LIBERqui locus quietis& tranquillitatis pleniſſimus videbatur: in eo maxime moles moleſtiarū:& turbulentiſſime tempeſtates extiterunt. Neqꝫ veronobis cupiētibus atqꝫ exoptātibus fructus ociidatus ē: ad eas artis: ꝗbus a pueris dediti fuimuscelebrandas. inter noſqꝫ recolendas. Naꝫ primaætate incidimus in ipſaꝫ perturbationem diſciplinæ veteris& cōſulatu deuenimus in medium rerum omnium certamen arqꝫ diſcrimen:& hoc tēpus omne poſt conſulatum obiecimus iis fluctibus: qui per nos a cōmuni peſte depulſi. ī noſmetipſos redundarent. Sed tn̄ in eis vel aſperitatibusrerum: vel anguſtiis tēporis obſequar ſtudiis nōſtris. Et quantum mihi vel fraus inimicorum velcauſæ amicorū: vel reſpub. tribuet ocii: ad ſcribendum potiſſimum conferam. Tibi vero frater neqꝫhortanti deero: neqꝫ rogāti. Nam neqꝫ auctoritate quiſquam apud me plus valere te poteſt: neqꝫvoluntate. Ac mihi repetenda eſt veteris cuiuſdāmemorię: non fane ſatis explicata recordatio. ſedvt arbitror apta ad id quod reꝗris: vt cognoſcasquæ viri omnium eloquentiſſimi clariſſimiqꝫ ſanſerint de omni ratione dicendi. Vis enim vt mihiſępe dixiſti: quoniam quę pueris: aut adoleſcentibus nobis: aut ex cōmetariolis noſtris: inchoataatqꝫ rudia exciderūt: vix hac ętate digna:& hocvſu quē ex cauſis qͣs diximus: tot tātiſqꝫ cōſecutiſumus: aliꝗd eiſdē d̓ rebus politius a nobis perſeQui locus. tꝑe. ſ. ætatis intelligit. hoc eſt ſenectutem. Quietis. quies eſt corporis. tranquillitas veroanimi. Tempeſtates. ſeditiōes dicit: ꝑ metaphorā loquit̉. Hic animaduerte. ꝙ reciproca cōparatōes ſuntinter tempeſtatē& ſeditionē. Nam Virgi. cōparauit tempeſtatem ventorum ſeditioni in primo ænei. hiccōparat ſeditionem tempeſtati. vt. Ac veluti magno in ppl̓o cum ſæpe cohorta eſt ſeditio. Cupientibus&optantibus. plus eſt optare qͣꝫ cuꝑe: cupimus quæ in ſpe ſunt: optamus vero quæ nō ſperamus conſequipoſſe. Cupimus præterea affectu. exoptamus electu. Colendas. exercitatōe. Nam in prima ætate incidimus ī ꝑturbationē. intelligit ſeditiōes quæfuerūt inter Sillā& Mariū. Veteris diſciplinæ: ꝑturbationē morū intelligit. Dicit em̄.Romanos a cōſuetudine maiorum declinare cœpiſſe. A conſulatu. i. a principio conſulatus noſtri. Certamen contētionum: quiaſimul ac creatus eſt conſul Cicero: in cōtentionem adduxit Catilinam. Et diſcrime. poteſt eſſe hoc ſine certamine ideo bn̄ iunxit.Iis fluctibus. ꝑmanet in tranſlatione: quamſuperius fecit. Qui fluctum. P. Clodii factiones intelligit: quas Cicero poſt conſulatūſuum maximo periculo expertus eſt. Naꝫne bonos ciues furori tribunitio(vt an diximus) obiiceret exulauit vltro. Sed tn̄ qͣꝫqͣꝫhæc omnia me a ſtudiis detrahāt. Sic planevidemus quomodo beniuolentiam captata ꝑſona ſui. Nam heæ omnes tempeſtatesnequaqͣꝫ poſſunt eum detrahere a ſtudiis:quin fratris obſequat̉ voluntati: quantū p̄tAſperitatibus rerum quantū diſcriminatampublica qͣꝫ priuata. Vel anguſtiis. ad diſciplinas malas refert̉. Tibi vero frater. hicbeniuoleotiā captat a ꝑſona auditoris. Didicimus em̄ ab auditorū ꝑſona beniuolētiācapi. ſi proferemus quæ de his eſtimatio ſitNam oſtēdit quanta ſit ſua de fratre æſtimatio: cum dicat alium neqꝫ auctoritate magiſperſuadendo: neqꝫ voluntate potius rogando eum poſſe mouere. Tibi vero. ac ſi dicat& ſi cæteris deeſſem tibi ꝓfecto non deero.Alium neqꝫ auctoritate ſi hortet̉. Neqꝫ voluntate: ſi rogabit. Hortāti. auctoritate. Roganti. voluntate tua. Ac mihi. comparat attentionem. Facit enim auditorem attentuꝫa rebus ipſis: cum oſtendit ſe de rebus magis eſſe dicturum.& de his rebus quæ adipſum auditorem pertineant. Non ſatis explanata. non ſatis oſtenſa per ipſos diſputatores qui ad ipſam diſputationem conuenerāt. Nam probatiſſimi homines cum dere magna per diſputationem contendunt:onantur quiſqꝫ ſuam defendere ſententiā:quo fit vt non ſatis propter ſententiarum varietatem ipſa res quæ aſſumitur diſputanda: explicari quæat.Craſſum enim Cottam:& alios probatiſſimos viros videbimus diſputare de omni rōne dicendi.& vnuſquiſqꝫ ſuam ſententiā affert. Repetenda: præteritarum rerum eſt repetitio. A pueris aut adoleſcētibusſi non puer. ſaltem adoleſcens erat tum Cicero: cum hæc compoſuit commentariola de dicendi genere rudia quidem: quippe quæ ab ipſo adoleſcente ſunt edita. Ex commētariolis: rethoricam veterē intelligitquam conſtat in adoleſcentia cōpoſuiſſe. Inchoata. neqꝫ enim opus illud perfecit ſed inchoatum reliꝗt.Nam cum ſint quinqꝫ retoricæ partes: de ſola dicit inuentione. Hoc enim opus poſtea nō ꝓbauit. Atqꝫ rudia. præcepta illa rhetoricæ veteris non ſunt edita illa elocutione. qua in cæteris ſcriptis vſus eſt Cicero: ergo inchoata ad infectionem rudia ad ornatum refertur. Hac ætate. vel his temporibus: quibus maxime viget eloquentia. Vel hac ætate: ſcilicet ætate ipſius Ciceronis: quia in maiori ætate digniora ſcribere poterat. Vſu cōſuetudine& exercitatione. Tot. ad numerū refertur: quia multas dixit cauſas. Tantis. ad dignitatem. Politius. quia illa rudia. Perfectius. quia iſta inchoata tm̄ ſed non perfecta: ad ſuꝑiora ergo iſta. De iiſdem rebus. de ratione dicendi. Statuam. iudicem: quia Cicero cenſebat eſſe artem ali
