Seite
Qō.XXIII. De charitate 21 affirmatiue: in quo intelligeretur ꝓhibitio oppoſiti. Ad ſecundum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ de timore nō fuerit dandū aliquod p̄ceptū in lege. Timor enī dei eſt de his q̄ ſunt p̄ambula ad legem cū ſit initiū ſapiētie: ſed ea q̄ ſūt p̄ambula ad legē nō cadūt ſub p̄ceptis legis. ergo de timore nō ē dādū aliqd̓ p̄ceptuꝫ legis. Pͣ. Poſita cā ponit̉ effectꝰ: ſꝫ amor eſt cā timoris. oīs enī timor ex aliquo amore ꝓcedit: vt dicit Aug. in lib. s. q. ergo poſito p̄cepto de amore: ſuꝑfluū fuiſſet p̄ciꝑe ti­morē. Pͣ. timori aliquo mō opponit̉ p̄ſumptio. ſꝫ nulla ꝓhibitio inuenit̉ in lege de p̄ſūptione data. ergo videt̉ ꝙ nec de timore aliqd̓ p̄ceptū dari debuerit. Sꝫ ꝯtra ē qd̓ dicit̉ Deutr. x. Et nūc iſrl̓ ꝗd dn̄s deus tuus petit a te: niſi vt timeas dn̄m deū tuū. ſꝫ illud a nobis reꝗrit qd̓ nobis p̄­cepit obẜuādū. ergo ſub p̄cepto cadit ꝙ aliꝗs timeat deū. Rn̄º. dd̓ꝫ ꝙ duplex eſt timor.ſ. ſeruilis ⁊ filialis. Sicut aūt aliꝗs īducit̉ ab obẜuātiā p̄ceptoꝝ legis ꝑ ſpē p̄mioꝝ ita etiā īducit̉ ad legis obſeruātiā ꝑ timorē penarū ꝗ eſt ti mor ſeruilis. Et ſicut pꝫ ẜm p̄dicta: in ipſa legiſlatione non fuit p̄ceptū dādū de actu ſpei: ſed ad hoc fuerūt hoīes īdu cendi ꝑ ꝓmiſſa: ita nec de timore ꝗ reſpicit penaꝫ fuit pre­ceptū dādū ꝑ p̄cepti modū: ſꝫ ad hoc fuerūt hoīes inducē di ꝑ cōminationē penarū: qd̓ fuit factū ⁊ in ipſis preceptis decalogi. ⁊ poſtmodū ꝯſequēter in ſcd̓arijs legis p̄ceptis. Sꝫ ſicut ſapiētes ⁊ ꝓphete ꝯn̄ter intēdētes hoīes ſtabili­re in obſeruātia legis: documēta tradiderūt de ſpe per mo­dū admonitiōis vel p̄cepti: ita ēt ⁊ de timore. ſꝫ timor filia lis qui reuerētiā exhibet deo eſt qͣſi qd̓daꝫ genus ad dile­ctionē dei. ⁊ p̓ncipiū qd̓dā oīum eoꝝ que in dei obſeruant̉ reuerētia. ⁊ iō de timore filiali dant̉ p̄cepta in lege: ſicut ⁊ de dilectiōe: qꝛ vtrūqꝫ ē p̄ambulū ad exteriores actꝰ ꝗ p̄ci­piunt̉ in lege: ad quos ꝑtinēt p̄cepta decalogi. ⁊ iō in aucto ritate legis īducta requirit̉ ab hoīe timor: ⁊ vt ambulet in via dei colēdo ipſuꝫ: ⁊ vt diligat ipſuꝫ. Ad pͥᵐ ergo dd̓m ꝙ timor filialis eſt qd̓dā p̄ambulū ad legē: nō ſic̄ extrinſe­cū aliꝗd ſꝫ ſicut pͥncipiū legis: ſicut ēt dilectio. ⁊ iō de vtro­qꝫ dant̉ p̄cepta q̄ ſunt qͣſi ꝗdā pͥncipia cōmunia totiꝰ legis Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ ex amore ſequit̉ timor filialis: ſicut etiā ⁊ alia bona oꝑa q̄ ex charitate fiūt: ⁊ iō ſicut poſt preceptū charitatis dant̉ p̄cepta de alijs actibꝰ v̓tutū: ita etiā ſimul dant̉ p̄cepta de timore ⁊ amore charitatis: ſicut etiā in ſciē tijs demoſtratiuis nō ſufficit ponere pͥncipia pͥma: niſi etiā ponant̉ cōcluſiones que ex his ſequunt̉ vel ꝓxime vel re­mote. Ad 3ᵐ dd̓m ꝙ inductio ad timorē ſufficit ad ex cludēdū p̄ſumptionē: ſicut etiā inductio ad ſpem ſufficit ad excludendū deſperationē: vt dictum eſt. Ocharitate. Qō XXIII. Onſequenter conſiderandū eſt de charita te. Et pͥmo de ipſa charitate. 2º. de do­no ſapientie ei correſpōdēte. Circa pͥ­pͥmū cōſiderāda ſūt qn̄qꝫ. p̓mo de ipſa charitate. 2º. de ob̓o charitatis. 3º. de actibus eius. 4º. de vicijs oppoſitis. 5º. de preceptis ad hoc pertinentibus. Circa pͥmū eſt duplex conſideratio. Prima quidē de ipſa charitate ẜm ſe. Scd̓a de charita­te per cōparationē ad ſub̓m. Circa pͥmū querunt̉ octo p̄ vtrū charitas ſit amicitia. 2º. vtrū ſit aliquod creatuꝫ in anima. 3º. vtrū ſit virtus. 4º. vtrū ſit virtus ſpecialis. 5º. vtrū ſit vna virtus. 6º. vtrū ſit maxima virtutū. 7 vtrum ſine ea poſſit eſſe aliqua vera virtus. 8º. vtrum ſit forma virtutum. Ad primum ſic ꝓceditur. Uidetur ꝙ charitas nō ſit amicitia. Nihil enim eſt ita ꝓpriū amicitie ſicut ꝯuiuere amico: vt dicit ph̓s in. 7. ethi coꝝ. Sed charitas eſt hoīs ad deū ⁊ ad angelos: quorū nō eſt cū hoībus cōuerſatio: vt dicit̉ Daniel̓. 2. ergo charitas non eſt amicitia. Pͣ. Amicitia non eſt ſine reamatiōe: vt dicitur in. 8. ethi. Sed charitas habet̉ etiā ad inimicos: ẜꝫ illud Mat. 5. Diligite inimicos veſtros. ergo charitas nō eſt amicitia. Pͣ. Amicitie tres ſunt ſpēs ẜm ph̓m in. 8. ethi.ſ. amicitia delectabilis vtilis ⁊ honeſti. ſꝫ charitas nō eſt amicitia vtilis aut delectabilis. Dicit enī Hiero. ī epl̓a. ad Paulinū q̄ ponit̉ in pͥncipio biblie. Illa eſt vera neceſſi tudo ⁊ xp̄i glutino copulata quā nō vtilitas rei familiaris nō p̄ſentia tātū corpoꝝ: nō ſubdola ⁊ palpans adulatio: ſꝫ dei timor ⁊ diuinarū ſcripturarū ſtudia cōciliant. ſil̓r etiā nō eſt amicitia honeſti: qꝛ charitate diligimꝰ etiā pctōres. amicitia vero honeſti nō eſt niſi ad v̓tuoſos: vt dicit̉ in. s. ethi. ergo charitas nō eſt amicitia. Sꝫ ꝯͣ eſt qd̓ Io. 15. di­cit̉. Iam nō dicā vos ſeruos: ſꝫ amicos meos: ſꝫ hoc nō di­cebat̉ eis niſi rōne charitatis. ergo charitas eſt amicitia. Rn̄º. dd̓m ꝙ ẜm ph̓m in. 8. ethi. Nō olibet amor hꝫ rō­neꝫ amicitie: ſed amor ꝗ eſt cū beniuolētia qn̄.ſ. ſic amamꝰ aliquē: vt ei bonū velimus: ſi aūt rebus amatis nō bonuꝫ velimus: ſed ipſuꝫ eoꝝ bonū nobis velimꝰ: ſicut dicimur amare vinū aūt equū: aut aliꝗd hmōi: nō eſt amor amici­tie ſed cuiuſdā cōcupiſcētie. Ridiculū enī eſt dicere ꝙ ali­ꝗs hēt amicitiā ad vinū vel ad equū. Sꝫ nec beniuolētia ſufficit ad rōnē amicitie: ſed reꝗrit̉ q̄dā mutua amatio: qꝛ amicꝰ ē amico amicꝰ. Talis āt mutua beniuolētia fundat ſuꝑ aliquaꝫ cōicationē. Cū gͦ fit aliqͣ cōicatio hoīs ad deū ẜꝫ ꝙ nobis ſuā beatitudineꝫ cōmunicat: ſuꝑ hāc cōmuni­cationeꝫ oportet aliquā amicitiā fundari. De qua quideꝫ cōmunicatione dicitur. i. ad Corin. pͥmo. Fidelis deus per quē vocati eſtis in ſocietatē filij eius. Amor autē ſuꝑ hanc cōmunicationeꝫ fundatus eſt charitas. Unde manifeſtuꝫ eſt ꝙ charitas amicitia quedā eſt hominis ad deū. Ad pͥmuꝫ ergo dicenduꝫ ꝙ duplex eſt hominis vita. Una ꝗ dem exterior ẜm naturaꝫ ſenſibilem ⁊ corporalem: ⁊ ẜm hanc vitam non eſt nobis cōmunicatio vel ꝯuerſatio cuꝫ deo ⁊ angelis. Alia autem eſt vita hominis ſpiritualis ẜm mentem. ⁊ ẜm hanc vitā eſt nobis cōuerſatio ⁊ cum deo ⁊ angelis: in p̄ſenti quidem ſtatu imperfecte. Unde dicitur Phil̓. 3. Noſtra conuerſatio in celis eſt: ſed iſta cōuerſatio perficitur in patria: quando ſerui eius ſeruient deo: ⁊ vide­bunt faciem eius: vt dicit̉ Apoca. vlt. Et ideo hic eſt chari tas imperfecta: ſed perficiet in patria. Ad ſcd̓m dicen­dum ꝙ amicitia ſe extendit ad aliquē dupliciter Uno mo do reſpectu ſuijpſius ⁊ ſic amicitia nunqͣꝫ eſt niſi ad ami­cum. Alio modo ſe extendit ad aliquē reſpectu alterius ꝑ ſone: ſicut ſi aliquis habet amicitiā ad aliquē homineꝫ ra­tione cuius diligit omnes ad illum homineꝫ pertinentes: ſiue filios ſiue ſeruos: ſiue qualitercūqꝫ ei attinētes: ⁊ tan ta poteſt eſſe dilectio amici ꝙ ꝓpter amicuꝫ amentur hi qui ad ipſum pertinent: etiā ſi nos offendant vel odiant. ⁊ hoc modo amicitia charitatis ſe extendit etiam ad inimi­cos quos diligimus ex charitate in ordine ad deuꝫ ad quē principaliter habetur amicitia charitatis. Ad tertium dicenduꝫ ꝙ amicitia honeſti nō habet̉ niſi ad virtuoſum ſicut ad principalem perſonā: ſed eius intuitu diliguntur ad euꝫ attinentes ⁊ ſi nō ſint virtuoſi. Et hoc modo chari­tas que maxime eſt amicitia honeſti ſe extendit ad pecca­tores quos ex charitate diligimus ꝓpter deum. Ad ſecundum ſic ꝓceditur. Uidetur ꝙ chari­tas nō ſit aliquid creatuꝫ in aīa. Dicit enim Auguſtinus in. s. de trinitate. Qui proximum diligit conſequens eſt vt ipſam dilectionem diligat. deus autem dilectio eſt. conſequens eſt ergo vt precipue deum diligat. Et in. 15. de trinitate dicit. Ita dictum eſt: deus cha­ritas eſt: ſicut dictum eſt: deus ſpiritus eſt. ergo charitas non eſt aliquid creatum in anima: ſed eſt ipſe deus.