentē venit: aut cogitamus aut di cimus. vt Virg. Et mi hiiā multi crudele ca­nebant. a. ſ.&. t. v. v. hic ſenſus eſt: nunc ſi quis eſt qui hoc dicat aut cenſeat. Improbꝰ eſt Terentius qui om nes prologos de ma­ledictis habeat: is hoc reſponſum ſibi aduer ſarium coegiſſe qui ꝓ uocauerit. Nam quid faceret Terentius cū de palma artis muſi­cę certandū videat eē ſibi q Laceſſiſſet prior. Aut laceſſiſſet abūdat. aut prior. r Nullum inuenire ꝓlogū. Prologū mo­do non hominē: ſed verba ſignificat. s Nouus. Hic quod ſupra prętermiſit vete ri ſuppoſuit nouum. t Niſi haberet cui malediceret. Mire ha­beret: quaſi dubiū nō ſit maledicendum eē. v cs ſibi reſponſum hoc habeat in medio. Huic rei pro qūalita­te reſpondet aduerſa­rium cogere: vt ſic a­gat. πx ⁊ ⁊ In medio palmam omnibus eſ ſe poſitā. Senſus hic eſt. inueniret īquit: ſed maluit cū de palma certandū ſit aduerſa­rio reſpondere lędēti. Verum oratorie ma­nifeſta ſoluere non cu rauit. hoc eſt inuenire & hoc em̄ ſubiiciendū fuit omnibus: vt nouis& veteribus poetis. Palmā pro cauſa certaminis poſuit:& ideo non eſſe mirandū ſi pugnant: quibus cauſa certaminis pręſto eſt. y Qui artē tractāt. Vir. Nec quicquid vbiqꝫ eſt Gētis dar danię. m. q. ſ. per orbē.& Comœ dias ſcribūt. z Ille ad famē: hunc a ſtudio. Hic maxime incipit ſoluere quod ſibi ſuperiꝰ ipſe propoſuit. Ille ad famē. hūc a ſtudio. Quid eſt em̄ inquit poetā vituperare: niſi ad fa mē reiicere: nā poetę probi ſuas vendebant fabulas:& haꝝ p̄ciis alebātur. Ille ad famē hunc ait ſtudio. Cur laceſſus re­ſpōdet certamē eſt inꝗt. a A ſtudio. Studuit rei vetuſtę: et tā h̓ bn̄ certaſſꝫ vt iuſſerat ludū: et pugnā pugnauit. Bn̄di ctis ſi cercaſſꝫ: et ꝗa. sͣ. dixit. In medio oībꝰ palmā eē poſitā. q. d. ꝗcꝗd in certamē venerit teneo vincēdos ęmulos eſſe. b Si certaſſet. ꝓuocaſſet. ab eo qͦd pte dit id qͦd ſequit̉. Vir. Nec te certaſſe priorē pœniteat. c Au diſſet bn̄. Bn̄ audire eſt bn̄ dici: laudari. d Quod ab illo