Qō CXXIII. De fortitudine bitus eſſet finis: nō autē ſimilitudo eius in actu: vt dictuꝫ eſt. alia vero duo ꝓcedūt de fine vltimo. Ad octauum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ fortis delectet̉ in ſuo actu. Delectatio enī eſt oꝑatio ꝯnaͣlis habitꝰ nō īpedita: vt dr̄ in. io. ethi. ſed opera tio fortis ꝓcedit ex habitu qui agit in modū naͣe. ergo fortis hꝫ delectationē in ſuo actu. ¶ Pͣ. Ad Gal̓. 5. ſuꝑ illud: Fructꝰ aūt ſpūs ē charitas: gaudiū: ⁊ pax. Dicit Ambro. ꝙ oꝑa v̓tutū dicunt̉ fructꝰ q̄ mētē hoīs ſcā ⁊ ſincera delecta tione reficiūt: ſꝫ fortis agit oꝑa v̓tutis. ergo hꝫ delectationeꝫ in ſuo actu. ¶ Pͣ. Debilius vincit̉ a fortiori: ſed fortis plus amat bonū v̓tutis qͣꝫ ꝓpriū corpus qd̓ ꝑiculis mortis exponit. ergo delectatio de bono v̓tutis euacuat dolorem corporaleꝫ. ⁊ ita delectabil̓r oīno oꝑat̉. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē qd̓ ph̓s dicit in. 3. ethi. ꝙ fortis in ſuo actu nihil delectabile videt̉ hr̄e. ¶ Rn̄º. dd̓ꝫ ꝙ ſicut ſupra dictū ē cū de paſſiōibꝰ ageret̉: duplex eſt delectatio. Una ꝗdē corꝑalis q̄ conſequit̉ tactū corporalē. Alia aūt aīalis q̄ ꝯſequit̉ app̄henſionem aīe: ⁊ hec ꝓprie ꝯſeꝗt̉ oꝑa v̓tutū: qꝛ in eis ꝯſiderat̉ bonū rōnis. pͥncipalis v̓o actꝰ fortitudinis ē ſuſtinere aliqua triſtia ẜm app̄hēſionē aīe: puta ꝙ hō amittat corporalē vitaꝫ quā v̓tuoſus amat: nō ſolū inqͣꝫtū eſt qd̓dā bonū naͣle ſꝫ ēt inqͣꝫtū neceſſaria eſt ad oꝑa v̓tutū ⁊ q̄ ad eā ꝑtinēt. ⁊ iterū ſuſtinere aliqͣ doloroſa ẜm tactū corꝑis: puta vulnera vel flagella. ⁊ ideo fortis ex vna parte hꝫ vn̄ delectet̉.ſ. ẜꝫ delectationē aīalē.ſ. de ipſo actu v̓tutis: ⁊ de fine eius. ex alia v̓o parte hꝫ vn̄ doleat etiā aīaliter dū ꝯſiderat amiſſioneꝫ ꝓprie vite ⁊ corꝑal̓r. Un̄ legit̉. 2. Machab̓. 6. Eleazarus dixit: Diros corporis ſuſtineo dolores. ẜꝫ aīaꝫ vero ꝓpter timorē tuū libēter hec patior. ſenſibilis aūt dolor corporis facit nō ſentiri aīalē delectationeꝫ v̓tutis: niſi forte ꝓpter abūdantē dei gr̄am q̄ fortius eleuat aīam ad diuina in ꝗbus delectat̉ qͣꝫ a corꝑalibus penis afficiat̉: ſicut btūs Tiburtiꝰ cū ſuꝑ carbones incēſos nudis plātis incederet dixit ꝙ videbat ſibi ſuꝑ roſeos flores ambulare. facit tn̄ vir tus fortitudinis: vt rō nō abſorbeat̉ a corꝑalibus doloribus. triſtitiā aūt aīalē ſuꝑat delectatio v̓tutis inqͣꝫtū hō p̄fert bonū v̓tutis corporali vite ⁊ ꝗbuſcūqꝫ ad eā ꝑtinentibus. ⁊ iō ph̓s dicit in. 3. ethi. ꝙ a forti nō reꝗrit̉ vt delectetur qͣſi delectationē ſentiēs: ſꝫ ſufficit ꝙ nō triſtet̉. ¶ Ad pͥᵐ ergo dd̓m ꝙ vehemētia actꝰ vel paſſionis vnius potē tie īpedit aliā potētiā in ſuo actu. ⁊ iō ꝑ dolorē ſenſus īpedi tur mēs fortis ne in ꝓpria oꝑatione delectationē ſentiat. ¶ Ad 2ᵐ dd̓ꝫ ꝙ oꝑa v̓tutū ſūt d̓lectabilia p̄cipue ꝑꝑ finē. poſſunt aūt ex ſui naͣ eē triſtia: ⁊ p̄cipue hoc ꝯtingit in fortitudine. Un̄ ph̓s dicit in. 3. ethi. ꝙ nō in oībꝰ v̓tutibꝰ oꝑari delectabil̓r exiſtit p̄ter inqͣꝫtū finē attingit. ¶ Ad 3ᵐ dicendū ꝙ triſtitia aīalis vincit̉ ī fortia delectatiōe v̓tutis. ſꝫ qꝛ dolor corꝑal̓ ē ſenſibilior: ⁊ app̄hēſio ſenſitīa magis ē hoī ī manifeſto: īde ē ꝙ a magnitudine corꝑalis doloris qͣſi euaneſcit delectatio ſpūalis que ē de fine virtutis. Ad nonum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ fortitudo non maxime ꝯſiſtat in repentinis. Illd̓ enī videt̉ eē in repētinis qd̓ ex īopinato ꝓuenit. ſꝫ Tulliꝰ dic̄ ī ſua retorica ꝙ fortitudo ē cōſiderata ꝑiculoꝝ ſuſceptio: ⁊ laboꝝ ꝑpeſſio. ergo fortitudo nō ꝯſiſtit maxime in repētinis. ¶ Pͣ. Ambro. dicit in pͦ de officijs: Fortis viri ē nō diſſimulare cū aliꝗd īmineat. ſꝫ p̄tēdere ⁊ tanqͣꝫ de ſpe cula qͣdā mētis obuiare cognitione ꝓuida rebꝰ futuris ne forte dicat poſtea iō iſta īcidi: qꝛ nō arbitrabar poſſe eueni re. ſꝫ vbi eſt aliqd̓ repētinū ibi nō pōt ꝓuideri in futuro. gͦ oꝑatio fortitudinis nō ē circa repetina. ¶ Pͣ. Ph̓s dicit ī .3. ethi. ꝙ fortis eſt bone ſpei: ſed ſpes expectat aliꝗd in futurū qd̓ repugnat repētino. ergo oꝑatio fortitudinis nō cō ſiſtit circa repētina. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē qd̓ ph̓s dicit in. 3. ethi. ꝙ for titudo maxīe ē circa q̄cūqꝫ mortē īferūt repētina exn̄tia. ¶ Rn̄º. dd̓ꝫ ꝙ in oꝑatiōe fortitudinis duo ſūt ꝯſiderāda. Unū ꝗdē qͣꝫtū ad electionē ipſiꝰ. ⁊ ſic fortitudo nō ē circa repētina. eligit.n. fortis p̄meditari ꝑicula q̄ pn̄t īminere vt eis reſiſtere poſſit aut faciliꝰ ea ferre: qꝛ vt Greg. dic̄ in qͣdā homel̓. Iacula q̄ p̄uident̉ minꝰ feriūt. ⁊ nos mala mi di faciliꝰ ferimꝰ ſi ꝯͣ ea clipeo p̄ſcīe p̄munimur. Aliud vero ꝯſiderādū ē ī oꝑatiōe fortitudīs qͣꝫtū ad manifeſtationeꝫ v̓tuoſi hītꝰ. ⁊ ſic fortitudo maxime ē circa repētina: qꝛ ẜm ph̓m in. 3. ethi. in repētinis ꝑiculis maxīe manifeſtat̉ forti tudinis hītꝰ. hītꝰ enī agit in modū naͣe. vn̄ ꝙ aliꝗs abſqꝫ p̄ meditatiōe faciat ea q̄ ſunt v̓tutis cū neceſſitas īminet ꝑꝑ repētina ꝑicula. hoc maxīe manifeſtat ꝙ ſit fortitudo habitualiter in aīa cōfirmata. pōt aūt aliꝗs etiā qui hītu fortitudinis caret ex diuturna p̄meditatione animū ſuū contra ꝑicula preparare. qͣ etiā p̄paratione fortis vtit̉ cū tempus adeſt. Et per hoc pꝫ reſponſio ad obiecta. Ad decimum ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ fortis non vtat̉ ira in ſuo actu. Nullus.n. dꝫ aſſumere qͣſi inſtr̄m ſue actiōis illud quo nō pōt vti ꝓ ſuo arbitrio. ſꝫ hō nō pōt vti ira ꝓ ſuo arbitrio: vt.ſ. poſſit eam aſſumere cū velit ⁊ deponere cū velit. Ut eniꝫ ph̓s dic̄ in li. de memoria qn̄ paſſio corporalis mota ē nō ſtatī ꝗeſcit: vt hō vult. gͦ fortis nō dꝫ aſſumere irā ad ſuā oꝑationem. ¶ Pͣ. Ille ꝗ ꝑ ſeip̄m ſufficit ad aliꝗd ꝑagēdū nō dꝫ in auxiliū ſui aſſumere id qd̓ ē īfirmiꝰ ⁊ īꝑfectiꝰ. ſed rō ꝑ ſeip̄aꝫ ſufficit ad opus fortitudinis exequēdū in quo iracūdia de ficit. Un̄ Seneca dic̄ ī li. de ira. Nō ad ꝓuidēduꝫ tm̄ ſꝫ ad res gerēdas ſatis ē ꝑ ſeip̄aꝫ rō. ⁊ ꝗd ſtultius ē qͣꝫ hāc ab ira cundia petere p̄ſidiū: rē ſtabilē ab incerta: fidelē ab īfida: ſanā ab egra. gͦ fortitudo nō dꝫ irā aſſumere. ¶ Pͣ. Sicut aliꝗ ꝑꝑ irā oꝑa fortitudinis vehementiꝰ exequunt̉: ita ēt ꝑꝑ triſtitiā vl̓ ꝯcupiſcētiā. vn̄ ph̓s dic̄ in. 3. ethi. ꝙ ferre ſin guli ꝑꝑ triſtitiā ſiue dolorē īcitant̉ ad ꝑicula: ⁊ adulteri ꝓ pter ꝯcupiſcētiā multa audacia oꝑant: ſꝫ fortitudo nō aſſumit ad actū ſuū neqꝫ triſtitiā neqꝫ ꝯcupiſcētiā. gͦ pari rōne nō dꝫ aſſumere ira ¶ Sꝫ ꝯͣ eſt quod ph̓s dic̄ in. 3. ethi. ꝙ furor cooperat̉ fortibꝰ ¶ Rn̄º. dd̓ꝫ ꝙ de ira ⁊ de ceteris aīe paſſionibꝰ ſic̄ ſupra dcm̄ eſt. al̓r ſunt locuti ꝑipateti ci: al̓r ſtoici. ſtoici.n. irā ⁊ oēs alias paſſiōes aīe ab aīo ſapiē tis ſiue v̓tuoſi excludebant. ꝑipatetici vero quoꝝ pͥnceps fuit Ariſtoteles: irā ⁊ alias aīe paſſiones attribuebant vir tuoſis: ſꝫ moderatas rōne. ⁊ forte qͣꝫtū ad rē n̄ differrebāt ſꝫ ſolū qͣꝫtū ad modū loq̄ndi. nā ꝑipatetici oēs motꝰ appe titus ſenſitiui qͣlitercūqꝫ ſe hn̄tes paſſiones aīe noīabant: vt ſupra dcm̄ ē. ⁊ qꝛ appetitꝰ ſenſitiuꝰ mouet̉ ꝑ īꝑiū rōnis ad hoc ꝙ cooꝑet̉ ad ꝓmptius agendū. iccirco ponebant ⁊ irā ⁊ alias paſſiones aīe aſſumēdas eē a virtuoſis modera tas ẜm imꝑium rōnis. ſtoici vero vocabant aīe paſſiones īmoderatas quoſdā affectꝰ appetitꝰ ſenſitiui. vn̄ noīabant eas egritudines vel morbos. ⁊ iō penitꝰ eas a virtute ſeꝑa bāt: ſic gͦ irā moderatā aſſumit fortis ad ſuū actū: non aūt irā īmoderatā. ¶ Ad pͥmuꝫ gͦ dd̓m ꝙ ira moderata ẜꝫ rō nem ſubijcit̉ imꝑio rōnis. vn̄ ꝯn̄s ē vt hō ea vtat̉ ꝓ ſuo arbitrio: nō aūt ſi eēt īmoderata. ¶ Ad 2ᵐ dd̓ꝫ ꝙ rō nō aſſu mit irā ad ſuū actū qͣſi auxiliū ab eo accipiēs: ſꝫ qꝛ vtit̉ appetitu ſenſitiuo vt īſtr̄o ſic̄ ⁊ mēbris corporis. nec ē īconueniēs ſi inſtr̄m ſit īꝑfectius pͥncipali agēte: vt martellus fabro. Seneca āt ſectator fuit ſtoicoꝝ. ⁊ directe ꝯͣ Ariſtotilē v̓ba p̄miſſa ꝓponit. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m ꝙ qꝛ fortitudo ſic̄ dcm̄ eſt hꝫ duos actꝰ.ſ. ſuſtinere ⁊ aggredi. nō aſſumit iram ad actū ſuſtinēdi: qꝛ hūc actū ſola rō ꝑ ſe facit. ſed ad actū aggrediendi ad queꝫ magis aſſumit irā qͣꝫ alias paſſiones: qꝛ ad irā ꝑtinet inſilire in rē ꝯtriſtantē: ⁊ ſic directe cooꝑat̉ fortitudini in aggrediēdo. triſtitia aūt ẜm ꝓpriā rōnē ſubcūbit nociuo: ſꝫ ꝑ accidens coadiuuat ad aggrediēduꝫ vel inqͣꝫtū triſtitia eſt cauſa ire: vt ſupra dictum eſt. vel inqͣꝫtū