TERTIVS CXII Antonius: rem ipſe ſumpſit. Tum Cæſar. ſi quod difficilius eſt id tibi reliquit: eſt nobis inꝗt ca: cur te audire cupiamꝰ: ſin qd̓ facilius: tibi ē cur recuſes. Et Catullus: Quid qd̓ dixiſti inꝗt craſſe ſi hic hodie apud te maneremus: te morem nobis eſſe geſturum. nihil te ad fidē tuā putas pertinere Tum cotta ridens Poſſem tibi inquit Craſſe cō­cedere. ſed vide nequit Catullus attulerit religio nis: hoc ſenſorium opus eſt: id auteꝫ cōmittere vi de ꝙͣ ſit homini turpe ſenſorio inquit. agite vero ille inquit vt vultis. ſed nunc quidem. quoniaꝫ id temporis eſt: ſurgendū cenſeo& requieſcendum: poſt meridiē ſi ita vobis eſt cōmoduꝫ loquemur aliquid niſi forte ī craſtinū differre maluitis. Oēs ſe vel ſtatim. vel ſi ipſe poſt meridiē mallet. ꝙͣ pri tamen audire velle. dixerūt. M. T. Ciceronis ad Qu. fratrē in dialogorū de oratore Librum tertium præfatio. Nſtituenti mihi Quintus frater ẜmo monē r̄ferre.& mādare huic tertio libro quē pꝰ ātoni diſputatōeꝫ craſſus hūiſſet acerba ſane recordatio. veterē anī cura moleſtiāqꝫ renouauit. naꝫ illd̓ īmortalitate dignū ingeniū. illa hūanitas. illa virtus. L. Craſſi morte extincta ſubito eſt. vixit diebus decē poſt diē ius. Siqd̓ eſt difficilius reliquit: eſt cauſa cur te audire velimus. Sin qd̓ eſt facilius: nulla eſt cur non di­putes. Eacile erit tibi de re facili diſputare: nam libētius faciliora tractanda ſunt: qͣꝫ difficilia. Et Catullus ꝗd qd̓ dixiſti. Dicit veniam recuſandi poſſem tibi craſſe cōcedere: niſi hæc tua recuſatio contra deos eſſet Nōne putas: nihil ꝑtinere ad fidē: vt ꝓmiſſis ſtare nolis? Tum cotta: an̄qͣꝫ ille rn̄deret: cotta aliā rōnem ſuggerit. Ridēs: ꝗa rem factā dicturus erat. Veniā recuſandi tibi cōcedere poſſēo Craſſe: niſi hæc tua recuſatio cōtra deorū religionē eſſet: ſed impie agere contra deos id magnoꝑe cauendū eſt: quū p̄ſertim hoc facere poſſis: cēſoria nota dignꝰ videaris. Sed qui aliqn̄ cēſor fuerit: vide ri cenſoria nota dignus pōt non im­probus ciuitati videri. Religionis. Re­ligionē mētū deoruꝫ intellige hoc loco. Fides em̄ ad religionē ꝑtinet: veritas au tem ad fidē ꝑtinet: ꝑs eſt iuſticia. Opꝰ hoc cenſoriū: videlicet corrigere& repro bendere eos cōtra fidē faciūt. ſi cē­ſoralios notat peccātes cenſoria nota ip ſe dignus fuerit: multo magis ipſe repre bedēdus eſt quū ipſe ſeip̄m ſuo iudicio cōdēnet. Id tꝑis. ſ. meridies. Surgēdū cenſeo: Quia ſub Platano cōſiderat oēs vt antoniū diſputantē audirent. Se vel ſtatim: Oēs rn̄derūt: ſe velle nūc audire. ſed ſi placeret poſt meridiē expectatibi. mus. Vel ſtatim.i. qͣꝫ primū ſine mora te audire cupimus. Voluminis ſecundi finis. NSTITVENTI MI HI. In hoc tercio volu­mine primū quideꝫ agit̉ de morte Craſſi: deinde p̄conomia quædā fit. i. p̄ꝑatio ad reliquū diſpu­tatiōis: caput primum in tres ꝑtes diuidi p̄t. In prima ꝑte agit̉ quæ craſſo mortē attulerit. In ſecunda ipſius craſſimors deplorat̉. In tercia ve­ro deploratio mortis craſſi finit̉:& in ſolatōis rōnē cōuertit̉. Primū igit̉ vide­amus quo mortē: ſiue cām mortis Cice ro declarat. Dicit em̄ quū vellē ad te diſ­putationē a craſſo habitā: in hoc tercio libro Quīte frater ſcribere: mihi memo­ria oblata eſt craſſi illius homīs diſertiſſi mi& ſapiētiſſimi: quē oēs immortale putatio ſuꝑioris& huius diei de quo nūc loquit̉ habita eſt quū rediſſet Romā craſſus:& rempu. inue­voluiſſent. Nam decimo die poſtqͣꝫ diſ­niſſet ſeditōne equæſtris ordinis:& ſenatus ꝑturbatā:& philippū cōſulē multa accepiſſet aduerſus ſen­tum dixiſſe: poſtqͣꝫ vocato ſenatu a tri. ple. Druſo: ipſe alijs frequētibus venerat in ſenatū: Druſuſqꝫ in ſenatū rettulit de inſectatōe cōſulis: multa dr̄ diuinitꝰ verba feciſſe craſſus. Quū Druſus cōq̄ret̉ de inui­dia cōſulis& ſenatus ipſe qͣſi patronus: craſſus grauiſſime inſectatus ē colulē. Hac igit̉ acerbatiōe craſſus affectus quū domū rediſſet: cœpit febricitare: ita vt nūqͣꝫ poſtea cōualuerit. Inſtituēti: deliberā­ti: petēti mihi. ſermonē.i. diſputationē. Mandare: cōmedare. Acerba: moleſta. Veterem. i. anti­quā aīſollicitudinē. Recordatus em̄ ſum ingenii illius ꝓpe diuini qd̓ nobis ſubito ſublatū eſt. Hoc in quit grauius ferendū eſt: ſubito a nobis ereptus eſt Craſſus: qͣſi adhuc nobis ſuꝑeſſe potuerit: niſi ita mētis agitatōe ꝑturbatus fuiſſet: vt doleri reſiſtere nequerit. Veterē: ꝗa adoleſcēte cicerone mortuus ē craſſus. Immortaltate dignū: ꝗa tm̄ p̄ſtabat ingenio craſſus: vt dignus fuiſſet: morte intercipetur Vixit diebus decē: ad diſcretionē heſterne:& pn̄tis diſputatōis dixit: Qui hoc: videlicet poſt hanc vl­timā diſputationē illā dixit: nam ſi poſt illū diē decē vixit: ſequit̉ vt poſt vltimā octo vixerit. Romā re dit. ſ. e tuſculano: vbi habita fuerit diſputatio. Extremo i. quinto decimo die. Ludorū ſeænicorū die: ludi ſcænici dn̄r theatrales: etiā circeſes.i. magni ludi appellabant̉: ludi ſcænici quintodecimo die fi­nebant̉: dies appellabat̉ ærarius: eo de publica collatōe fiebāt. Et ludi ſcœnici ſūt de ꝗbus etiā Vir. intelligit. vbi dicit: centū quadringos agitabo ad flumina currus. Aphilippo: cōſule. Aliud conſiliū t 2