III. quid pati ſine virtute paſſiua. Appa ret igitur oīs operatio eſt violēta in qua operans nullā vim actiuā ad ope­rādū prebet. Et ſic eſt violēta: nec naͣ lis ē: nec volūtaria: nec libera: nec dn̄a tiua. quare per oppoſitū: ſi habet ali­quē iſtorū quatuor modoꝝ ip̄a erit ab aliquo prīcipio intrinſeco oꝑāti: ē ſcd̓a cōueniētia. Scd̓m declarat̉ ſic. qꝛ naturale agens ꝓpter finē agit ꝓpter finē ſibi cognitū nec a ſe p̄ſtitu­tum.. determinat ſe ad agendum ad moduꝫ agendi ex ſe ip̄o: ſed agit ꝓpter finē a ſuperiori cauſa cognitum determinat̉ ad actiōem ab eadeꝫ cognoſcēte actiōis finē. agens autē vo luntariū libeꝝ vel dn̄atiuū: agit ꝓpter finē a ſeip̄o cognitū. qd̓ libet enī iſtorū eſt agens cognitiōem finis actiōiſ Terciū declaratur ſic. qm̄ agēs volū tarium cōe eſt hoībus beſtijs. vt alle gatū eſt in opponēdo. libeꝝ āt dn̄ati cōueniūt beſtijs. vt etiā allegatū ē Et eſt prima dr̄ntia.. qꝛ illd̓git p̄ciſe volūtarie: libere: dn̄ati ue: neceſſario poſita cognitiōe ſeꝗt̉ du­plicē inclinatiōem: ita in eius ptāte eſt ſequi: nec reſiſtere: nec cōtra dicere. poſita nāqꝫ app̄henſiōe alicui delectabilis vel triſtabilis ſequūt̉ due inclinatiōes.ſ. vna paſſio. puta cōcupi ſcētia vel fuga: amor vel odiuꝫ. Alia eſt naturalis inſtinctus ad ꝓſequēduꝫ vel fugiendū: ẜm iſtas duas neceſſe eſt ſequi motū ꝓſecutōis vel fuge. libe­rum āt vel dn̄atiuū pōt reſiſtere vel eti am repellere cōtradicere illi paſſio ni illi inſtinctui: pōt oppoſitū eius ſequi. in hoc differt libertas rōnalis appetitus a voluntario animalis ap­petitus. Iſte nāqꝫ liber eſt a ſeruitu­te paſſionis illius dicti inſtinctꝰ. ille vero appetitus ſeruit vtriqꝫ. Et eſt . dr̄ntia. Quartū exponit̉ decla­rat̉: exponit̉ quidē: qꝛ libeꝝ dn̄atiuū ẜm reꝫ ſūt penitꝰ idem: ſed nomē dn̄a tiui maxime dicit̉ reſpectu actꝰ īperati reſpectu cuiꝰ appetitus dn̄at per actū elicitū. libertas vero maxīe dicit̉ reſpe ctu actus eliciti. Et dr̄ia inter libeꝝ dn̄atiuū ē querēda īter appetitū appetitū: ſꝫ īter actū īperatū reſpectu cuiꝰ dicit̉ dn̄atiuū actū elicitū reſpe­ctu cuius dicit̉ libeꝝ. Inter iſtos er­go ponit̉ duplex differentia. prima omni actui imperato r̄pugnat eſſe im peratiuū. actibus aūt elicitis non re­pugnat. vnde cum voluntas vult mo­uere ꝑtes organicas: ip̄m mouere eſt imperatū. velle vero ē imperatiuū.. differentia: qꝛ actui elicito libere re pugnat eſſe ẜuile ſeruiliter elici. nul li tn̄ actui imperato repugnat. ita eniꝫ pōt fieri oīs actus imperatus ex con­cupīa ſicut ex electione. quare ⁊c. C Dicēdū ergo ad primū in oppoſituꝫ illud: rōe cuiꝰ violentū opponit̉ iſtis quatuor eſt in ip̄is cōe. Et in hoc oīa quatuor ſunt vnū ſicut violentū eis op poſitū eſt vnū. licꝫ pluribus modis di­uidat̉ non violētum qͣꝫ violentū. Non enī eſt incōueniēs duo cōtra ſe diui­ſa inequaliter ſubdiuidāt̉ ſicut dicitur . topicoꝝ. de ſanitate egritudine Sanitas eniꝫ eſt niſi vnica ſpēs.gritudo tamē cōtinet ſub ſe plures. Et ideo non pōt argui. ſi oēs ſanitates ſint vnius ſpēi ſpāliſſime oēs egri­tudines ſint vniꝰ ſpēi ſpāliſſime. Ad ẜm patet ſolutio. quō agens naturale cognoſcit finē ꝓpter quē agit: ſicut agens volūtarium: ſi rōne agit: eſt qꝛ dirrigit̉ a ſuperiore finē eius co­gnoſcēte: ideo dicit̉ opus nature ē opus intelligētie. Queſtio. 2. E. arguit̉. violētia eēt īuolūtariuꝫ. primo qꝛ vel hoc eſſet in actibus a volūtate eli citis: vel in actibus a volūtate imꝑatꝭ. Sed nec in hijs nec in illis. ergo ī nul lis. Qd̓ in actibus elicitis patet qꝛ nulla violentia cadit in illis. Qd̓ āt in actibus imperatis. probat̉. quia leuare manū que eſt corpus graue eſt violētū: cōtra naturā grauitatis ip̄iꝰ