Liber PrimusAurelij Auguſtini hipponēſis ep̄i in librosde trinitate: Argumentū oꝑis totius ex libroretractationum.Ibros de trinitate: que deꝰeſt qͥdecim ſcripſi ꝑ aliquotannos. Sed cū eoꝝ duodecimū nōdū perfeciſſem: eteos diutiꝰ tenerē qͣꝫ poſſentſuſtinere qui vehementerhabere cupiebant: ſubtracti ſunt mihi minus emendati qͣꝫ deberentac poſſent qn̄ eos edere voluiſſem. Qd̓ poſteaqͣꝫ comꝑi: quia ⁊ alia eorum apud nos exemplaria remanſerūt: ſtatuerā eos iam ipſe nonedere: ſed ſic habere vt in alio aliquo opuſculomeo qͥd mihi de his euenerit dicerē: vrgentibꝰtn̄ fratribus qꝛ reſiſtere nō valui: emēdaui eosquātū emēdandos putaui: ⁊ cōpleui ⁊ edidi:adiūgēs eis a capite epiſtolā quā ſcripſi ad venerabilem Aureliū ep̄m carthaginenſis eccleſie: quo tanqͣꝫ prologo expoſui: ⁊ qͥd accidiſſet:⁊ qͥd facere mea cogitatiōe voluiſſem: ⁊ quidfratrū charitate cōpellente feciſſem. In quorum libro vndecimo cū de corpore viſibili agerem: dixi: quocirca id amare alienari eſt: quodẜm euꝫ morē dictū eſt quo aliquid ſic amat̉ vteo fruendo exiſtimet beatū ſe eſſe qͥ hoc amat.Nam nō eſt alienari in laudē creatoris amareſpeciē corporalē: vt ipſo creatore fruens qͥſqꝫvere beatus ſit. Itēqꝫ in eodem vbi dixi: Necauē qͣdrupedē memini qꝛ nō vidi: ſꝫ phantaſiātalem facillime intueor dū alicui forme volatili qualē vidi: adiungo alios duos pedes quales itidē vidi. Hec dicēs nō potui recolere voLeuitꝭ. 2latilia quadrupedia que lex cōmemorat. Neqꝫ em̄ cōputat in pedibus duo poſteriora crura quibus locuſte ſaliunt. qͣs dicit mundas: etideo diſcernit ab īmūdis talibus volatilibus qͥnon ſaliunt illis cruribus ſicut ſunt ſcarabei.Om̄ia quippe hmōi volatilia qͣdrupedia vocātur in lege. In duodecimo velut expoſitor verborū apl̓i vbi ait: Om̄e pctm̄ quodcūqꝫ fece1. Corꝭ. 6rit hō extra corpus ē: nō mihi ſatiſfacit: nec ſicputo intelligendū qd̓ dictū eſt: Qui aūt fornicatur in corpus ꝓpriū peccat: tanqͣꝫ ille hoc faciat qͥ ꝓpter adipiſcenda ea que ꝑ corpꝰ ſequūtur: vt in his finem boni ſui ponat: aliquid agithoc em̄ longe plura peccata cōplectit̉: qͣꝫ illafornicatio que cōcubitu ꝑpetrat̉ illicito: de qͣlocutum cū hoc diceret apoſtolum apparet.Epiſtola Auguſtini Aurelij hipponēſis ep̄iad Aurelium ep̄m carthaginenſis eccleſie.Omino beatiſſimo ⁊ ſinceriſſimacharitate: venerabili fratri ⁊ conſacerdoti pape Aurelio. Auguſtinus in dn̄o ſalutē. De trinitate q̄deus ⁊ ſūmus ⁊ verus ē: libros iuuenis inchoaui: ſenex edidi: dimiſeram qͥppe hoc opus poſteaqͣꝫ cōperi p̄reptos mihi eſſe ſiue ſurreptosanteqͣꝫ eos abſoluerem: ⁊ retractos vt mea diſpoſitio fuerat expolirem. Non em̄ ſingilatimſed om̄es ſimul edere ea rōne decreuerā: quaprecedentibus cōſequētes inquiſitione nec terentur. Cum gͦ ꝑ eos hoīes qui priuſqͣꝫ vellē adquoſdam illorum ꝑuenire potuerunt: diſpoſitio mea nequiſſet impleri: interruptam dictationē reliquerā: cogitans hocipſum in aliquibus meis ſcriptis cōqueri: vt ſcirent qui poſſent nō a me fuiſſe eoſdē libros editos: ſed ablatos: priuſqͣꝫ mihi editione mea digni viderētur. Uerū multorū fratrū vehemētiſſima poſtulatione ⁊ maxime tua iuſſiōe cōpulſus: opꝰtam laborioſum: adiuuāte dn̄o terminate curaui: eoſqꝫ emendatos nō vt volui: ſed vt potui: ne ab illis qui ſurrepti iam in manꝰ hominum exierant: plurimū diſcreparent: venerationi tue ꝑ filiū noſtrū diaconū chariſſimū miſi. Et cuicūqꝫ audiendos: deſcribendos: legēdoſqꝫ ꝑmiſi: in quibus ſi ſeruari mea diſpoſitiopotuiſſet: eſſent ꝓfecto ⁊ ſi eaſdē ſentētias habentes: multo tn̄ euadatiores atqꝫ planioresquantū rerum tantarū explicandarū difficultas ⁊ facultas noſtra pateret̉. Sunt aūt qͥ primos qͣttuor vel potius qͥnqꝫ etiā ſine proemijshn̄t: ⁊ duodecimū ſine extrema ꝑte nō parua.Sed ſi eis hec editio potuerit innoteſcere: oīaſi voluerint emendabunt. Peto ſane vt hancepiſtolam ſeorſum quidē: ſed tn̄ ad caput eorūdem librorum iubeas anteponi. Uale.Explicit epiſtola.Incipiūt capitl̓a libri pͥmi de trinitatej De triplici cauſa erroris falſa de deoopinantium.ij Ordo diſputandi de trinitate diuina.iij De diuerſo iudicio legentium ⁊ capacitate diſſimili.iiij Que eſſe ꝓpria diuine trinitatis ſenſerint catholici tractatores.v De queſtionibus quibus mouent̉ detrinitate querentes.vj De trinitate patris ⁊ filij ⁊ ſpūſſanctiqui ſunt vnus ⁊ ſolus ⁊ verus deꝰ.vij. Ꝙ vnigenitus dei filius ꝓpter formāſerui minor patre dicat̉: qui in forma dei equalis eſt patri.a 2