Qō. XXIII. De charitate I ctiōe hūane iuſtitie: dicit ꝙ gn̄alis iuſſio eſt diliges. ⁊ gn̄al̓ ꝓhibitio: nō ꝯcupiſces. gͦ charitas nō ē gn̄alis v̓tꝰ. ¶ Sꝫ ꝯͣ. Nullū gn̄ale cōnumerat̉ ſpāli. ſꝫ charitas cōnumerat̉ ſpā libꝰ v̓tutibus.ſ. ſpei ⁊ fidei: ẜꝫ illd̓ i. ad Cor. 13. Nūc aūt ma nent fides ſpes charitas tria hec. gͦ charitas ē ſpālis v̓tus. ¶ Rn̄º. dd̓ꝫ ꝙ actus ⁊ habitꝰ ſpecificāt̉ ꝑ ob̓a: vt ex ſupra dictis pꝫ. ꝓpum aūt ob̓m amoris ē bonū: vt ſupra habituꝫ ē. ⁊ ideo vbi ē ſpālis rō boni: ibi ē rō amoris. Bonuꝫ aūt di uinū inqͣꝫtum ē btītudinis ob̓m hꝫ ſpecialē rōnē boni. ⁊ iō amor charitatis ꝗ ē charitas huius boni: ē ſpecialis amorvn̄ ⁊ charitas ē ſpecialis v̓tus. ¶ Ad pͥmū ergo dd̓ꝫ ꝙ cha ritas ponit̉ in diffinitiōe oīs v̓tutis: nō qꝛ ſit eſſential̓r oīs v̓tus: ſed qꝛ dependēt ab ea aliqͣliter oēs v̓tutes: vt īfra dicet̉. ſicut etiā prudentia ponit̉ in diffinitiōe virtutū mora raliū: vt pꝫ in. 2. ⁊. 6. ethi. eo ꝙ v̓tutes morales depēdent a prudentia. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ v̓tus vel ars ad quā ꝑtinet fi nis vltimus imꝑat v̓tutibus vel artibꝰ ad qͣs ꝑtinent alij fi nes ſcd̓arij. ſicut militaris imꝑat eq̄ſtri: vt dr̄ in pethi. ⁊ iō qꝛ charitas hꝫ ꝓ ob̓o vltimū fineꝫ humane vite.ſ. btītudineꝫ eternā. ideo extendit ſe ad actus totiꝰ humane vite ꝑ modū impij: nō qͣſi īmediate eliciēs oēs actꝰ v̓tutū. ¶ Ad tertiū dd̓m ꝙ p̄ceptuꝫ de diligendo dr̄ eſſe iuſſio general̓ qꝛ ad hoc reducūtur oīa alia precepta ſicut ad fineꝫ: ẜm il lud. i. ad Thimo. pͦ. Finis precepti charitas eſt. Ad quintum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ charitas nō ſit vna virtus. Habitꝰ.n. diſtīguū tur ẜm ob̓a. ſed duo ſunt ob̓a charitatis d̓s ⁊ ꝓximus: que in īfinitū ab inuicē diſtāt. gͦ charitas nō ē vna v̓tus. ¶ Pͣ. Diuerſe rōnes ob̓i diuerſificāt habitū: etiam ſi ob̓m ſit rea liter idē: vt ex ſupradictis pꝫ. ſed multe ſūt rōnes diligēdi deū: qꝛ ex ſingulis bn̄ficijs eius ꝑceptis debitores ſumus dilectiōis ipſius: ergo charitas nō ē vna v̓tus. ¶ Pͣ. Sub charitate includit̉ amicitia ad ꝓximū: ſꝫ ph̓s in. s. ethi. ponit diuerſas ſpecies amicitie. ergo charitas: nō ē vna v̓tus ſed multiplicat̉ in diuerſas ſpēs. ¶ Sꝫ ꝯͣ. Sicut ob̓ꝫ fidei eſt d̓s. ita ⁊ charitatis. ſed fides ē vna virtus ꝑꝑ vnitatem diuine v̓itatis: ẜm illud ad Eph̓. 4. Una fides. ergo etiam charitas ē vna v̓tus ꝑꝑ vnitatē diuine bonitatis. ¶ Rn̄º dd̓m ꝙ charitas ſicut dictum eſt: ē q̄dam amicitia hoīs ad deū. diuerſe aūt amicitiaꝝ ſpēs accipiunt̉ ꝗdem vno ẜm diuerſitatē finis. ⁊ ẜm hoc dicūtur tres ſpecies amicitie.ſ. amicitia vtilis vel delectabilis ⁊ honeſti. Alioº ẜm diuerſi tatem cōicationū in ꝗbus amicitie fundant̉: ſicut alia ſpēs amicitie ē cōſanguineoꝝ ⁊ alia cōciuiū aut ꝑegrinantiuꝫ: quaꝝ vna fundat̉ ſuꝑ cōicatione naͣli: alia ſuꝑ cōicatione ciuili vel ꝑegrinationis: vt pꝫ ꝑ ph̓m in. 8. ethi. Neutro āt iſtoꝝ modoꝝ charitas pōt diuidi in plura. nā charitatis fi nis ē vnus.ſ. diuina bonitas. eſt etiā ⁊ vna cōicatio btītudi nis eterne ſuꝑ quā hec amicitia fundat̉. Un̄ relinꝗtur ꝙ charitas eſt ſimpl̓r vna v̓tus nō diſtincta ī plures ſpecies. ¶ Ad pͥmū ergo dd̓m ꝙ rō illa directe ꝓcederet ſi d̓s ⁊ ꝓximus ex equo eſſent charitatis ob̓a. hoc aūt nō ē veꝝ: ſed d̓s ē pͥncipale ob̓m charitatis. ꝓximus aūt ex charitate di ligit̉ ꝑꝑ deū. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ charitate diligitur deus ꝑꝑ ſeipſum. Un̄ vna ſola rō diligendi attendit̉ pͥncipal̓r a charitate.ſ. diuina bonitas que ē eius ſub̓a: ẜm illud p̄s. Cōfite mini dn̄o qm̄ bonus. Alie aūt rōnes ad diligendū inducētes vel debitum dilectiōis faciētes ſunt ſecūdarie ⁊ ꝯn̄tes expͥma. ¶ Ad tertiū dd̓ꝫ ꝙ amicitie humane de qua ph̓s loꝗtur ē diuerſus finis ⁊ diuerſa cōicatio: qd̓ ī charitate locū non hꝫ. vt dictū ē. ⁊ ideo nō eſt ſimilis ratio. Ad ſextum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ charitas nō ſit ex cellentiſſima v̓tutum. Altioris.n. pote tie altior ē v̓tus: ſicut ⁊ altior oꝑatio. ſed ītellectus ē altior volūtate: qꝛ dirigit ipſum. ergo fides que ē in ītellectu eſt excellētior charitate q̄ ē ī volūtate. ¶ Pͣ. Illud ꝑ qd̓ aliud oꝑatur videt̉ eo eſſe inferius. ſic̄ miniſter per quē dn̄s aliꝗd oꝑatur ē inferior dn̄o. ſꝫ fides ꝑ charitatē oꝑatur: vt hi ad Gal̓. j. ergo fides ē excellentior charitate. ¶ Pͣ. Illud qd̓ ſe hꝫ ex additiōe ad aliud videt̉ eſſe ꝑfectius. ſꝫ ſpes vi ſe hr̄e ex additione ad charitatē. nā charitatis ob̓m ē bonum. ſpei aūt obiectū ē bonū arduuꝫ. gͦ ſpes ē excellentior charitate. ¶ Sed ꝯͣ ē qd̓ dicit̉ i. ad Cor. 13. Maior hoꝝ eſt charitas. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ cū bonū in humanis actibꝰ attē datur ẜm qꝫ regulātur debita regula: neceſſe ē ꝙ v̓tus humana que ē pͥncipiū bonoꝝ actuū cōſiſtat in attingēdo hu manoꝝ actuum regulā. Eſt aūt duplex regula humanorū actuū: vt ſupra dictum ē.ſ. rō humana ⁊ d̓s. ſed d̓s ē pͥma regula a qͣ etiam humana rō regulanda ē. ⁊ ideo v̓tutes theo logice que cōſiſtunt in attingendo illā regulā pͥmā: eo ꝙ ea rum ob̓m eſt d̓s: excellentiores ſunt v̓tutibus moralibꝰ vl̓ inte lectualibus q̄ cōſiſtunt in attingendo rōneꝫ hūanaꝫ: ꝑꝑ qd̓ oꝫ ꝙ etiā īter ipſas v̓tutes theologicas illa ſit potior que magis deū attingit. ſemꝑ aūt id qd̓ ē ꝑ ſe maius eſt eo qd̓ eſt ꝑ aliud. Fides aūt ⁊ ſpes attingūt ꝗdem deuꝫ ẜm ꝙ ex ipſo ꝓuenit nobis vel cognitio veri vel adeptio boni: ſꝫ charitas attingit ip̄m deum vt in ipſo ſiſtat: nō vt ex eo ali ꝗd nobis ꝓueniat. ⁊ iō charitas ē excellentior fide ⁊ ſpe. ⁊ ꝑ ꝯn̄s oībus alijs v̓tutibus. ſicut etiā prudētia que attingit rōnē ẜm ſe ē excellentior qͣꝫ alie v̓tutes morales q̄ attīgūt rōnem ẜm ꝙ ex ea medium cōſtituit in oꝑatiōibus vl̓ paſſiōibus humanis. ¶ Ad pͥmū ergo dd̓m ꝙ oꝑatio intellectus ꝯpletur ẜm ꝙ ītellectum eſt ī intelligente. ⁊ iō nobili tas oꝑationis intellectualis attendit̉ ẜm mēſuram intelle ctus. Oꝑatio aūt volūtatis ⁊ cuiuſlibet v̓tutis appetitiue ꝑficit̉ ex inclinatiōe appetentis ad rem ſicut ad terminū. iō dignitas oꝑatiōis appetitiue attendit̉ ẜm rē que ē ob̓m oꝑatiōis. ea aūt que ſūt infra aīaꝫ nobiliori mō ſūt ī aīa q̄ in ſeipſis: qꝛ vnūqd̓qꝫ eſt in aliquo ꝑ modū eiꝰ in quo ē: vt hr̄ in lib. de cauſis. q̄ vero ſunt ſupra aīam: nobiliori mō ſūt ī ſeipſis qͣꝫ ſunt ī aīa. ⁊ iō eoꝝ que ſūt īfra nos nobilior ē co gnitio qͣꝫ dilectio: ꝑꝑ qd̓ ph̓s in. 7. ethi. p̄tulit v̓tutes intellectuales moralibꝰ. ſed eoꝝ q̄ ſūt ſupra nos ⁊ p̄cipue dilectio dei cognitiōi p̄fert̉. ⁊ iō charitas ē excellentior fide. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ fides nō oꝑat̉ ꝑ dilectiōeꝫ ſicut ꝑ inſtrumētū: vt dn̄s ꝑ ſeruū: ſꝫ ſicut ꝑ formā ꝓpriā. ⁊ ideo rō nō ſeꝗtur. ¶ Ad tertiū dd̓m ꝙ idē bonū ē ob̓m charitatis ⁊ ſpei. ſed charitas importat vnionē ad illud bonuꝫ. ſpes aūt diſtantiā qͣꝫdā ab eo. ⁊ inde ē ꝙ charitas nō reſpicit illd̓ honū vt arduū ſicut ſpes: qd̓.n. iam vnitum ē: nō hꝫ rōnem ardui. ⁊ ex hoc apparet ꝙ charitas ē perfectior ſpe. Ad ſeptimum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ ſine charita te poſſit eſſe aliqͣ vera v̓tus. Uirtutis.n. ꝓpriū eſt bonū actum ꝓducere. ſꝫ illi ꝗ nō hn̄t cha ritatē faciūt aliquos bonos actus: puta duꝫ nudū veſtiūt: famelicuꝫ paſcūt ⁊ ſimilia oꝑant̉. gͦ ſine charitate pōt eſſe aliqͣ vera v̓tus. ¶ Pͣ. Charitas nō pōt eē ſine fide. ꝓcedit .n. ex fide nō ficta: vt apl̓s dicit. i. ad Thimo. pͦ. ſꝫ in infidelibus pōt eſſe vera caſtitas: dum cōcupiſcentias cohibent: ⁊ vera iuſtitia dum recte iudicant. ergo vera v̓tus pōt eſſe ſine charitate. ¶ Pͣ. Scīa ⁊ ars v̓tutes q̄dam ſunt: vt pꝫ ī .s. ethi. ſed hmoi inueniunt̉ in hoībus peccatoribus nō ha bētibus charitateꝫ. ergo vera v̓tus pōt eſſe fine charitate. ¶ Sed ꝯtra ē qd̓ apl̓s dicit. i. ad Cor. 13. Si diſtribuero in cibos paupeꝝ oēs facultates meas: ⁊ ſi tradidero corpus meū: ita vt ardeam: charitatē aūt nō habeā: nihil mihi pro deſt. ſed v̓tus vera multū ꝓdeſt: ẜm illud Sap̄. 8. Sobrie tatem ⁊ iuſtitiā docet prudentiā ⁊ v̓tutem: ꝗbus in vita ni hil eſt vtilius hoībus. ergo ſine charitate vera v̓tus eſſe nō pōt. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ v̓tus ordinatur ad bonū: vt ſupra habitum ē. bonum aūt pͥncipal̓r ē finis. nam ea que ſunt ad fi nem nō dicūtur bona niſi in ordine ad fineꝫ: ſicut ergo du
