Seite
LIBER data ad eorum mores infamia. atqꝫ etiam in hāc petitionē maxime videndū eſt vt ſpes. r. p. bona de te ſit.& honeſta opinio. Nec tamē in petendo. r. p. capeſcenda ē neqꝫ in ſenatu neqꝫ in concione. ſed hæc ſunt tibi retinēda. vt ſenatus te exiſtimet ex eo ꝙ ita vixeris defenſorē auctoritatis ſuæ fore. Et equites romani boni& locupletes.& vita acta te ſtudioſum occi atqꝫ reꝝ trāquillarū multitudo ex eo dūtaxat ꝙ oratione in concionibus ac iudicio populari fuiſti te a ſuis cōmodis alienū nō futurū. Hęc mihi veniebat in mentem de duabus cōmotionibus matutinis quo tibi quotidie ad forum de ſcendenti meditandū eſſe dixeramus nouus ſum. Conſulatū peto. Terciū reſtat. Roma ē ciuitas ex nationū conuētu conſtituta. in qua multa inſidia. multa facillia multa in omni genere vicia verſant̉: multoꝝ arrogantia. multoꝝ contumacia. multoꝝ maliuolentia. multoꝝ ſuꝑbia. multoꝝ odiū. ac mo leſtia ꝑferenda ē. Video eſſe magni conſilij atqꝫ artis in tot hoīm cuiuſmodi viciis tantiſqꝫ verſante vitare offenſionē. vitare fabulā vitare inſidias. eſſe vnū hoīm accomodatū. ad tantā morū ac ſermo­nū& volūtatum veritatē. Quare etiā atqꝫ etiā perge tenere iſtā viā. quam inſtituiſti. Excelle dicendo hoc.& tenetur rome homīes& alliciūtur.& ab impediendo. ac lædēdo repellūtur. Et quoniā in hoc maxime vicioſa ē ciuitas ꝙ largitione interpoſita virtutis& dignitatis obliuiſci ſolet. in hoc fac vt te bn̄ noras vt intelligas eū eſſe te qui iudicij ac ꝑiculi metū maximū competitoribus afferre poſſis. Fac itaqꝫ vt ſe abs te cōſtodiri. atqꝫ obſeruari ſciant tū diligentiā tuā tū auctoritate vimqꝫ dicēdi tū ꝓ fecto equeſtris ordinis erga te ſtudiū ꝑtimeſcent. Atqꝫ hæc ita te volo illis ꝓponere. vt videare occa­ſionem nō meditari. ſed vt hoc terrore facilius hocip̄m quod agis conſequare.& plane ſic contende omībus neruis ac facultatibus vt adipiſcamur qd̓ petimus. Video eſſe nulla comitia tam inquinata largitione. quibus nō gratis aliqͣ centuria renūcient ſuos maxime neceſſarios. Quare ſi aduigilamꝰ ꝑ rei dignitate.& ſi noſtros ad ſummū ſtudiū beniuolos excitamus.& ſi homībus ſtudioſis gratio ſiſqꝫ noſtri ſuū cuiqꝫ munus deſcribimus.& ſi competitoribus iudicia ꝓponimus. ſi equeſtribus me tum iniicimus diuiſores ratōne aliqua coercemus profici poteſt vt largitio nulla fiat. aut nihil valeat Hæc ſunt q̄ putaui non melius ſcire me qͣꝫ te ſed facilius his tuis occupatationibus colligere vnū in locum poſſe.& ad te perſcripta mittere que tamen& ſi ita ſcripta ſunt. vt non ad om̄es qui honores petant. ſed ad te ꝓprie.& ad hanc petitionem tuam valeant. tamē tu ſiquid mutandum eſſe videbit̉. aut omnino tollendum. aut ſiquid erit præteritum velim mihi hoc dicas. Volo.n. hoc cōmentarioꝝ petitionis haberi omni ratione perfectum. MARCI TVLLII CICERONIS DEOCTIO GENERORATORVM. RATORVM genera eſſe dicuntur tanqͣꝫ poetarum. hoc ſecus eſt. nam alterum ē mul tiplex. Poematis em̄ tragici. comici. epici mellici etiam ac dithyrambici. quo magis ē tra­ctatum a latinis ſuū. quo cuiuſqꝫ eſt diuerſum a reliquis. Itaqꝫ& in Tragedia Comicum vicioſum eſt.& in cōmœdia tragicū turpe. Et in cæteris eſt ſuus cuiuſqꝫ certus ſonus.& quædam intelligentibus nota vox. Oratorum autem ſi quis ita numerat plura genera­vt alios grādis aūt grauis. aut cōpiſos alios tenuis aut ſubtilis aut breuis alios eis interiectos& tā­quam medios putet. de hominibus dicet aliquid de re parum. In re em̄ ꝗd optimū ſit. in homine aūt quod dicitur. Itaqꝫ licet dicere Ennium ſummū. Epicum poetam. ſicut ita videtur.& Pacuuiū Tragi­cum.& Cecilium fortaſſe comicum. Oratorum genera non diuido. perfectum em̄ quero. Vnū autē eſt genus perfecti. a quo qui abſunt non genere differunt. vt ab Accio Terentius. ſed in eodem ge­nere non ſunt pares. Optimus eſt em̄ orator qui dicendo animos audientium& docet& delectat& permonet. Docere debitum eſt delectare honorariū. permouere neceſſarium. hoc vt alius magis qͣꝫ alias faciat concedendum. vere id ſit non genere ſed gradu. Optimum.n. vnum eſt& ꝓximum qui­dem ei ſimillimū. exquo perſpicuū quod optimo diſſimillimū ſit. id eſſe deterrimū. Nam qm̄ eloque tia conſtat ex verbis& ſententiis perficiendum eſt vt pure& emendate loquentes qd̓ eſt latine. Ver borum& propriorum& tranſlatorum elegantiam perſequamur. in proprus autem aptiſſima eligi mus. in tranſlatis vt ſimilitudinem ſecuti vtamur alienis. Sententiarū autē tot ſunt genera quot dixi eſſe laudum. Sunt em̄ docendi acute delectandi quaſi argute. cōmouendi etiam graues. ſed& verbo rum eſt ſtructura quædam duas res efficiens numerum& lenitatem.& ſententia ſuam compoſitio­nem habēt ad rem ꝓbandā accomodatū ordinē. ſed eaꝝ oīm rerum vt in ædificioꝝ memoria ē quaſi fundamentum lumen actio. Ea igitur in quo omnia erūt ſumma erit peritiſſimus orator in quo me­dia mediocris. in quo minima deterrimus. Et appellatur omnes oratores quaſi pictores omnes ap pellantur etiā mali. nec generibus inter ſe ſed facultatibus differunt. Itaqꝫ nemo eſt orator qui demo ſthenis ſimilem ſe eſſe nolit. at Menander Homeri noluit. Genus aūt erat aliud. at id non ē in orato ribus aut etiā ſi ē vt alius grauitatē ſequens ſubtilitatem fugiat. Contra alius acutiorem ſe qͣꝫ ornati orem. malit̓ etiā ſi ē in genere tolerabile nō eſt certe in optimo ſiquidē quod om̄es laudes habet. id ē optimū. Hoc aūt breuiꝰ dixi quidē qͣꝫ res petebat. ſed ad id quod agimus non fuit dicendum pluri­bus. Vnū. n. qum ſit genus. id quale ſit q̄rimus. Eſt autem tale quale floruit Athenis. exquo oratorū ip̄a vis ignota eſt nota gloria na alteꝝ multi viderunt vicioſi nihil apud eos eſſe. alteꝝ pauci laudabi lia multa eſſe. Eſt em̄ vicioſum in ſententia ſiquid abſurdū aūt alienum aut non acutum aūt ſub ini­ſum eſt. In verbis ſi inquantum ſi abiectū ſi nō aptū ſi darum ſi lōge petitū. hæc vitauerūt fere om̄eꝫ qui aūt attici numeātur aūt dictum attice ſed quaterius valuerūt. ſani dumtaxat ſicci habeantur. d