Seite
PRIMVS tur. Quo tamē in genere ita multi perfecti homi nes extiterunt: vt nemo forte ſtuduiſſe ei ſcientia vehementius videatur: quin quod voluerit con ſecutus ſit. Quis muſicis. Quis huic ſtudio littera rum quod profitentur ii: qui grammatici vocan tur: penitus ſe dedit: quin omnium illarum artiuꝫ pene infinitam vim& materiem ſcientia& cogni­tione comprehenderit. Vere mihi hoc videor eſſe dicturus ex omnibus iis qui in haruꝫ artium ſtudiis liberaliſſimis ſint: doctriniſqꝫ verſati nimi am copiam poetarum egregionum extitiſſe. atqꝫ in hoc ipſo numero: in quo praro exoritur aliꝗs excellens: ſi diligēter& ex græcorum& noſtros copia comparare voles: multo tamen pauciores oratores ꝙͣ poete boni reperient̉. Qd̓ hoc etiam mirabilius debet videri: quia cæteraruꝫ artiū ſtu dia fere recōditis atqꝫ abditis fontibus hauriunt̉ dicēdi aūt oīs rō in medio poſita: cōmuni quodā in vſu atqꝫ in hoīm more& ſermone verſat̉: vt in cæteris id maxime excellat qd̓ longiſſime ſit ab imperitoꝝ intelligentia ſenſuqꝫ diſiūctuꝫ: in dicē do aūt vitium vel maximū eſt: a vulgari genere or̄onis: atqꝫ a cōſuetudīe cōmunis ſenſus abhor rere. Ac ne illud quidem vere dici poteſt: aut plu res ceteris inſeruire: aut maiore delectatione: aut ſpe vberiore: aut pręmiis ad perdiſcendū amplio ribus cōmoueri. Atqꝫ vt omittā gręciā quæ ſem per eloquentiæ princeps eſſe voluit. Atqꝫ illas omnium doctrinarū inuentrices athenas: in qui bus ſūma dicēdi vis:& inuēta& ꝑfecta eſt: in hac ipſa ciuitate profecto nullaꝫ vnquam vehementi us: quam eloquentię ſtudia viguerunt. Nam po ſtea quam imperio omnium gentium conſtitu to: diuturnitas pacis ocium confirmauit nemo fi re laudis cupidus adoleſcens: non ſibi ad dicēdū ſtudio omni enitēdum putauit. At primo quidē dides in geometria. Ptolomeꝰ in aſtrologia. Plures alii fuere: ſed hi principatum tenent. Et ſcētia.ſ. ſi ne arithmetica ſiue aſtrologiæ: quæqꝫ ſub mathematica complectuntur. Quis muſicis dedit ſe. cœpit ſpecialiter probare in om̄i arte plures inueniri præſtantes viros: qͣꝫ in arte dicendi: ac de phyloſophis qui dē ſuperius:& de mathematicis dixit. nūc idem de muſicis.& grāmaticis intendit. Pene infinitā vim & materiā: nam ſiꝗs varietates vocū& numerorū comp̄hendere voluerit: illud vix conficere poterit. Pa­ri ratione. ſiꝗs omnē artis grāmatice materiā cōplecti voluerit illud vix cōſequi poterit. Materia em̄ artꝭ grammatice ſunt lr̄a: ſillabæ dictiones& orationes. Nam elementa ipſe lr̄a ſūt ex quibus ſyllabe conficiunt̉. ex ſyllabis di­ctiones. ex dictionibus orationes cōpo­nunt̉. Quæ oīa ſi quis cōplecti volue rit: inueniet laborē pene īfinitū& inexu perabilem. Vere& vt cū poetꝭ oratores cōparēt. videamꝰ nūꝗd plures oratores boni. an poetæ reperiat̉. Negari inquit nō pōt. quin& ex nr̄is:& ex grecꝭ pauci admodū poetæ boni fuerint: ſed ſi cū ora­toribus cōparent̉. multo pauciores hi. qͣ illi reperient̉. Artiū liberaliſſimis ſtu­diis.i. liberaliſſimarū artiū ſtudiis Libe rales aūt dicūt̉ artes. eo ꝙ hoīes liberos efficiant In qͦ praro. ꝗa poetica ars ſub rhetorica cōtinet̉. Neceſſe. n̄ ē vt bonꝰ poeta optime teneat artē dicēdi. Qd̓ hoc etiā. Poſtqͣꝫ cōfirmauit plures in cæ­teris artibꝰ viros p̄ſtātes inueniri: qͣꝫ in ar­te dicēdi: nūc oſtēdere incipit multis rati onibꝰ id admirandū eſſe. Quia cete­rarū artiū ſtudia fere: fere dicit ꝓpter grā maticā& muſicā: quarū materia:& ſi am pla ſit: nō tamē in rebus verſat̉ obſcuris ſed quæ& ipſe in vſu quotidiano ſunt. Recōditis atqꝫ abditis. librate loquit̉: nā recōditis dicit: quia obſcura& difficilia ſūt abditis aūt: quia noua& iuſitata. In medio. cōtra id qd̓ dixit recōditis. Cō muni: quodā vſu atqꝫ hominū more ad id qd̓ dixit abditis A vulgari: ſi nimis antiqͣ verba ꝓnunciaueris. A cōſuetu dine cōmunis ſenſus: ꝗa orator elabora re debet in eo: vt nō tantū vera: quā veri ſimilia dicat: vicꝫ q̄ ſint ex opiniōe hoīm Ac ne illud: poſtqͣꝫ a facili arguit mirū eē: cur pauci admodū oratores īueniāt̉ nūc ꝓbat illd̓ a dignitate& vtilitate. Dicit.n. ml̓tos huic arti operā dare ꝓpter maxīa mia: q̄ huic ſtudio ꝓpoſita ſūt: vl̓ ad gra­tiā: vl̓ ad opes vl̓ ad dignitatē.& tn̄ inde paucos excellētes euadere Ac ne illud ꝙ dē. occurrebat illud. ido forte nō multos inueniri in hac arte p̄ſtātes. ꝙ pauci huic ſtudio operam daret. Tollit hoc Ci. Elo quētiæ princeps.& ſi in cæteris ceſſerit græcia Romanis tn̄ eloquētiæ princep­eſſe voluit. ſed poſtea Cicero. quū apud Appollonium græce oraſſet: iudicio ap pollonii e Græcia Romam trāſtulit elo­quentiā. Et inuēta ē& ꝑfecta. bono or­dine vſus ē. nā primo aliꝗd inuenit̉: dein de ꝑficitur. Inuentrices. Nam bonarum artiū matrem Athenas dicūt. Ac primo quidē. primo qui­dem inquit ſuopte ingenio ad ſtudia eloquentiæ ducebantur. quippe quæ nullam præceptionem huius