![]()
X de his oībus dubitare non debet: que ſi non eſſent: de vlla re dubitare nō poſſet. He oīa qͥ vel corpus vel cōpoſitionē ſeu tꝑationē corporis eſſe mentē putāt: in ſubiecto eſſe volūt videri: vt ſubſtātia ſit aer: vel ignis ſiue aliqd̓ aliud corpus: qd̓ mētē putāt. Intelligētia ꝟo ita inſit huic corꝑi: ſicut qualitas eius. vt illud ſubiectū ſit: hec in ſubiecto: ſubiectū ſcꝫ mēs quā corpus eſſe arbitrant̉: in ſubiecto aūt intelligētia: ſiue qͥd aliud eoꝝ que certa nobis eſſe cōmemorauimus. Iuxta opinant̉ etiā illi qui mentē ip̄am negat eſſe corpus. ſed com paginē aūt temꝑationē corꝑis. hoc em̄ inter eſt: ꝙ illi mentē ip̄am dicunt eſſe ſubſtantiam in quo ſubiecto ſit intelligentia. Iſti aūt ip̄aꝫ mentē in ſubiecto eſſe dicūt corꝑe ſcꝫ cuiꝰ cōpoſitio vel temꝑatio eſt. Un̄ ꝯſequenter etiā intelligentiā quid aliud qͣꝫ in eodeꝫ ſubiecto corꝑe exiſtimat? Qui oēs nō aduertūt mentē noſſe ſe etiā cū querit ſe: ſicut iā oſtendim Nullo mō aūt recte dicit̉ ſciri aliqua res: duꝫ eiꝰ ignorat̉ ſb̓a. Quapropt̓ cū ſe mens nouit ſb̓am ſuā nouit: ⁊ cū de ſocerta eſt: de ſb̓a ſua certa eſt. Certa eſt aūt de ſe: ſicut ꝯuincūt ea que ſupra dicta ſunt. Nec oīno certa eſt: vtꝝ aer an ignis ſit: an aliqd̓ corpus: vl̓ aliqͥd corporis. Nō eſt igit̉ aliqͥd eoꝝ. Totūqꝫ illud qd̓ ſe iubet̉ vt nouerit: ad hoc ꝑtinet vt certa ſit nō ſe eſſe aliqͥd eoꝝ de quibꝰ incerta eſt: idqꝫ ſolū eſſe ſe certa ſit: qd̓ ſolum eſſe ſe certa eſt. Sic em̄ cogitat ignē aūt aerē: ⁊ quicqͥd aliud corꝑis cogitat. Neqꝫ vllo mō fieri poſſꝫ vt ita cogitaret id qd̓ ip̄a eſt: quēadmodū cogitat id qd̓ ip̄a nō eſt. Per phantaſiā quippe imaginariā cogitat hec oīa: ſiue ignē: ſiue aerē: ſiue illud: ſiue illud corpus: partēte vllā: ſiue cōpaginē tēꝑationēqꝫ corꝑis: nec vtiqꝫ iſta oīa: ſed aliqͥd hoꝝ eſſe d̓r. Si qͥd aūt hoꝝ eſſet: ali ter id qͣꝫ cetera cogitaret: non ſcꝫ ꝑ imaginale figmentū: ſicut cogitant̉ abſentia: q̄ ſenſu corꝑis tacta ſunt: ſiue oīno ip̄a: ſiue eiuſdē ge neris aliqua: ſed quadā interiore: nō ſimula ta: ſꝫ vera pn̄tia. Non em̄ quicqͣꝫ illi eſt ſeip̄a p̄ ſentiꝰ: ſicut cogitat viuere ſe ⁊ meminiſſe ⁊ in telligere ⁊ velle ſe. Nouit em̄ hͦ in ſe: nec īma ginat̉ quaſi extra ſe illa ſenſu tetigerit: ſicut corꝑalia queqꝫ tangunt̉. Ex quoꝝ cogitationibus ſi nihil ſibi aſſignat: vt tale aliqͥd ſe eſſe putet: quicquid ei de ſe remanet: hoc ſolum ipſa eſt De memoria: intelligentia ⁊ voluntate in quibus mens habet in ſe quandam imaginē diuine trinitatis Capitulum. XI Emotis igitur pauliſper ceteris: qͦꝝ mens de ſeip̄a certa eſt: tria hͨ potiſimū cōſiderata tractemus: memori am: intelligentiā: volūtatem. In his em̄ tribꝰ inſpici ſolent etiā ingenia ꝑuuloꝝ cuiuſmodi p̄ferant indolem. Quāto quippe tenacius et facilius puer meminit: qͣꝫtoqꝫ acutius intelligit ⁊ ſtudet ardentius: tanto eſt laudabiliorꝭ ingenij. Cuꝫ ꝟo de cuiuſqͣꝫ doctrina queritur nō qͣꝫta firmitate ac facilitate meminerit: vel qͣꝫto acumine intelligat: ſꝫ qͥd meminerit ⁊ qͥd intelligat q̄rit̉. Et qꝛ nō tm̄ qͣꝫ doctus ſit conſi derat̉ lauadbilis animus: ſꝫ etiā qͣꝫ bonus. nō tm̄ qͥd meminerit ⁊ qͥd intelligat: verū etiā qͥd velit attendit̉: nō qͣꝫta flagrātia velit: ſꝫ qͥd velit pͥus: deinde qͣꝫtū velit. Tūc em̄ laudandus eſt animus vehemēter amans: cū id qd̓ amat vehemēter amandū ē. Cū gͦ dicunt̉ h̓ tria: īge niū: doctrina: vſus. Primū hoꝝ ꝯſiderat̉ in ill̓ tribus qͥd poſſit qͥſqꝫ memoria ⁊ intelligentia ⁊ volūtate. Secundū eoꝝ ꝯſiderat̉ qͥd habeat qͥs memoria: ⁊ intelligētia: quo ſtudioſa vo lūtate ꝑuenerit. Iam vero vſus tertius ī voluntate eſt ꝑtractāte illa q̄ in memoria ⁊ intel ligentia ꝯtinent̉: ſiue ad aliqͥd ea referat: ſiue eoꝝ fine delectata ꝯquieſcat. Uti em̄ eſt aſſumere aliqͥd in facultatē volūtatis: vti autem dicit̉ qd̓ in vſum venerit: ad id qd̓ amas obtinendū referre: ſi tn̄ amandū eſt. Frui eſt eniꝫ amore inherere alicui rei ꝓpter ſeip̄am: frui eſt aūt vti cū gaudio nō adhuc ſpei: ſꝫ iam rei. Proinde oīs qͥ fruitur vtitur. aſſumit em̄ aliquid in facultatē volūtatis cū fine delectatio nis. Nō aūt oīs qui vtit̉: fruitur: ſꝫ id qd̓ in facultatem volūtatis aſſumit: nō ꝓpter illd̓ ipſum: ſꝫ ꝓpter aliud appetit. Hec igitur tria: me moria intelligētia volūtas. qm̄ non ſunt tres vite ſꝫ vna vita. nec tres mentes ſed vna mēs cōſequēter vtiqꝫ nec tres ſub̓e ſunt: ſꝫ vna ſub ſtantia. Memoria quippe ꝙ vita ⁊ mēs ⁊ ſubſtantia dicit̉ ad ſeip̄am dicit̉. Ꝙ vero memoria dicit̉: ad aliqͥd relatiue d̓r. hoc de intelligē tia qͦꝫ ⁊ de volūtate dixerim. Et intelligentia quippe ⁊ voluntas: ad aliquid dicunt̉. Uita ē autem vna queqꝫ ad ſeip̄am ⁊ mēs ⁊ eſſentia Quo circa tria hec eo ſunt vnum: quo vna vi ta: vna mens: vna eſſentia. Et quicquid alid̓ ad ſeipſa ſingula dicuntur: etiam ſimul nō plu raliter ſed ſingulariter dicūtur. Eo vero tria quo ad ſeinuicem referuntur: que ſi equalia non eſſent: non ſolum ſingula ſingulis ſed eti am omnibus ſingula: non vtiqꝫ ſe inuicem ca perant. Neqꝫ enim tantum a ſingulis ſingula verumētiam a ſingulis omnia capiunt̉. Me 