Seite
CLXXVIII Sermo Sed di. vtrū negociatores poſſint licite lucꝝ reciꝑe ⁊ chariꝰ vendere qͣꝫ eſt emptū. Reſpon det Guil̓. cū laborant ꝓ oībꝰ ⁊ qͣſi cōmūe ne­gociū in mercibꝰ gerūt: poſſunt moderatū lu­crū reciꝑe. vt ptꝫ extra d̓ emp. ⁊ ven. c. placuit. ⁊ notāter ſi re meliorauit: aut ec̄ ſi p̄ciū rei mu tatū eſt ẜm diuerſitatē loci vel tꝑis. vel ꝓpter periculū cui ſe expoſuit tranſferendo. vt eſt de loco ad locū pōt charius vendere. duꝫ hͦ mo derate fiat Octaui mercatores qͥ tenebroſa lo­ca querūt ⁊ lucē diei vl̓ ſolis obtenebrant. et hͦ ideo faciūt vt res aliter appareat qͣꝫ ſit. ſic̄ pan nicide faciūt. ⁊ ideo in hͦ on̄dūt ſe eſſe filios te­nebrarū. vn̄ dn̄s merito dicet eiſillud Mat. xxij. Mittite eos in tenebras exteriores. qꝛ di lexerūt tenebras. iō habebūt tenebras. ⁊ ī hoc oſtēdunt ſe velle male agere. vt habet̉ Ioh̓. iij. Om̄is qͥ male agit odit lucē. ⁊ nō venit ad lu cem vt nō arguant̉ oꝑa eius. Qui auteꝫ facit veritatē venit ad luce vt manifeſtent̉ oꝑa eiꝰ. qꝛ in deo facta ſunt. Et tales mercatores qui cauſa decipiendi hoc faciūt: q̄ntū in eis ē ocu­los chriſti conant̉ velare in hoc ꝙ malū ꝓ bo­nonitunt̉ vendere. dare. mutare. vl̓ mutuare. Noni ſunt qͥ cū mechanicis dando promptā pecuniā negociant̉. vt ſibi ſuꝑ terminuꝫ aſſi­gnatū tot paria preparent: vl̓ tot res. ⁊ ſciūt ꝙ temꝑe illo mechanico multo plus ſoluerent. et ſic nimis grauant pauperes mechanicos ꝙ vix ex grauibꝰ laboribꝰ nutrimētuꝫ hr̄e pn̄t Decimi ſunt qͥ illas res vendūt que ad nullū vſum ſunt vtiles niſi ad peccandū. vt qui ven dūt falſos taſſeres. ſagittas intoxicatas ⁊ vene nū. Item mercatores qͥ inter ſe ꝯueniūt vt cer to precio vendant. de talibꝰ dico ꝙ pactū pre­cij eſt illicitū. Undecimi ſunt qͥ diebꝰ feſtiuis mercimonia exercent. vt ptꝫ extra de ferijs. ca. om̄es. Om̄es dies dn̄icos obſeruare precipi mus vt mercatū in eis minime fiat. Sed di. an tales peccāt mortaliter. Reſpōdꝫ Guil̓. Si aliqͥs hoc facit ꝓ ſua neceſſitate. et ante audiuit diuīa nō credo ꝙ peccet mortali ter. ſecus qͥ ex ꝯſuetudine vel lucrandi cupidi tate ⁊ maxime ſi ſe ſubtrahit a diuīs. Et ſi tūc emit victualia vel neceſſaria ad diē. nō credo illicitū. Hoc nō curant inſtitores qͥ in diebꝰ dedicationū totū officiū negligūt. ⁊ non audi unt miſſam vl̓ ſermonē. in hoc grauiter delin­quūt: īmo ꝓhibet̉ eis om̄is cōmunio in feſto paſceniſi penituerint. Duodecimi ſunt qui e­munt rapinā vel furtū. Pro qͦ ſciendū ꝙ qui ſcit vel ꝓbabiliter credit rem eſſe furatā ⁊ emit peccat grauiter qͥnqꝫ modis. Primo qꝛ ſemꝑ tenet̉ rem reddere ſiue ignorāter ſiue violēter auferat̉. etiā ſi ante decē annos emiſſet animal ⁊ eodē die ſibi mortuū fuiſſet. adhuc tenet̉ re­ſtituere ſi vult veraciter penitere. niſi ī vno ca­ſu ſi obtuliſſet rem dn̄o ⁊ noluiſſet. Scd̓o qꝛ tenet̉ reddere om̄es fructꝰ ꝑceptos. ⁊ qui me­dio temꝑe percipi potuerat. Tercio qꝛ reſtitu enda eſt res ẜm eiꝰ ſtatū. vt ſi res tꝑe venditio nis eſſet vel fuiſſet melior. Quarto qꝛ nō pōt repetere ab illo preciuꝫ qd̓ dedit cuius res eſt. nec etiā poteſt agere ꝯtra venditorē de p̄cio ſo luto. obſtat em̄ ſibi ſua turpitudo. Quīto qꝛ expenſas etiā ꝑdit voluntarias. Si aūt emat fide bona. ⁊ ſic bona fides quattuor ſibi cōfert Primo nō tenet̉ rem reſtituere durante bona ꝯſcientia. ſed ſi poſtea ſciuerit rem eſſe furatā: tenet̉ reſtituere. Scd̓o pōt rem alienare ⁊ ven dere ſtante bona cōſcientia. Sꝫ ſi aliqd̓ lucrū ex venditione huiꝰ ꝯſequit̉: illud debet dn̄o re ſtituere venienti. Tercio nō tenet̉ reſtituere ſi perierit durante bona ꝯſcientia. Quarto poſt reſtitutionē rei pōt agere ꝯtra venditorē de p̄­cio ⁊ venditor tenet̉ reſtituere p̄ciū. Leo papa Difficile eſt inter ementis ⁊ vendentis comer­ciū nō interuenire peccatū. Ideo ꝓhibet̉ cleri­cis. lxxxviij. di. Cōſequēs ē Eccī. xxvi. Diffici­le exuitur negocians a negligētia. Iō. lxxxviij diſt. c. eijciens dicit̉. Quēadmodū em̄ ſi triti­cum aut aliud tale cernas in cribro. dū huc et illuc iactatur om̄ia grana deorſum cadunt. et tandē in cribro nil remanet niſi ſtercus. ſic de ſubſtantia negociatorum nouiſſime nil rema net niſi ſolū peccatū. A quo nos liberet domi nus noſter ieſus chriſtus qͥ ſine fine viuit ⁊ re gnat. faciatqꝫ nos veros et iuſtos negociato­res regni celorū. ſimiles homini negociatori querenti bonas margaritas. Inuenta autem vna precioſa margarita: abijt ⁊ vendidit om­nia que habuit ⁊ emit eam. Opus perutile ſermonū dominicaliū toti us anni Theſaurus nouus nuncupatū: im­preſſum argentine per Martinum flach An nō domini. Mcccclxxxix. Finit feliciter.